Ashkenazim

De Bibliotheca Rosenthaliana herbergt de verzameling joodse boeken van de Bijzondere Collecties. De basis voor de bibliotheek werd gelegd door Leeser Rosenthal (Nasielsk 1794 - Hannover 1868), die bij zijn dood een collectie naliet van zo'n 6.000 banden. In de jaren na zijn dood hebben zijn erven tevergeefs getracht de collectie te verkopen. Uiteindelijk heeft de familie de bibliotheek in 1880 aan de gemeente Amsterdam geschonken. Tot de Eerste Wereldoorlog werd de uitbreiding van de bibliotheek gefinancierd uit fondsen die door de familie ter beschikking werden gesteld; daarna nam de Universiteitsbibliotheek de kosten op zich. Eenmaal in Amsterdam ontwikkelde de collectie zich van een Duitse Verlichtingsbibliotheek tot een algemene bibliotheek over de joodse geschiedenis en cultuur, met werken in alle talen waarvan joden zich in de loop der eeuwen hebben bediend. De bibliotheek omvat inmiddels ongeveer 100.000 werken. In de loop van de 130 jaar die de bibliotheek zich in de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam bevindt, is de geschiedenis van het Nederlandse Jodendom het belangrijkste zwaartepunt geworden.

The Bibliotheca Rosenthaliana houses the Special Collections Department's Jewish book collection. The basis of the library was formed by the collection of Leeser Rosenthal (Nasielsk 1794 - Hanover 1868), which amounted to 6,000 volumes at the time of his death. In the years following his death, his heirs tried – unsuccessfully – to sell the collection. The family finally bequeathed the library to the City of Amsterdam in 1880. Up until the First World War, the library was expanded on the basis of funds made available by the family; after this time the University bore the costs itself. From being a library of German enlightenment, once it arrived in Amsterdam the Rosenthaliana developed into a general library of Jewish history and culture, with works in every language used by Jews throughout the centuries. By now the library contains around 100,000 works. In the 130 years that the library has been in Amsterdam, its main focus has become the history of Dutch Jewry.

De Bibliotheca Rosenthaliana herbergt de joodse verzamelingen van de Bijzondere Collecties. De basis voor de Bibliotheca Rosenthaliana werd gelegd door Leeser Rosenthal (Nasielsk 1794-Hannover 1868), die bij zijn dood een collectie naliet van zo'n 6000 banden. In 1880 werd de bibliotheek door de familie geschonken aan de Gemeente Amsterdam. Als onderdeel van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam ontwikkelde de collectie zich van een Duitse Verlichtingsbibliotheek tot een algemene bibliotheek over de joodse geschiedenis en cultuur, met werken in alle talen waarvan joden zich in de loop der eeuwen hebben bediend. Een belangrijk zwaartepunt en verzamelgebied van de collectie is de cultuurgeschiedenis van de joden in Nederland. De collectie Responsa-Moreh-examens geeft nader inzicht in de religieuze geschiedenis van het Nederlandse jodendom vanuit het perspectief van het rabbinaat als het religieuze establishment en is door de conservatoren van de Bibliotheca Rosenthaliana in de loop der jaren verzameld. Bij Koninklijk besluit No. 1 van 15 januari 1819 werd het Rabbinaal College van Examinatoren opgericht dat alle rabbinale examens van zowel de Sefardische als de Asjkenazische gemeentes in Nederland beheerde. Het Rabbinaal College bracht verslag uit aan de Hoofdcommissie tot de zaken der Israëlieten. Na 1870 werden de examens afzonderlijk beheerd door Colleges van de Sefardische en de Asjkenazische gemeentes op dezelfde manier als voor 1870. De rabbinale examens omvatten de vragen die door het College zijn opgesteld en de antwoorden gegeven door de examenkandidaat. Dit responsa-deel van het rabbinale examen is het belangrijkste onderdeel voor het behalen van de rabbinale titel van moreh.

The Bibliotheca Rosenthaliana accommodates the Jewish collections of the Special Collections department. The foundation for the Bibliotheca Rosenthaliana was laid by Leeser Rosenthal (Nasielsk 1794-Hannover 1868), who left a collection of some 6,000 volumes to his heirs. The library was donated by the family to the city of Amsterdam in 1880. As part of the University Library of Amsterdam, the collection evolved from a German Haskalah (Jewish Enlightenment) library into a general library on Jewish history and culture, containing works in all the languages employed by Jews throughout the centuries. A major focus and collecting area is the cultural history of the Jews in the Netherlands. The collection of Responsa Moreh examinations (questions put to rabbinical candidates) throws light on the religious history of the Dutch Jewish communities from the perspective of the rabbinate as their chief religious establishment. They were collected by the curators of the Bibliotheca Rosenthaliana in the course of the years. The Rabbinaal College van Examinatoren (Rabbinical College of Examiners), which was responsible for all rabbinical examinations regarding both the Sephardi and Ashkenazi communities in the Netherlands, was established by Royal Decree No. 1 on 15 January 1819. The Rabbinical College reported to the Hoofdcommissie tot de zaken der Israëlieten (Supreme Committee for Jewish Affairs). After 1870 the examinations were delegated to the Colleges of the Sephardi and Ashkenazi communities, to proceed in the same way as before that date. The rabbinical examinations comprise the questions formulated by the College and the answers provided by the rabbinical candidate. The Responsa part of the rabbinical examination is decisive for obtaining the rabbinical qualification of moreh.