Réveil (christianity)

Anthonij Michiel Cornelis van Asch van Wijck (1808-1874), rechter te Utrecht, was een religieus en politiek gemotiveerd voorvechter in de Réveilbeweging en behoorde tot de kring rond Guillaume Groen van Prinsterer. Zijn archief bevat onder andere materiaal over christelijke kiesverenigingen en brieven van Groen van Prinsterer en Abraham Capadose.

Anthonij Michiel Cornelis van Asch van Wijck (1808-1874), a judge in Utrecht, was a religiously and politically motivated champion of the Réveil movement and belonged to the circle around the Reformed politician and historian Guillaume Groen van Prinsterer. His archive includes materials on Christian electoral associations and letters by Groen van Prinsterer and physician and Calvinist writer Abraham Capadose.

Justinus Jacob Leonard van der Brugghen (1804-1863) was rechter en politicus. De collectie bevat onder meer materiaal over het Ministerie Van der Brugghen (1856-1858). Aanwezig is ook een dossier over de schoolstrijd op plaatselijk niveau in 1845. In de collectie bevinden zich verder officiële documenten betreffende de levensloop en carrière van Van der Brugghen.

Justinus Jacob Leonard van der Brugghen (1804-1863) was a judge and a politician. The collection consists, among other things, of material relating to the Cabinet Van der Brugghen (1856-1858). There are also documents about a local controversy in the schooling system in 1845. Besides this, the collection contains official documents concerning Van der Brugghen's life and career.

Gerrit de Clercq (1821-1857), de zoon van Réveilvoorman Willem de Clercq (1795-1844), was jurist. De Clercq keerde zich af van het geloof van zijn vader, ontwikkelde zich tot liberaal en schreef voor het tijdschrift De Gids. In 1848 werd hij referendaris bij het Ministerie van Financiën en drie jaar later secretaris van de Nederlandse Handelmaatschappij. De collectie bevat dagboekfragmenten en een kleine collectie brieven.

Gerrit de Clercq (1821-1857) was the son of Willem de Clercq (1795-1844), the leading figure of the Réveil. He was a jurist and turned away from the religious ideas of his father. He developed into a liberal and published in De Gids, a cultural and literary periodical. In 1848 he became a senior official at the Finance Ministry and three years later he became a secretary of the Nederlandse Handelmaatschappij, a Dutch trading society established in 1824 to promote and develop trade, shipping and agriculture. The collection contains diaries and a small number of letters.

Willem de Clercq (1795-1844) was koopman, bankier en literator. Hij was een invloedrijke figuur binnen de beweging van het Réveil. Het belangrijkste onderdeel van de collectie wordt gevormd door de dagboeken waarin De Clercq een levendige beschrijving geeft van Nederland tussen 1810 en 1844. In die dagboeken zijn geloofsbeleving, de toestand van de economie en het gezinsleven de belangrijkste thema's. De Clercq deed ook verslag van wat hij las. Van de vele duizenden brieven die De Clercq van Réveilvrienden en anderen ontving, nemen de meer dan 1800 brieven van zijn jeugdvriend Isaäc da Costa een speciale plaats in omdat zij de neerslag vormen van een 'romantische vriendschap'. Verder treft men in de collectie materiaal aan dat betrekking heeft op het ouderlingschap van De Clercq in de Waalse Kerk en zijn onofficiële werk voor de zending in binnen- en buitenland.

Willem de Clercq (1795-1844) was a merchant, banker and literary man. He was an influential person within the Réveil movement. The most important part of the collection is formed by his diaries, in which De Clercq vividly depicts the Netherlands between 1810 and 1844. The most important subjects in the diaries are the way in which people experience their religion, the state of the economy and family life. De Clercq also wrote about the things he read. Among the thousands of letters which De Clercq received from his friends of the Réveil and from others, the more than 1,800 letters from his old friend Isaäc da Costa are especially noteworthy, because they reflect a 'romantic friendship'. Besides this, the collection contains material about his position as a deacon of the Walloon Church and his unofficial work for the missionary both in the Netherlands and in foreign countries.

De Amsterdamse schrijver Isaäc da Costa (1798-1860), een jood, liet zich in 1822 dopen tot christen. In 1823 publiceerde Da Costa het pamflet Bezwaren tegen den geest der eeuw, waarin hij zich tegen de ideeën van de Verlichting uitsprak. Met dit pamflet werd hij een van de meest uitgesproken vertegenwoordigers van het Réveil, een beweging binnen het protestantisme waarin de persoonlijke beleving van het geloof vooropstond. De collectie bevat in de eerste plaats de omvangrijke correspondentie van Da Costa met andere figuren van het Réveil, onder wie Willem de Clercq. Da Costa's teksten van voordrachten over vaderlandse geschiedenis en de Bijbel geven inzicht in de denkwereld van het Réveil. In de collectie is ook materiaal te vinden dat betrekking heeft op Da Costa's vrouw, Hanna Belmonte, en op de kinderen Da Costa, vooral Abraham, Francisca en Rebecca.

The Amsterdam author Isaäc da Costa (1798-1860), a Jew, was baptized a Christian in 1822. In 1823 Da Costa published Bezwaren tegen den geest der eeuw ('Objections against the spirit of the century'), in which he argued against the principles of the Enlightenment. With this pamphlet he became the most explicit representative of the Réveil, a Protestant movement stressing the personal element of belief. The collection consists of, in the first place, the extensive correspondence of Da Costa with other individuals of the Réveil, such as Willem de Clercq. There are also lectures on national history and the Bible by Da Costa, which offer insight into the mentality and way of thinking of Réveil adherents. Besides this, the collection contains documents about Da Costa's wife, Hanna Belmonte, and about the Da Costa children, especially Abraham, Francisca and Rebecca.

Pieter Jacob Elout van Soeterwoude (1805-1893) was jurist. Tijdens zijn studie in Leiden kwam hij onder invloed van de anti-revolutionaire schrijver Willem Bilderdijk en sloot zich aan bij het Réveil. Elout werkte bij de rechterlijke macht en was lid van de Tweede Kamer. De collectie bevat een autobiografie en brieven van Abraham Capadose, Johan Anne Singendonck en Isaäc da Costa. Ook zijn stukken aanwezig over de actie voor vrijlating van twee om hun geloof vervolgde inwoners van Florence.

Pieter Jacob Elout van Soeterwoude (1805-1893) was a lawyer. When he was a student in Leiden, he was influenced by the anti-revolutionary writer Willem Bilderdijk and joined the Réveil. Elout worked in the judiciary and he was a member of Parliament. The collection contains an autobiography and letters from Abraham Capadose, Johan Anne Singendonck and Isaäc da Costa. There are also documents about the action for the release of two residents of Florence, who were prosecuted for their religous beliefs.

De collectie betreft de koopman en politicus Adriaan Gildemeester (1828-1901), zijn vrouw Margaretha Elisabeth de Clercq (1830-1908) en de ouders van Adriaan Gildemeester, Hendrik Daniël Gildemeester (1797-1852) en Jeanne Marie Boissevain (1798-1885). De collectie bevat een dagboek van Jeanne Marie Boissevain, herinneringen van Adriaan Gildemeester en correspondentie, waaronder de talrijke brieven die Adriaan Gildemeester van de cultuurhistoricus Allard Pierson ontving.

The collection concerns the merchant and politician Adriaan Gildemeester (1828-1901), his wife Margaretha Elisabeth de Clercq (1830-1908) and Adriaan Gildemeester's parents, Hendrik Daniël Gildemeester (1797-1852) and Jeanne Marie Boissevain (1798-1885). The collection contains a diary of Jeanne Marie Boissevain, memories of Adriaan Gildemeester and correspondence, such as the many letters which Adriaan Gildemeester received from the cultural historian Allard Pierson.

De collectie van Andrew de Graaf (1867-1945) bevat een omvangrijke correspondentie en stukken die betrekking hebben op zijn rol in de christelijke weldadigheid in de eerste helft van de twintigste eeuw.

The collection on Andrew de Graaf (1867-1945) contains a large amount of correspondence and documents concerning his role in the acts of christian charity that were done in the first half of the twentieth century.

De collectie heeft betrekking op de predikant Nicolaas Hendrik de Graaf (1823-1886), zijn vrouw Johanna Elisabeth Pierson (1830-1913) en hun jong overleden zoon Jan Lodewijk (1863-1881). Van N.H. de Graaf zijn preken en veel aan hem gerichte brieven bewaard. De meeste daarvan zijn afkomstig van familieleden, een klein aantal is afkomstig van de vrienden met wie De Graaf het theologisch studentengezelschap Secor Dabar oprichtte.

The collection concerns the clergyman Nicolaas Hendrik de Graaf (1823-1886), his wife Johanna Elisabeth Pierson (1830-1913), and their son Jan Lodewijk (1863-1881), whom they lost at an early age. Many of N.H. de Graaf's sermons and letters he received have been kept. Most of the letters were sent by members of his family, but there are also a few which he received from his friends with whom he set up the theological debating society Secor Dabar.

Het archief van J.P. Hasebroek behelst een binnen de familie overgeleverde verzameling brieven, aantekeningen en foto’s uit de nalatenschap van de letterkundige en theoloog Johannes Petrus Hasebroek (1812–1896).

The archive of Johannes Petrus Hasebroek (1812–1896) has been preserved by his family and encompasses a collection of letters, notes and photographs from the legacy of this literary scholar and theologian.

Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was predikant te Hemmen. De collectie heeft in de Tweede Wereldoorlog zware schade opgelopen en er is slechts een klein deel bewaard. Niettemin weerspiegelt de collectie hoe Heldring de opvattingen van de beweging het Réveil in de praktijk bracht. In 1845 riep hij protestanten van verschillende richting op om samen te werken bij het verrichten van goede werken. Zelf richtte hij in het derde kwart van de negentiende eeuw in Gelderland tehuizen voor verwaarloosde kinderen en voor ex-prostituees op. Heldrings activiteiten laten zich aflezen uit autobiografische aantekeningen en uit zijn correspondentie met andere filantropen als C.P. van Eeghen.

Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was a reverend in Hemmen (Gelderland). The collection suffered a lot of damage in World War II and only a small part has been retained. Nonetheless the collection shows how Heldring put the views of the Réveil movement into practice. In 1845 he incited Protestants from various denominations to work together and do good deeds. In the third quarter of the nineteenth century he founded homes for neglected children and former prostitutes in Gelderland. Heldring's activities are reflected in his autobiographic notes and in his correspondence with other philanthropists, such as C.P. van Eeghen.

Dirk van Hogendorp (1797-1845) was jurist. Onder invloed van de colleges van de antirevolutionaire schrijver Willem Bilderdijk sloot Van Hogendorp zich aan bij het Réveil. In 1823 maakte hij met de schrijver Jacob van Lennep een voetreis door Nederland. Van Hogendorp weigerde lange tijd de eed op de zijns inziens te liberale grondwet af te leggen. Nadat hij zijn verzet in 1830 had opgegeven, maakte hij carrière bij de rechterlijke macht. De collectie bestaat voornamelijk uit brieven.

Dirk van Hogendorp (1797-1845) was a jurist. Influenced by the lectures of the anti-revolutionary writer Willem Bilderdijk, he joined the Réveil. In 1823 he went on a hike through the Netherlands together with the author Jacob van Lennep. For a long time Van Hogendorp refused to take the oath on the constitution, which he thought to be too liberal. After he had given up his refusal in 1830, he made a career in the judiciary. The collection mainly consists of letters.

Hendrik Jacob Koenen (1809-1874) was letterkundige en politicus. Hij beschikte over een imposant netwerk van contacten in het protestants-christelijke Nederland van het midden van de negentiende eeuw. Daarvan getuigen de meer dan 4000 brieven die de collectie telt. Koenen correspondeerde uitvoerig met de grondlegger van de protestants-christelijke politiek Groen van Prinsterer en met figuren die het gezicht van de beweging het Réveil bepaalden zoals Isaäc da Costa en Willem de Clercq. Een aantal stukken heeft betrekking op Koenens lidmaatschap van de Amsterdamse Gemeenteraad en het Curatorium van het Athenaeum Illustre. In de collectie bevinden zich tevens de dagboeken en manuscripten van de geleerde verhandelingen van Koenen. Deze betreffen voor het merendeel de geschiedenis van Nederland.

Hendrik Jacob Koenen was a politician and a literary man. He had an impressive number of connections in the Dutch Protestant community of the mid-nineteenth century. This is testified by the more than 4,000 letters which are contained in this collection. Koenen corresponded elaborately with the founder of Protestant politics Groen van Prinsterer and with other leading characters in the Réveil, such as Isaäc da Costa and Willem de Clercq. A number of documents relate to Koenen's membership of the city council of Amsterdam and of the board of governors of the Athenaeum Illustre. Besides this, there are also two diaries and some manuscripts of academic treatises he wrote. These are largely about the history of the Netherlands.

Huibertus Johannes Lemkes (1828-1897) was onderwijzer. In 1852 richtte hij in Alphen aan den Rijn op eigen kosten een protestants-christelijke school op. De collectie bevat aan hem gerichte brieven, die vooral betrekking hebben op zijn inspanningen voor het christelijk onderwijs en voor de Vergaderingen van Gelovigen, christelijke gemeentes zonder predikant.

Huibertus Johannes Lemkes (1828-1897) was a teacher. In 1852 he founded a Protestant school in Alphen aan den Rijn, which he also funded himself. The collection contains letters addressed to him, which mainly have to do with his efforts for Christian education and for the Vergaderingen van Gelovigen (Meetings of Believers), religious communities without a reverend.

De Nederlandsche Evangelisch-Protestantsche Vereeniging (NEPV) bestond van 1854 tot 1948. Het doel van de vereniging was aanvankelijk het terugdringen van de invloed van de Rooms-Katholieke Kerk en het oprukkende ongeloof maar werd later beperkt tot het uitdragen van het Evangelie. De connectie met de protestantse opwekkingsbeweging het Réveil bestond erin dat in het eerste bestuur van de vereniging verscheidene toonaangevende Réveilfiguren zoals Abraham Capadose zitting namen. Het archief bevat stukken betreffende het bestuur en de financiën van de vereniging en de correspondentie met de evangelisten.

The Nederlandsche Evangelisch-Protestantsche Vereeniging (the Dutch Evangelical Protestant Association) existed from 1854 to 1948. At first the NEPV aimed to drive back the influence of the Roman-Catholic Church and the increasing amount of irreligion, but later onwards this was limited to spreading the Gospel. The NEPV was connected to the Protestant revival movement Réveil in the sense that several leading figures of the Réveil, such as Abraham Capadose, were on the first board of directors of the NEPV. The archive consists of material about the board of governors, financial documents and correspondence with the evangelists.

De collectie heeft betrekking op de predikant en kunsthistoricus Allard Pierson (1831-1896), zijn vrouw Pauline Gildemeester (1831-1900), hun dochter Lina Eudia Pierson (1859-1951) en Piersons vriend en collega Samuel Naber (1828-1913). In de collectie bevinden zich manuscripten van preken en colleges van Pierson en voorts correspondentie, met name van Pierson aan zijn vrouw. Pierson was in 1854 met Pauline Gildemeester getrouwd.

The collection concerns the reverend and art historian Allard Pierson (1831-1896), his wife Pauline Gildemeester (1831-1900), their daughter Lina Eudia Pierson (1859-1951) and Pierson's friend and colleague Samuel Naber (1828-1913). The collection contains the manuscripts of the sermons and lectures held by Pierson and correspondence, in particular of Pierson to his wife. Pierson married Pauline Gildemeester in 1854.

Jan Lodewijk Gregory Pierson (1806-1873) was koopman te Amsterdam; zijn vrouw Ida Pierson-Oyens (1808-1860) was actief in het filantropische zendingswerk en schreef boeken, met name voor kinderen. Naast manuscripten van Ida Pierson-Oyens bevat de collectie vele, voornamelijk door familieleden geschreven brieven.

Jan Lodewijk Gregory Pierson (1806-1873) was a merchant in Amsterdam; his wife Ida Pierson-Oyens (1808-1860) was engaged in Christian charity and wrote books, especially children's books. Besides manuscripts of Ida Pierson-Oyens, the collection contains many letters, primarily written by members of the family.

De Stichting Het Réveil-archief werd in 1930 opgericht om materiaal van en over de negentiende-eeuwse Réveilbeweging te verzamelen. Het archief bevat voornamelijk vergaderstukken, jaarverslagen en correspondentie, alsmede stukken met betrekking tot de verwerving van aanwinsten en de organisatie van tentoonstellingen en studiedagen.

The 'Stichting Het Réveil-archief' was founded in 1930 in order to collect material of and about the Réveil movement in The Netherlands. The Réveil movement was part of the nineteenth-century international revival of Christianity, which in the Netherlands influenced a number of important authors, such as Willem Bilderdijk and Isaäc da Costa, as well as having its effect on politics and in social welfare. The archive of the corporation mainly contains meeting documents, annual reports and correspondence, but there are also documents concerning the acquisition of new material such as books, documents, letters etc. and documents regarding the organization of exhibitions and workshops.

Het Réveil was een opwekkingsbeweging binnen het protestantisme tussen 1820 en 1860. De aanhang bestond uit predikanten en leken, overwegend afkomstig uit de gegoede burgerij. De beweging zette zich aanvankelijk sterk af tegen de relativering van het geloof en richtte zich later steeds meer op filantropisch werk. Belangrijke figuren uit de onstuimige beginperiode waren Willem de Clercq en Isaäc da Costa, terwijl Ottho Gerhard Heldring de grote man van de praktijk was. Rond 1860 viel de beweging uiteen, nog voordat onder Abraham Kuyper de kleine luyden het binnen de orthodoxie voor het zeggen kregen. De Stichting Het Réveil-Archief, opgericht in 1930, beoogt bronnen voor de geschiedschrijving van de beweging bijeen te brengen en de bestudering ervan te bevorderen. Het verzamelde materiaal heeft betrekking op enige tientallen aanhangers van de beweging. Het bestaat voor een belangrijk deel uit correspondentie van Réveilfiguren onderling en van Réveilfiguren met derden. Ook bevat de collectie veel egodocumenten, waaronder het omvangrijke dagboek van Willem de Clercq.

The Réveil was a revival movement within Protestantism between 1820 and 1860. Its supporters were to be found among clergymen and laypeople who largely derived from the upper middle classes. Initially the movement reacted strongly against the contemporary critique of faith, while later it increasingly focused on philanthropy. Leading figures from the tempestuous early years were Willem de Clercq and Isaac da Costa, while Ottho Gerhard Heldring was the motor behind the movement’s social work . The movement disintegrated around 1860, even before the ‘kleine luyden’ or lower middle classes gained the upper hand within the orthodoxy under the theologian, later Prime Minister, Abraham Kuyper. Established in 1930, the Stichting Het Réveil-Archief is a foundation that aims to collect sources for the historiography of the movement and promote the study of it. The collected material relates to a few dozen supporters of the movement, and consists for an important part of correspondence between figures of the Réveil movement themselves and with third parties. The collection is also rich in ego documents, including the extensive diary of Willem de Clercq.

Carl August Ferdinand Schwartz (1817-1870) werkte als zendeling onder de joden. Hij deed dat in Boedapest, Constantinopel, Berlijn, Amsterdam en Londen. De collectie bevat naast persoonlijke stukken materiaal dat betrekking heeft op de zending onder joden in Nederland en op de Nederlandsche Vereeniging voor Israël.

Carl August Ferdinand Schwartz (1817-1870) worked as a missionary for converting Jews to Christianity. He carried this out in Budapest, Constantinople, Berlin, Amsterdam and London. Besides personal documents, the collection contains documents relating to his missionary work in the Netherlands and to the Nederlandsche Vereeniging voor Israël (the Dutch Society for Israel).

De collectie heeft betrekking op de nauw met elkaar verweven families Singendonck en Van der Brugghen. De eerste schenking aan de Stichting Het Réveil-Archief betrof de Réveilfiguur Johan Anne Singendonck (1809-1893) maar latere schenkingen en aankopen maakten dat de collectie steeds meer het karakter van een familiearchief kreeg. Het materiaal gaat terug tot de zeventiende eeuw. Naast officiële stukken en brieven bevat de collectie de uit 1663 daterende familiebijbel van de Singendoncks.

The collection concerns the two closely intertwined families Singendonck and Van der Brugghen. The first donation to the Stichting Het Réveil-Archief, the society founded to collect Réveil material, concerned Johan Anne Singendonck (1809-1893), but the donations that followed turned the collection more and more into a family archive. The material dates back as far as the seventeenth century. Besides official documents and letters, the collection contains the Singendonck family bible dating from 1663.