Uitgeverijen

Onderzoeksmateriaal voor de publicatie van een boek over de geschiedenis van de wetenschappelijke uitgeverij in Nederland, in het bijzonder van Elsevier.

Research material for the publication of a study on the history of science publishing in the Netherlands, especially by Elsevier.

De collectie is afkomstig van de uitgever Bert Bakker en bevat een selectie boekomslagen van paperbacks die door het Rotterdamse ontwerpcollectief Hard Werken werden gemaakt in de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw. De boekomslagen vielen op door de belettering, kleurstelling en de wijze waarop het beeldmateriaal werd gehanteerd. Onder andere voor het ontwerpen van deze boekomslagen kreeg Hard Werken in 1989 de H.N. Werkmanprijs voor typografie.

The collection is derived from Bert Bakker publishing house and contains a selection of paperback covers created by the Rotterdam design collective Hard Werken in the 1970s and 1980s. The paperback covers were notable for their lettering, colours and handling of the visual material. In 1989 Hard Werken received the H.N. Werkmanprijs voor typografie (H.N. Werkman Typography Award) partly for their design of these book covers.

August Aimé Balkema (1906-1996) was in de jaren 1930 en 1940 boekverkoper en uitgever in Amsterdam, in het Huis aan de Drie Grachten. Tijdens de Duitse bezetting richtte hij de clandestiene uitgeverij Vijf Ponden Pers op, een reeks typografisch zorgvuldig verzorgde klassiekers uit de wereldliteratuur. Na zijn vertrek naar Zuid-Afrika werd het bedrijf overgenomen door G. Postma. Het archief bevat onder meer correspondentie uit de oorlogsjaren met auteurs en typografen, alsmede Balkema's financiële administratie uit die tijd.

August Aimé Balkema (1906-1996) was a publisher and bookseller in the 1930's and 1940's, in the Huis aan de Drie Grachten in Amsterdam. During the German occupation he started a clandestine imprint, the Vijf Ponden Pers, in which classical works from world literature appeared in sound editions. After the war, Balkema left for South-Africa and his business was taken over by his former employee G. Postma. This collection contains correspondence with authors and typographers from the war years, as well as his financial administration of that time.

Het archief is het bedrijfsarchief van een van de grote Nederlandse algemene uitgeverijen, die vanaf 1892 zeer succesvol opereerde. In het fonds van Becht namen kinderboeken een belangrijke plaats in, evenals Scandinavische auteurs. In 1969 ging Becht samen met de uitgeverij J.H. de Bussy, die een sterk en serieus non-fictiefonds voerde. De uitgeverijen Van Campen en Ruys maakten deel uit van de uitgeverij van De Bussy. Het archief omvat materiaal uit de beginperiode van de uitgeverij, veel correspondentie en productiedossiers, beide uit latere perioden.

This is the business archive of one of the Netherlands’ major general publishers, which was very successful from the time of its establishment in 1892. Children’s books and Scandinavian authors ranked high on Becht’s publishing list. In 1969 Becht merged with J.H. de Bussy, a publisher who had built a strong and significant non-fiction list. The publishing firms of Van Campen and Ruys were part of De Bussy’s publishing house. The archive contains materials from the early years of the firm, as well as a great deal of correspondence and production files, the latter two dating from later times.

Het archief van de boekwinkel, de drukkerij/uitgeverij, het veilinghuis, de leesbibliotheek en de kunstzaal te Middelburg (1801-1998) bevat de negentiende-eeuwse boekhouding van boekhandel en veilinghuis, boekhandelscatalogi, correspondentie, auteurscontracten, onkostenberekeningen, prospectussen, documentatie en een manuscript. Het archief biedt inzicht in de organisatie van een vooraanstaande negentiende-eeuwse provinciale boekhandel, zowel waar het de relaties met collega's als met particuliere klanten betreft.

This is an archive of a combined bookshop, printing office, publisher, auction house, reading room and art gallery in Middelburg that flourished from 1801 to 1998. It contains the accounting of the bookshop and the auction house, as well as booksellers' catalogues, correspondence, contracts with authors, estimates of expenses, prospectuses, documentation and a manuscript. Most items date from the nineteenth century. The archive offers insight into the organization of a prominent regional bookseller, both in his relations with other booksellers and with private customers.

De Bibliotheek van het Boekenvak werd in 1845 opgericht als een vakbibliotheek voor leden van de Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels. Later werd het verzamelbeleid verbreed tot de documentatie van de geschiedenis van het Nederlandse boekbedrijf. In 1958 werd de complete bibliotheek in bruikleen gegeven aan de Universiteitsbibliotheek Amsterdam. De collectie omvat een uitgebreide vakbibliotheek op gebied van het boekwezen (boekwetenschap, kopijrecht, typografie, grafische industrie, drukkerij, uitgeverij, boekhandel) en een grote verzameling bronnenmateriaal over de geschiedenis van het Nederlandse boek (boekproductie, boekhandel, boekwezen). De archieven van Nederlandse boekbedrijven en brancheorganisaties, boekhandelscatalogi, letterproeven vormen een belangrijk deel van de collectie. De Bibliotheek van het Boekenvak is een van de meest omvangrijke en veelzijdige boekhistorische collecties ter wereld. Voor de geschiedenis van het Nederlandse boekbedrijf vanaf de zeventiende eeuw omvat de collectie essentiële bronnen en documentatie.

The 'Bibliotheek van het Boekenvak', the library of the Book Trade, was founded as a professional library for members of the 'Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels', the association promoting the interests of the book trade. Later the collection policy broadened and documentation on the history of the book trade was included. In 1958 the entire library was given on loan to the library of the University of Amsterdam. The collection contains an extensive professional library on books – including book history, copyright, typography, graphical industry, printing, publishing and book trade – and a large amount of source material about the history of books in the Netherlands – including the production of books, book trade and books in general. Important parts of the collection are the archives of Dutch book traders, booksellers' catalogues, catalogues of types and archives of printing businesses. Besides this, archives of a number of organizations and institutions active in the book trade are also kept. The library is one of the largest and most all-round book historical collections in the world. The collection contains essential sources and documents for the history of the Dutch book trade from the seventeenth century onwards.

De fotocollectie is afkomstig van Boekblad, nieuwsblad voor het boekenvak, en bestaat voor het grootste gedeelte uit zwart-witfoto’s en enkele kleurenfoto’s in diverse formaten. Deze zijn gebruikt in het tijdschrift tussen 1980 en 2007. Op de foto’s zijn Nederlandse en internationale auteurs, boekverkopers en andere personen uit het boekenvak te zien. Ook boekhandels, literaire evenementen in binnen- en buitenland en prijsuitreikingen zijn afgebeeld. Het belang van de collectie betreft de beeldvorming in foto’s van de hele keten van boekproductie, boekpromotie en boekdistributie.

The photography collection is derived from Boekblad, a Dutch book trade newspaper, and largely consists of black and white photographs and a number of colour photographs in various formats that were featured in the periodical between 1980 and 2007. The photos show authors from the Netherlands and abroad, booksellers and other people active in the book trade. Others show bookshops, national and international literary events and award ceremonies. The collection’s significance lies in the range of images that capture the process from book production and promotion to book distribution.

Enkele archiefstukken geschonken door de dochter van Piet Bogaard, de oprichter van Uitgeverij Het Spectrum, over de uitgeverij.

A number of archival items on Uitgeverij Spectrum, donated by the daughter of the firm’s founder Piet Bogaard.

Uitgeverij Van Breda was een familiebedrijf van Aart van Breda (1913-1972) en zijn vrouw Catharina van Breda-de Vries (1912-1992), gespecialiseerd in kinderboeken. De boeken werden voornamelijk uit het Engels vertaald, maar Aart van Breda schreef en illustreerde zelf ook kinderboeken. Catharina van Breda deed vooral de zakelijke kant van het bedrijf. Het archief bestaat uit financiële administratie, fondsboeken, correspondentie, personalia, tekeningen en vouwmodellen.

Van Breda was a family publishing company of Aart van Breda (1913 – 1972) and his wife Catharina van Breda-de Vries (1912 – 1992). Their list consisted mainly of children's books, which they translated (mainly from English), but Aart van Breda also wrote and illustrated children's books himself. Catharina van Breda concerned herself mainly with the business side of the company. The archive consists mainly of financial administration, books of their list, correspondence, personal documents, drawings and folding models.

Het archief is gevormd door Uitgeverij Brill (1848-heden) in Leiden, de opvolger van de firma Luchtmans (1683-1848). Het bedrijf kende drie afdelingen: de drukkerij/zetterij, de uitgeverij en het antiquariaat. De nadruk lag voor het bedrijf zelf op de drukkerij. Het archief heeft betrekking op de jaren 1848-2003. Het is verre van compleet. De uitgaven van Brill waren en zijn met name gericht op oosterse talen, culturen, godsdiensten en geschiedenis. Hierdoor ontstond het zeer uitgebreide letterfonds van de drukkerij met onder meer Chinese karakters en andere oriëntaalse letters.

The collection consists of the archive of the publisher Brill (1848-present) in Leiden, the successor to the publisher Luchtmans (1683-1848) also in Leiden. The company consisted of three sections: the printing and composing room, the publishers and the antiquarian bookshop. The emphasis of the company was on the printing business. The archive concerns the period 1848-2003 and is anything but complete. The Brill publications were and still are primarily oriented towards oriental languages, cultures, religions and history. As a result the company acquired a large and extensive number of typefaces, with among other things, Chinese characters and other oriental fonts.

Het archief van de firma Jan ten Brink Gzn en Jan de Vries (1785-1900) biedt inzicht in het functioneren van een klein maar vooraanstaand, negentiende-eeuws familiebedrijf in het boekenvak.

The archive of the firm of Jan ten Brink Gzn and Jan de Vries (1785-1900) offers an impression of the daily functioning of a small but prominent nineteenth-century family book business.

De collectie De Buitenkant omvat feitelijk drie Amsterdamse archieven, namelijk die van Zetterij Chang Chi Lan-Ying, Offsetdrukkerij Jan de Jong en Uitgeverij De Buitenkant. Deze kleine bedrijven zijn echter persoonlijk en zakelijk zo nauw met elkaar verweven dat ze als één geheel worden beschreven. Het gaat bij deze collectie zowel om archiefmateriaal (correspondentie en administratie bijvoorbeeld) als om grafische eindproducten. Uitgeverij De Buitenkant ontstond in 1980 uit de door Chang Chi Lan-Ying en Jan de Jong gedreven zetterij en drukkerij. Door zich te richten op boeken over boeken en door het hoge niveau van productie en vormgeving wist de uitgeverij de aandacht op zich te vestigen. Deze collectie maakt onderzoek mogelijk naar de beoefening van de boekgeschiedenis in Nederland alsook naar de ontwikkelingen in de grafische industrie (van foto- naar digitale zettechniek).

The collection 'De Buitenkant' ('The Outside') in fact consists of three separate archives: the archives of Zetterij Chang Chi Lan-Ying (typesetter), of Offsetdrukkerij Jan de Jong (offset printing business) and, finally, of Uitgeverij De Buitenkant (publisher 'The Outside'). These three small companies are so interwoven both personally and in business that they are described as one. The collection includes archival material such as correspondence and administrative documents and graphic finished articles. Publisher 'De Buitenkant' developed in 1980 from the typesetting and the printing business ran by Chang Chi Lan-Ying and Jan de Jong respectively. By focusing on books about books and by the high level of the output and the design the company managed to draw attention to itself. The collection offers opportunities for research in the practice of book history in the Netherlands as well as in the developments in the graphics industry (from photo-typesetting to digital composition).

Het archief van de uitgeverij Jacob Dijkstra (1924-heden) bevat de financiële administratie van deze educatieve uitgeverij.

The archive of the publishing firm of Jacob Dijkstra (1924-present) contains the financial accounts of this educational publisher.

Tussen 1959 en 1979 voerden R.W. Haentjens en H.L. Gumbert samen de wetenschappelijke uitgeverij Haentjens Dekker & Gumbert. De uitgeverij was gevestigd in Utrecht in het pand van Antiquariaat en veilinghuis J.L. Beijers, waar Gumbert eveneens in dienst was. Het archief bestaat voornamelijk uit dossiers met betrekking tot uitgegeven titels.

Between 1959 and 1979 R.W. Haentjens and H.L. Gumbert together ran the academic publishing firm Haentjens Dekker & Gumbert. The firm was located in Utrecht on the premises of J.L. Beijers. Gumbert also worked for this rare book dealer and auction house. The archive mainly includes files relating to published titles.

De collectie bestaat uit enkele archivalia en enige documentatie over de kleine uitgeverij Haga en haar oprichter H.J. Jacobs (1887-1976), die opgericht was om de uitgave van leermiddelen voor het speciaal onderwijs mogelijk te maken.

The collection contains a number of archival items and some documentation on Haga, a small publishing firm founded by H.J. Jacobs (1887-1976), to facilitate the publication of educational tools for special education.

Het archief van uitgeverij Het Goede Boek (1932-ca. 2012) geeft inzicht in het functioneren van een kleine uitgeverij gespecialiseerd in het uitgeven van kinderboeken.

The archive of publishing house Het Goede Boek (1932-c.2012) throws light on the functioning of a small publishing firm specialised in children’s literature.

Uitgeverij W. van Hoeve (1941-1977) stond een aanzienlijke periode van haar bestaan onder leiding van directeur en oprichter Wilhelmus van Hoeve. Hij richtte zich binnen het fonds onder meer op uitgaven over en voor Indonesië, waar hij tijdens de Tweede Wereldoorlog eigenaar werd van uitgeverij Vorkink te Bandung. Het archief bevat veel correspondentie aangaande het productieproces bij de uitgeverij en is daarmee van belang voor onderzoek naar uitgeverijen in Nederland na de Tweede Wereldoorlog en naar boekproductie en -consumptie in Indonesië in deze tijd.

For a long time the publishing house W. van Hoeve (1941-1977) was led by its director and founder Wilhelmus van Hoeve. He focussed on publications about and for Indonesia, where he became the owner of publishing house Vorkink in Bandung during World War II. The archive mainly contains correspondence on the production process at the publishing house. It is, therefore, important for research on publishing in the Netherlands after World War II and on book production and consumption in Indonesia during this period.

De in 1899 opgerichte en in Baarn gevestigde Uitgeverij en Drukkerij Hollandia was een middelgrote algemene uitgeverij die sinds de eerste helft van de 20e eeuw een invloedrijk en gevarieerd fonds op de markt heeft gebracht. Het archief betreft de periode 1899-2002, maar is enigszins fragmentarisch overgeleverd. Het zwaartepunt ligt bij de periode 1980-2002. Het archief geeft inzicht in de organisatie van een middelgrote uitgeverij in Nederland in de 20e eeuw en een beeld van de cultuurgeschiedenis van die tijd.

Printer and publisher Hollandia, established in 1899 and seated in Baarn, was a medium-sized publisher. Since the first half of the twentieth century it has published a varied list that reflects the cultural history of that time. The archive concerns the period 1899-2002, but dates mostly from the period 1980-2002. It is somewhat fragmented, but provides an insight into the organization of a medium-sized publisher in the Netherlands of the 20th century.

Het archief van uitgeverij H. Honig (1892-1992) bevat informatie over de bedrijfsvoering en vooral financiële administratie van de uitgeverij. Het archief bevat voornamelijk stukken uit de periode 1890-1980. Interessant zijn vooral de kopieboeken van rond 1900 met doorslagen van uitgaande brieven aan auteurs en het fondsboek van eind 19e eeuw, met overzichten van de per boek gemaakte kosten en baten. Het archief biedt inzicht in de organisatie en het fonds van een laat-19e- en 20e-eeuwse Utrechtse uitgeverij.

The archive of the Dutch publisher H. Honig contains information on the running of the firm and financial administration. The archive mainly consists of documents that date from 1890-1980. Particularly interesting are the copybooks containing copies of all outgoing letters from around 1900 and a stock list from the last decade of the 19th century that describes all costs and revenues per book. The archive provides an insight into the organisation of a Dutch publisher in Utrecht in the late 19th and 20th centuries.

De collectie boekhandelstasjes is verzameld door Jacobus Cornelis (Sjaak) Hubregtse (1944-2007). Na zijn overlijden zijn nog enkele recentere materialen toegevoegd. De collectie bestaat uit draagtasjes van verschillende materiaalsoorten zoals papier, plastic en linnen die afkomstig zijn van boekhandels, boekenmarkten, uitgevers, (grafische) bedrijven, stichtingen, musea, organisatoren van literaire evenementen, dagbladen, tijdschriften, bibliotheken, archieven en onderwijsinstellingen. De tasjes zijn bedrukt met uiteenlopende typografie, bedrijfsnamen, reclame-uitingen, slogans en citaten. De veelal kleurrijk geïllustreerde tasjes geven een tijdsbeeld van de promotionele activiteiten vanuit de boekhandel.

Het archief van het Internationaal Literatuur Bureau, dat zich aanvankelijk vooral toelegde op het in Nederland introduceren van Duitstalige auteurs, bevat contracten van 1955 tot 2003 en correspondentie van 1994 tot 2005.

The archive of the Internationaal Literatuur Bureau, a literary agency which initially focused chiefly on introducing German-language authors in the Netherlands, contains contracts from 1955 to 2003 and correspondence from 1994 to 2005.

Arie Cornelis Kruseman (1818-1894) was boekhandelaar en uitgever in Haarlem. Vanaf 1882 wijdde hij zich aan de geschiedschrijving van de boekhandel als auteur van het standaardwerk over de negentiende-eeuwse boekhandel. Kruseman heeft zijn correspondentie en manuscripten nagelaten aan de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Een ander deel van zijn archief, vooral met betrekking tot de Bouwstoffen, is via de bibliotheek van de Vereeniging terecht gekomen bij het Allard Pierson.

Arie Cornelis Kruseman (1818-1894) was a Haarlem book dealer and publisher. From 1882 he devoted himself to the history of the book trade, which culminated in an authoritative work on the book trade in the Netherlands in the nineteenth century: Bouwstoffen voor een geschiedenis van den Nederlandschen boekhandel. Kruseman left his correspondence and manuscripts to the Maatschappij der Nederlandse Letterkunde (Society of Dutch Literature). Another part of his archive, mainly relating to the Bouwstoffen, was transferred to the Allard Pierson through the society’s library.

Op 17 mei 1683 vestigde Jordaan Luchtmans (1652-1708) zich als zelfstandig boekverkoper en uitgever in Leiden. In 1697 opende hij een boekhandel en uitgeverij aan het Rapenburg. Het bedrijf was gespecialiseerd in wetenschappelijke uitgaven en zou in 1730 academie- en stadsdrukker worden, al drukte Luchtmans niet zelf. Het bedrijf zou tot 1848 in de familie blijven, toen de laatste nazaat van de familie Luchtmans, J.T. Bodel Nijenhuis, het bedrijf overdeed aan de zoon van zijn bedrijfsleider Johannes Brill, Johan Evert Brill. Het archief bevat ingekomen brieven, kopieboeken van uitgaande brieven, reisdagboekjes, financiële administratie en magazijncatalogi.

On May 17 1683 Jordaan Luchtmans (1652-1708) established himself as a bookseller and publisher in Leiden. In 1697 he opened a bookshop and publishing house on Rapenburg. The firm specialized in academic publications and would be university and town printer in 1730, even though the firm was never a printing house. The firm would be owned by members of the Luchtmans family until 1848. In that year the last descendant of the family, J.T. Bodel Nijenhuis, transferred the firm to the son of his managing director Johannes Brill, Johan Evert Brill. The archive contains incoming letters, copybooks of outgoing letters, travel logs, financial administration and stock lists.

Uitgeverij Mets & Schilt werd in 1981 door Jan Mets opgericht als Uitgeverij Jan Mets. Het archief (1981-2009) geeft inzicht in de samenstelling van het fonds en de totstandkoming van de uitgaven hieruit.

Mets & Schilt is a publishing house that was founded in 1981 by Jan Mets under the name Uitgeverij Jan Mets. The archive (1981-2009) sheds light on the profile of the publisher’s list and the production of its publications.

Het archief van de firma Martinus Nijhoff bevat bedrijfsarchivalia van de boekhandel en de uitgeverij; behalve antiquariaatscatalogi is vrijwel geen materiaal bewaard gebleven van het antiquariaat en het veilinghuis. Er zijn veel dossiers met correspondentie over uitgaven. Tot halverwege de jaren 1960 is de leiding in handen gebleven van telgen uit de familie Nijhoff. Ook zijn hier persoonlijke archieven van Martinus Nijhoff, Wouter Nijhoff en Wouter Nijhoff Pz. aanwezig.

The archive of the firm of Martinus Nijhoff comprises the company archives of its rare book shop and publishing house; apart from antiquarian book catalogues, virtually no documents have been preserved of the antiquarian book shop and the auction house. There are numerous files with correspondence on publications. The company remained in the family until the mid-1960s; the collection also contains the personal archives of Martinus Nijhoff, Wouter Nijhoff and Wouter Nijhoff Pz..

Mea Nijland-Verwey (1892-1978) was dichter, letterkundige en uitgeefster. Het archief bestaat uit persoonlijke stukken en manuscripten van haar eigen werk, stukken betreffende het beheer van de literaire nalatenschap van haar vader Albert Verwey en de administratie van uitgeverij C.A. Mees, met redactiedossiers en uitgeverscorrespondentie.

Mea Nijland-Verwey (1892-1978) was a poet, woman of letters and publisher. The archive consists of personal documents and manuscripts of her work, documents relating to the management of the literary estate of her father Albert Verwey and the accounts of C.A. Mees publishers, including editorial files and publisher’s correspondence.

The Paper Publications Society (1950-1995) werd opgericht door E.J. Labarre met als uitgangspunt het publiceren van de reeks Monumenta chartae papyraceae historiam illustrantia, een serie werken over papiergeschiedenis en de geschiedenis van watermerken. Het archief geeft inzicht in de totstandkoming van de uitgaven hieruit.

The Paper Publications Society (1950-1995) was founded by E.J. Labarre with the purpose of publishing Monumenta chartae papyraceae historiam illustrantia, a series of works on the history of paper and watermarks. The archive provides insight into the production of the ensuing publications.

C.P.J. van der Peet richtte eind jaren veertig in Indonesië en Amsterdam boekhandels en uitgeverijen op. Hij richtte zich in Indonesië op boeken voor het onderwijs en in Nederland op kinderboeken, dichtbundels en non-fictie. Vanaf 1956 was hij alleen nog in Nederland actief en startte hij ook een antiquariaat. Vanaf 1967 beperkte hij zijn activiteiten tot het antiquariaat. Het archief bevat veel productiedossiers van uit te geven publicaties, met werk van bekende schrijvers en illustratoren uit de periode 1949-1967, en is daarmee van belang voor het literair-historisch onderzoek naar die periode. Daarnaast bevat het archief een waardevolle selectie met de hand bijgeschreven antiquariaatscatalogi.

In the late 1940s, C.P.J. van der Peet established bookshops and publishing houses in Indonesia and in Amsterdam. In Indonesia he focused on books for the education market and in the Netherlands on children’s books, poetry volumes and non-fiction. From 1956 he was only active in the Netherlands, where he also began an antiquarian book business. From 1967 he devoted his attention exclusively to his rare bookshop. The archive contains a great number of production files of books that were scheduled to be published, including works by well-known authors and illustrators from the years 1949-1967, making it an important source for literary-historical research into the period. In addition the archive contains a valuable selection of annotated antiquarian catalogues.

Henk Prins richtte in 1954 het literair agentschap Prins & Prins op. Het archief van dit agentschap tot circa 1990 bevat correspondentie met auteurs, uitgevers en agentschappen, contracten en royalty-afrekeningen.

In 1954 Henk Prins set up the literary agency Prins & Prins. The archive of this agency, which runs to c.1990, contains correspondence with authors, publishers and agencies, contracts and royalty payments.

De omvangrijke collectie is een documentatiesysteem, aangelegd door de bibliotheek van de Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels, waarin gedrukte bedrijfsdocumentatie is opgenomen betreffende Nederlandse boekhandels en uitgeverijen, soms ook van andere bedrijven actief in het boekenvak.

The extensive collection is a documentation system which was set up by the Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels (association for the promotion of booksellers’ interests) and includes trade documentation in print relating to Dutch bookshops and publishers, occasionally also other companies active in the book trade.