Biologie

In 1917 werd in Amsterdam Albertus Magnus opgericht als vakdispuut van de R.-K. studentenvereeniging 'Sanctus Thomas Aquinas' (S.T.A.). Dit dispuut hield werkvergaderingen op het gebied van de wis- en natuurkunde, met veel aandacht voor de verhouding van deze disciplines tot de katholieke levensbeschouwing. Na 1947 werd de band met S.T.A. losser. Rond 1965 is Albertus Magnus ten onder gegaan. Het incomplete en in slechte staat verkerende archief bevat correspondentie, notulen en ledenlijsten.

In 1917 Albertus Magnus was founded in Amsterdam as the debating society of the Roman Catholic student union Sanctus Thomas Aquinas (STA). It focused mainly on the curriculum and held meetings on mathematics and physics with special attention to the relation between these two disciplines on the one hand and Roman Catholicism on the other. After 1947 the tie with 'Thomas' loosened and around 1965 Albertus Magnus went down. The archive, which is incomplete and in poor condition, consists of correspondence, minutes and membership lists.

De Artis Bibliotheek heeft haar ontstaan te danken aan de oprichting van het Zoölogisch Genootschap Natura Artis Magistra te Amsterdam in 1838, ter bevordering van de kennis van de natuurlijke historie. Daartoe behoorde het inrichten van een wetenschappelijke boeken- en tijdschriftencollectie. In 1939 ging de bibliotheek over naar de gemeente Amsterdam, die haar toevertrouwde aan de universiteit. De Artis Bibliotheek bevat materiaal vanaf de vijftiende eeuw tot heden, waaronder boeken en tijdschriften op het gebied van biologie en zoölogie met als zwaartepunten een grote Linnaeus- en Darwin-collectie, reis- en landbeschrijvingen, alle literatuur over Artis en veel over moderne natuurstudie. De bibliotheek bevat verder een enorme collectie prenten met afbeeldingen van dieren (de Iconographia Zoologica), archieven van tal van bekende biologen uit de negentiende en twintigste eeuw en museale objecten. Ten slotte zijn er vele bijzondere exemplaren – vaak op zeer groot formaat en niet zelden met de hand ingekleurd – van natuurhistorische werken waarvan geen tweede exemplaar in Nederland bekend is.

The Artis Library owes its existence to the foundation of the zoological society Natura Artis Magistra in Amsterdam in 1838. This society was founded in order to increase the knowledge of natural history. Therefore, the society founded an academic library containing books and periodicals. In 1939 this library came into hands of the municipality of Amsterdam, which in its turn entrusted it to the university. The Artis Bibliotheek contains material from the fifteenth century up to the present, including books and periodicals on biology and zoology. Highlights in the collection are a large amount of material written by Linnaeus and by Darwin, travel accounts and regional geology, all the literature on Artis itself and much about the present-day study of nature. Besides this, the library contains a large collection of prints with pictures of animals (the 'Iconographia Zoologica'), archives of many well-known biologists from the nineteenth and twentieth centuries and museum objects. Finally, there are many works of natural history – often quite large and coloured by hand – of which second specimens are not known to exist in The Netherlands.

Hendrik Engel (1898-1981) was bioloog en zijn hele leven werkzaam bij het Zoölogisch Museum van de Universiteit van Amsterdam. Dit persoonlijke archief bevat voornamelijk geannoteerde typoscripten en drukproeven van zijn eigen onderzoek in de malacologie en historische zoölogie, maar ook enige correspondentie, redevoeringen en handschriften.

Biologist Hendrik Engel (1898-1981) worked for the Zoological Museum of the University of Amsterdam all his life. This personal archive mainly contains annotated typescripts and proofs of his own research into malacology and historical zoology, but the collection also contains some correspondence, speeches and manuscripts.

De collectie Hendrik Engel bestaat uit een verzameling secundaire bronnen over uiteenlopende personen, organisaties en instituties die relevant zijn voor de geschiedenis van natuur en biologie, het zogenaamde ‘Historisch Archief’. De collectie bevat 16 meter aan krantenknipsels, overdrukken, correspondentie en overig gedrukt materiaal bijeengebracht door hoogleraar en museumdirecteur Hendrik Engel (1898-1981). De collectie is veelomvattend en goed geordend waardoor het een waardevol uitgangspunt vormt voor natuurhistorisch onderzoek.

The Hendrik Engel collection consists of secondary literature on a range of people, organizations and institutions relevant for the history of nature studies and biology, referred to as the 'Historical Archive'. It runs to 16 metres of correspondence, paper clippings, offprints and miscellaneous printed items collected by the professor and museum director Hendrik Engel (1898-1981). Being a comprehensive and well-ordered collection, it provides a valuable basis for natural history studies.

De collectie bestaat uit een kleine verzameling botanische tekeningen en aantekeningen van A.L. de Grient Dreux (1818-1904) over mutaties bij planten.

The collection consists of a small collection of botanical drawings and notes by A.L. de Grient Dreux (1818-1904) on mutations in plants.

De Vereeniging, later het Dispuut H.A.R.T.I.N.G., werd in 1886 in Amsterdam opgericht door studenten wis- en natuurkunde. De vereniging stelde zich tot doel voordrachten (en kritieken daarop) te organiseren in alle disciplines van de faculteit. Het dispuut werd opgeheven in 1941. Het archief, dat redelijk compleet is, omvat onder andere notulenboeken, voordrachten en jaarverslagen. Het geeft een goed beeld van de activiteiten van H.A.R.T.I.N.G.

The student union, later debating society, H.A.R.T.I.N.G. was founded in 1886 in Amsterdam by students of mathematics and physics. Its aim was to organise lectures and comments on them in all the disciplines of the faculty. It was discontinued in 1941. The collection consists of its archive and includes among other things minute books, lectures and annual reports. It is fairly complete and gives a good insight into the activities of H.A.R.T.I.N.G.

De Iconographia Zoologica vormt een unieke papieren databank van ruim 67.000 afbeeldingen van dieren, voornamelijk afkomstig uit boeken. De Iconographia Zoologica is tot stand gekomen in de jaren 1881-1883 door het samenvoegen en systematisch ordenen van vier verschillende verzamelingen met tekeningen en prenten van dieren en andere zoölogische afbeeldingen, namelijk die van de Utrechtse hoogleraar Th.G. van Lidth de Jeude (1788-1863), de Haagse zoöloog R.T. Maitland (1823-1904), conservator schelpdieren van Artis Abraham Oltmans (1811-1873) en het Genootschap Natura Artis Magistra.

The Iconographia Zoologica is a unique paper database of over 67,000 images of animals, mainly culled from books. The Iconographia Zoologica was created in the years 1881-1883 when four separate collections of drawings and prints of animals and other zoological images were merged and systematically arranged. They had been the collections of the Utrecht professor Th.G. van Lidth de Jeude (1788-1863), the Hague zoologist R.T. Maitland (1823-1904), Artis curator of shells Abraham Oltmans (1811-1873) and the Natura Artis Magistra society.

Adriaan Kortlandt was een Nederlands dierpsycholoog die internationaal bekend werd met zijn gedragsonderzoek naar aalscholvers en wilde chimpansees. Dit archief bevat materiaal dat Kortlandt gebruikte voor zijn onderzoek, onderwijs en lezingen. Het archief is zeer compleet en bevat ook veel beeldmateriaal, waaronder dia’s, foto’s en film. Dit archief biedt waardevolle inzichten in de carrière van Adriaan Kortlandt als pionier in het veld van de dierpsychologie. Aan het archief is een kleine collectie toegevoegd bestaande uit bijzondere en oude boeken uit de bibliotheek van Kortlandt, publicaties van Kortlandt en publicaties over het leven en werk van Adriaan Kortlandt.

J.G. de Man (1850-1930) was een Nederlandse bioloog die zijn leven wijdde aan de taxonomie van crustaceeën en nematoden. Hij beschreef honderden nieuwe geslachten en soorten in 181 artikelen en monografieën, veelal voorzien van door hem zelf vervaardigde (zeer nauwkeurige) tekeningen. Zijn werk is nog steeds van waarde. Het archief bevat o.a. correspondentie, reisverslagen, overzichten van zijn collecties preparaten, lijsten van beschreven soorten alsmede de originelen van de afbeeldingen in zijn publicaties. Het archief geeft inzicht in zijn manier van werken en op welke exemplaren hij zijn determinaties baseerde.

J.G. de Man (1850-1930) was a Dutch biologist who devoted his life to the taxonomy of crustaceans and nematodes. He described hundreds of new genera and species in 181 articles and monographs, often illustrated with his own (highly accurate) drawings. His work is still important. The archive includes correspondence, travel accounts, listings of his collections of preparations and lists of species described, as well as the originals of images included in his publications. The archive sheds light on his working method and the specimens that provided the basis for his identifications.

J.G. de Man (1850-1930) was een Nederlandse bioloog die zijn leven wijdde aan de taxonomie van crustaceeën en nematoden. Hij beschreef honderden nieuwe geslachten en soorten in 181 artikelen en monografieën, veelal voorzien van door hem zelf vervaardigde (zeer nauwkeurige) tekeningen. Zijn werk is nog steeds van waarde. De collectie bestaat uit boeken, overdrukken en losse publicaties van bescheiden omvang (redes, dissertaties, brochures) die De Man in de loop van zijn leven heeft verworven, hetzij door aankoop, hetzij door schenking. Hij gebruikte deze bij zijn taxonomische werk. De publicaties gaan voornamelijk over crustaceeën en nematoden. Een klein deel betreft andere groepen uit het dierenrijk en algemeen-biologische onderwerpen. Ook zijn er publicaties over filosofie en politiek. Zij laat daarmee zien wat de bronnen waren die De Man gebruikte voor zijn werk met de twee groepen waarin hij zich specialiseerde en voor welke onderwerpen hij verder belangstelling had.

J.G. de Man (1850-1930) was a Dutch biologist who spent his life working on the taxonomy of crustaceans and nematodes. He described hundreds of new genera and species in 181 articles and monographs, often illustrated with (highly accurate) drawings by his own hand. His work is still important. The collection consists of books, offprints and separate smaller publications such as speeches, dissertations and brochures, either bought by De Man or donated to him in the course of the years. He used this material for his taxonomic work. The publications mainly deal with crustaceans and nematodes. A small part is concerned with other animal groups and general biological subjects. Works on philosophy and politics are also featured. It illustrates which sources De Man used for his work on the two groups of animals he specialized in and the other subjects that had his interest.

Het archief bevat zakelijke en persoonlijke stukken van Meijer Pinkhof (1892-1943), van 1921 tot 1940 werkzaam als assistent en privaatdocent aan de Universiteit van Amsterdam. Hij kwam om in vernietigingskamp Sobibor.

The archive contains professional and personal items of Meijer Pinkhof (1892-1943), who worked as assistant and Privatdozent at the University of Amsterdam from 1921 until 1940. He was murdered at Sobibor extermination camp.

Frits Portielje werkte van 1906 tot 1953 bij de Amsterdamse dierentuin Artis. Hij verwierf brede bekendheid door zijn lezingen, radiopraatjes en Verkade-albums over Artis en het dierenleven. Portielje wordt gezien als een van de grondleggers van de ethologie – de diergedragsstudies – in Nederland. De collectie bevat een persoonlijk archief met onder andere correspondentie en aantekeningen en een grote verzameling afbeeldingen van dieren, zowel foto's en knipsels als glazen diapositieven en negatieven. Portielje gebruikte dit materiaal voor lezingen, als illustraties in zijn boeken en als onderzoeksmateriaal.

Frits Portielje worked for Amsterdam Artis zoo from 1906 to 1953. He became widely known through his lectures, radio talks and Verkade picture albums on Artis and animal life. Portielje is regarded as one of the pioneers of ethology – the science of animal behaviour – in the Netherlands. The collection includes a personal archive that includes correspondence and notes and a large collection of animal pictures, both photographs and cuttings as well as glass diapositives and negatives. Portielje used them for his lectures, as illustrations for his books and as research material.

Het archief van P.J. Schroevers is een onderdeel van de collectie van de Heimans en Thijsse Stichting te Amsterdam. Het bevat stukken op het gebied van zijn werkgebieden: de hydrobiologie en ecologie. Op deze gebieden was hij een belangrijk theoreticus en actievoerder. Hij was werkzaam bij het RIVON (Rijksinstituut voor Veldbiologisch Onderzoek ten behoeve van het Natuurbehoud) en was lid van de Werkgroep Biologische Waterbeoordeling (nu de Werkgroep Ecologisch Waterbeheer) en de Werkgemeenschap Landschapsecologisch Onderzoek.

The archive of P.J. Schroevers is part of the collection of the Heimans en Thijsse Stichting in Amsterdam. It contains material pertaining to his fields of work: hydrobiology and ecology. He was a major theoretician and activist in these fields. He worked for the RIVON (Rijksinstituut voor Veldbiologisch Onderzoek ten behoeve van het Natuurbehoud) and was a member of the Werkgroep Biologische Waterbeoordeling (now Werkgroep Ecologisch Waterbeheer) and the Werkgemeenschap Landschapsecologisch Onderzoek. These institutes / work groups all work for the benefit of the environment or the landscape.

Het archief van Theo J. Stomps, hoogleraar plantkunde aan de Universiteit van Amsterdam van 1910 tot 1945, bevat correspondentie, stukken over zijn opleiding, aantekeningen van wetenschappelijk onderzoek, materiaal betreffende publicaties en lezingen, eerbewijzen, herinneringen aan buitenlandse studiereizen, stukken over zijn colleges en (buitenlandse) excursies met studenten, alsmede over zijn directeurschap van de Hortus Botanicus. Het geeft inzicht in het werk van een Nederlands botanicus die honderden studenten geneeskunde, farmacie en plant- en dierkunde onderwees en onderzoek deed naar erfelijkheid.

The archive of Theo J. Stomps, full professor at the University of Amsterdam, the Netherlands, from 1910 until 1945, contains documents about his education, correspondence, notes of his scientific research, documents concerning publications and lectures, tokens of honour, souvenirs from his travels abroad, documents relating to his lectures for university students, and documents that followed from his directorship of the Hortus Botanicus of the University of Amsterdam. The archive illustrates the work of a Dutch botanist who trained hundreds of students of medicine, pharmacy and biology, and researched the mechanisms of heredity.

In de bibliotheek van de Hortus Botanicus/Hugo de Vries-laboratorium vormde zich sedert het einde van de negentiende eeuw een collectie foto’s, gravures, aquarellen en andersoortige afbeeldingen van personen, planten, locaties en evenementen. De collectie geeft letterlijk een beeld van het onderwijs en onderzoek dat plaatsvond in de Hortus en de bijbehorende laboratoria.

Het archief van Eduard Verschaffelt, buitengewoon hoogleraar farmacognosie en fysiologie der planten aan de Universiteit van Amsterdam vanaf 1896 en directeur van de Hortus Botanicus van 1918 tot 1923, bestaat uit aantekeningen van zijn onderzoek naar de invloed van vergiften op planten.

The archive of Eduard Verschaffelt, endowed Professor of Pharmacognosy and Plant Physiology at the University of Amsterdam from 1896 and director of the Hortus Botanicus from 1918 until 1923, consists of notes he made for his research into the action of poisons on plants.