Science

De Artis Bibliotheek heeft haar ontstaan te danken aan de oprichting van het Zoölogisch Genootschap Natura Artis Magistra te Amsterdam in 1838, ter bevordering van de kennis van de natuurlijke historie. Daartoe behoorde het inrichten van een wetenschappelijke boeken- en tijdschriftencollectie. In 1939 ging de bibliotheek over naar de gemeente Amsterdam, die haar toevertrouwde aan de universiteit. De Artis Bibliotheek bevat materiaal vanaf de vijftiende eeuw tot heden, waaronder boeken en tijdschriften op het gebied van biologie en zoölogie met als zwaartepunten een grote Linnaeus- en Darwin-collectie, reis- en landbeschrijvingen, alle literatuur over Artis en veel over moderne natuurstudie. De bibliotheek bevat verder een enorme collectie prenten met afbeeldingen van dieren (de Iconographia Zoologica), archieven van tal van bekende biologen uit de negentiende en twintigste eeuw en museale objecten. Ten slotte zijn er vele bijzondere exemplaren – vaak op zeer groot formaat en niet zelden met de hand ingekleurd – van natuurhistorische werken waarvan geen tweede exemplaar in Nederland bekend is.

The Artis Library owes its existence to the foundation of the zoological society Natura Artis Magistra in Amsterdam in 1838. This society was founded in order to increase the knowledge of natural history. Therefore, the society founded an academic library containing books and periodicals. In 1939 this library came into hands of the municipality of Amsterdam, which in its turn entrusted it to the university. The Artis Bibliotheek contains material from the fifteenth century up to the present, including books and periodicals on biology and zoology. Highlights in the collection are a large amount of material written by Linnaeus and by Darwin, travel accounts and regional geology, all the literature on Artis itself and much about the present-day study of nature. Besides this, the library contains a large collection of prints with pictures of animals (the 'Iconographia Zoologica'), archives of many well-known biologists from the nineteenth and twentieth centuries and museum objects. Finally, there are many works of natural history – often quite large and coloured by hand – of which second specimens are not known to exist in The Netherlands.

Naphtali Herz van Biema (1836-1901), een kleinzoon van de orthodox-joodse Jacob Meier Lehren (1793-1861), was zijn hele leven toegewijd aan de studie van de Hebreeuwse bibliografie en joodse boekwetenschap. In 1858 zocht Van Biema per brief contact met Moritz Steinschneider (1816-1907), een van de grote joodse bibliografen en geleerden van de 19e eeuw. Hij bood Steinschneider zijn medewerking en een artikel aan voor het in datzelfde jaar door Steinschneider opgerichte tijdschrift 'Hamazkir, Zeitschrift für hebräische Bibliographie'. Dit is het begin van een uitgebreide correspondentie betreffende bibliografie en boekwetenschap. Van deze correspondentie worden 69 brieven van N.H. van Biema en 24 brieven van M. Steinschneider bij de Bibliotheca Rosenthaliana bewaard.

Throughout his life Naphtali Herz van Biema (1836-1901), a grandson of the orthodox Jewish Jacob Meier Lehren (1793-1861), remained dedicated to the study of Hebrew bibliography and Jewish book studies. In 1858 Van Biema wrote a letter to Moritz Steinschneider (1816-1907), one of the great Jewish bibliographers and scholars of the nineteenth century. He offered his services to Steinschneider, as well as an article for the magazine Hamazkir, Zeitschrift für hebräische Bibliographie which Steinschneider founded in that same year. This was the beginning of an extensive correspondence concerning bibliography and bibliology. Of this correspondence, 69 letters from N.H. van Biema and 24 letters from M. Steinschneider are held in the Bibliotheca Rosenthaliana.

De collectie De Buitenkant omvat feitelijk drie Amsterdamse archieven, namelijk die van Zetterij Chang Chi Lan-Ying, Offsetdrukkerij Jan de Jong en Uitgeverij De Buitenkant. Deze kleine bedrijven zijn echter persoonlijk en zakelijk zo nauw met elkaar verweven dat ze als één geheel worden beschreven. Het gaat bij deze collectie zowel om archiefmateriaal (correspondentie en administratie bijvoorbeeld) als om grafische eindproducten. Uitgeverij De Buitenkant ontstond in 1980 uit de door Chang Chi Lan-Ying en Jan de Jong gedreven zetterij en drukkerij. Door zich te richten op boeken over boeken en door het hoge niveau van productie en vormgeving wist de uitgeverij de aandacht op zich te vestigen. Deze collectie maakt onderzoek mogelijk naar de beoefening van de boekgeschiedenis in Nederland alsook naar de ontwikkelingen in de grafische industrie (van foto- naar digitale zettechniek).

The collection 'De Buitenkant' ('The Outside') in fact consists of three separate archives: the archives of Zetterij Chang Chi Lan-Ying (typesetter), of Offsetdrukkerij Jan de Jong (offset printing business) and, finally, of Uitgeverij De Buitenkant (publisher 'The Outside'). These three small companies are so interwoven both personally and in business that they are described as one. The collection includes archival material such as correspondence and administrative documents and graphic finished articles. Publisher 'De Buitenkant' developed in 1980 from the typesetting and the printing business ran by Chang Chi Lan-Ying and Jan de Jong respectively. By focusing on books about books and by the high level of the output and the design the company managed to draw attention to itself. The collection offers opportunities for research in the practice of book history in the Netherlands as well as in the developments in the graphics industry (from photo-typesetting to digital composition).

Collectie boeken betreffende de wis- en natuurkunde, alsmede aanverwante disciplines, verzameld door C.P. Burger (1825-1908).

A collection of books on mathematics, physics and related disciplines, brought together by C.P. Burger (1825-1908).

Adriaan Kortlandt was een Nederlands dierpsycholoog die internationaal bekend werd met zijn gedragsonderzoek naar aalscholvers en wilde chimpansees. Dit archief bevat materiaal dat Kortlandt gebruikte voor zijn onderzoek, onderwijs en lezingen. Het archief is zeer compleet en bevat ook veel beeldmateriaal, waaronder dia’s, foto’s en film. Dit archief biedt waardevolle inzichten in de carrière van Adriaan Kortlandt als pionier in het veld van de dierpsychologie. Aan het archief is een kleine collectie toegevoegd bestaande uit bijzondere en oude boeken uit de bibliotheek van Kortlandt, publicaties van Kortlandt en publicaties over het leven en werk van Adriaan Kortlandt.

The Paper Publications Society (1950-1995) werd opgericht door E.J. Labarre met als uitgangspunt het publiceren van de reeks Monumenta chartae papyraceae historiam illustrantia, een serie werken over papiergeschiedenis en de geschiedenis van watermerken. Het archief geeft inzicht in de totstandkoming van de uitgaven hieruit.

The Paper Publications Society (1950-1995) was founded by E.J. Labarre with the purpose of publishing Monumenta chartae papyraceae historiam illustrantia, a series of works on the history of paper and watermarks. The archive provides insight into the production of the ensuing publications.

De collectie antiquariaatscatalogi van Wed. J.R. van Rossum (ca. 1871-1922) biedt inzicht in de boeken die werden gekocht en gelezen in katholieke kringen vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw.

The collection of antiquarian book catalogues brought together by the widow J.R. van Rossum (c.1871-1922) sheds light on the kind of books that were bought and read in Roman-Catholic circles in the Netherlands from the second half of the nineteenth century.