Grafische vormgeving

De collectie is afkomstig van de uitgever Bert Bakker en bevat een selectie boekomslagen van paperbacks die door het Rotterdamse ontwerpcollectief Hard Werken werden gemaakt in de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw. De boekomslagen vielen op door de belettering, kleurstelling en de wijze waarop het beeldmateriaal werd gehanteerd. Onder andere voor het ontwerpen van deze boekomslagen kreeg Hard Werken in 1989 de H.N. Werkmanprijs voor typografie.

The collection is derived from Bert Bakker publishing house and contains a selection of paperback covers created by the Rotterdam design collective Hard Werken in the 1970s and 1980s. The paperback covers were notable for their lettering, colours and handling of the visual material. In 1989 Hard Werken received the H.N. Werkmanprijs voor typografie (H.N. Werkman Typography Award) partly for their design of these book covers.

Anthon Beeke (Amsterdam 1940-2018) was jarenlang één van Nederlands meest spraakmakende grafische ontwerpers. In het archief bevinden zich ruim 300 affiches, correspondentiestukken, administratieve stukken en beeldmateriaal.

Anthon Beeke (Amsterdam 1940-2018) was for many years one of the Netherlands’ most influential graphic designers. The archive includes over 300 posters, items of correspondence, administrative documents and visual material.

J.W. en J.S. Beekmann waren toonaangevende Amsterdamse letterschilders. Hun archief documenteert gedetailleerd de dagelijkse praktijk van de letter- en decoratieschilder. Het is met name interessant voor kunst- en designhistorici.

J.W. and J.S. Beekmann were prominent Amsterdam lettering artists. Their archive documents in detail the daily practice of the lettering and decorative artist. The archive is of particular interest to art historians and historians of design.

Bern. C. van Bercum (1918–2010) was gespecialiseerd in het typografisch helder en verfijnd vormgeven van redactioneel complexe kopij. Zijn archief geeft een goed beeld van het intensieve proces dat aan zijn doordachte boekontwerpen ten grondslag lag. Van Bercums loopbaan begon in de periode van het loodzetten en hij maakte, met grote betrokkenheid, de overgang naar het fotografisch zetten mee. Zijn archief is interessant voor typografie-, boek- en designhistorici.

Bern. C. van Bercum (1918–2010) specialized in designing editorially complex copy using a typography that was both transparent and sophisticated. His archive sheds light on the vigorous process underpinning his careful book designs. Van Bercum, whose career started in the age of mechanical typesetting, actively followed the transition to phototypesetting. His archive is of interest to historians of typography, the book and design.

Grafisch ontwerper Françoise Berserik (1949) maakte het boekontwerp voor het boek Counterpunch van Fred Smeijers, dat in 1996 uitkwam. Berserik schonk het archief, dat ze bijhield tijdens en na de productie, in 2005 aan de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. Het archief bevat onder meer plakproeven, drukproeven en correspondentie en geeft daarmee een waardevol inzicht in de totstandkoming van deze publicatie.

Graphic designer Françoise Berserik (1949) designed Fred Smeijers’ Counterpunch, a book that came out in 1996. Berserik donated the archive, which she started and continued during and after the book’s production, to Amsterdam University’s Special Collections in 2005. The archive includes paste-ups, proofs and correspondence and as such provides valuable information on the genesis of this publication.

Jan Bons (Rotterdam 1918-Amsterdam 2012) was een grafisch vormgever, typograaf, illustrator en monumentaal kunstenaar. Zijn werk is herkenbaar door de opvallende kleuren en kleurvlakken, een vrije benadering van typografie en diversiteit in stijl en benadering. Het archief van Jan Bons bestaat uit stukken die betrekking hebben op verschillende ontwerpstadia, alsmede eindproducten van opdrachten. Die opdrachten zijn zeer uiteenlopend, aangezien Bons verschillende soorten opdrachten aannam. Daardoor is het materiaal in het archief ook zeer divers. Het grootste gedeelte van de opdrachten die in het archief terug te vinden zijn bestaat uit grafische ontwerpopdrachten.

Jan Bons (Rotterdam 1918-Amsterdam 2012) was graphic designer, typographer, illustrator and monumental artist. His work stands out for its striking colours and colour areas, free engagement with typography and diversity in style and approach. Jan Bons’ archive incorporates documents relating to various design stages as well as final commissioned works. The commisions differ widely, as Bons accepted all kinds of commissions. The material in the archive is highly diverse as a result. The majority of the commissions to be found in the archive consists of graphic design commissions.

Irma Boom (1960-) is een internationaal opererend grafisch ontwerper. Zij ontwerpt naast boeken onder meer huisstijlen, postzegels en munten. De collectie bevat al het door haar ontworpen werk en een beredeneerde selectie uit het overige archiefmateriaal. Deze collectie documenteert de ontstaansgeschiedenis van Irma Booms spraakmakende ontwerpen en geeft tegelijkertijd een beeld van de beroepspraktijk van de zelfstandig werkende grafisch ontwerper (ze heeft nooit meer dan één medewerker). Zo zijn er financiële stukken naast brieven en faxen aan en van opdrachtgevers en uitvoerders.

Irma Boom (1960-) is a Dutch graphic designer working internationally. Besides books, she also designs house styles, stamps and coins. The collection contains everything she designed as well as a reasoned selection of other archival material. The collection documents the history of the development of Irma Boon's high profile designs and at the same time illustrates the trade of an independently working graphic designer in practice. (She never has more than one assistant at a time.)

Ben Bos (1930-2017) was een grafisch ontwerper die bijna dertig jaar bij het destijds toonaangevende ontwerpbureau Total Design werkte. Hij ontwikkelde met name een grote hoeveelheid huisstijlen. Met vele opdrachtgevers, zoals Ahrend en Randstad, zou hij jarenlang blijven werken. Het archief geeft een goed overzicht van het werk van Bos als grafisch ontwerper, maar ook van zijn activiteiten in zijn vakgebied als bestuurder, docent en publicist.

Het archief bevat met name huisstijldrukwerk en affiches, daarnaast veel publicaties, geschreven door Ben Bos en verzamelde publicaties over hem en zijn werk.

Ben Bos (1930-2017) was a Dutch graphic designer, who has been of great importance for the design firm Total Design. After having spent almost ten years as an employee at Ahrend and successfully attending night school, Bos was able to develop into a versatile graphic designer. The results of his success at Total Design are visible in the amount of corporate styles he and his designing team produced and in the customers who stayed true to Bos after he left Total Design. His functional approach and the use of colour also proved to be successful in his freelance company FORMatie2. The archive gives a good impression of Bos' life, not only as a graphic designer at Total Design but also of other areas of his life.

Pieter Brattinga (1931-2004) was een veelzijdig ontwerper. De nadruk binnen dit archief ligt evenwel bij zijn professionele nevenactiviteiten. Dit betreffen onder andere zijn werk voor Steendrukkerij De Jong & Co, zijn gastdocentschappen en zijn adviseurswerk.

Pieter Brattinga (1931-2004) was a versatile designer, but the archive focuses on subsidiary professional activities. These include his work for Steendrukkerij De Jong & Co, guest lectureships and advisory work.

De collectie De Buitenkant omvat feitelijk drie Amsterdamse archieven, namelijk die van Zetterij Chang Chi Lan-Ying, Offsetdrukkerij Jan de Jong en Uitgeverij De Buitenkant. Deze kleine bedrijven zijn echter persoonlijk en zakelijk zo nauw met elkaar verweven dat ze als één geheel worden beschreven. Het gaat bij deze collectie zowel om archiefmateriaal (correspondentie en administratie bijvoorbeeld) als om grafische eindproducten. Uitgeverij De Buitenkant ontstond in 1980 uit de door Chang Chi Lan-Ying en Jan de Jong gedreven zetterij en drukkerij. Door zich te richten op boeken over boeken en door het hoge niveau van productie en vormgeving wist de uitgeverij de aandacht op zich te vestigen. Deze collectie maakt onderzoek mogelijk naar de beoefening van de boekgeschiedenis in Nederland alsook naar de ontwikkelingen in de grafische industrie (van foto- naar digitale zettechniek).

The collection 'De Buitenkant' ('The Outside') in fact consists of three separate archives: the archives of Zetterij Chang Chi Lan-Ying (typesetter), of Offsetdrukkerij Jan de Jong (offset printing business) and, finally, of Uitgeverij De Buitenkant (publisher 'The Outside'). These three small companies are so interwoven both personally and in business that they are described as one. The collection includes archival material such as correspondence and administrative documents and graphic finished articles. Publisher 'De Buitenkant' developed in 1980 from the typesetting and the printing business ran by Chang Chi Lan-Ying and Jan de Jong respectively. By focusing on books about books and by the high level of the output and the design the company managed to draw attention to itself. The collection offers opportunities for research in the practice of book history in the Netherlands as well as in the developments in the graphics industry (from photo-typesetting to digital composition).

Deze collectie biedt een goed overzicht van het werk van Fré Cohen, een van de weinige vrouwelijke grafisch ontwerpers uit het interbellum. Daarnaast geeft het vele efemere materiaal een grafisch beeld van de socialistische beweging uit die periode.

This collection gives a good impression of the oeuvre of Fré Cohen, one of the few female graphic designers to have been active in the interwar years. The numerous ephemeral items also offer a vivid picture of the socialist movement in that period.

Grafisch ontwerper Bram de Does geniet in Nederland, maar ook internationaal, grote bekendheid als ontwerper van de tekstletters Trinité (1982) en Lexicon (1992). Deze staan in de traditie van het Huis Enschedé (Jan van Krimpen, S.L. Hartz) maar zijn toch geheel zelfstandige ontwerpen. De kern van deze collectie vormen de werktekeningen voor de Lexicon.

Graphic designer Bram de Does is widely known both in the Netherlands and internationally as the designer of the letters Trinité (1982) and Lexicon (1992). They were designed in the tradition of the Huis Enschedé (type designers Jan van Krimpen and S.L. Hartz), but they are still entirely independent designs. The core of the collection is formed by working drawings for Lexicon.

Dick Elffers (Rotterdam 1910 – Amsterdam 1990) was een belangrijk naoorlogs grafisch ontwerper die het vak leerde van aanhangers van de Nieuwe Zakelijkheid. Elffers verzette zich hiertegen en experimenteerde met verschillende vormen en technieken. De veelal getekende en/of geschilderde typografie vormde hierin een belangrijk kenmerk. Zijn expressieve werk werd herkenbaar en gewild bij opdrachtgevers als het Holland Festival, de PTT en het Rijksmuseum Amsterdam. In het archief van Elffers zijn de verschillende opdrachtgevers terug te vinden in de vorm van resultaten van de opdrachten. Daarnaast bestaat het archief ook uit vrij werk van Elffers. Het materiaal in het archief is zeer divers; affiches vormen hier een groot deel van.

Dick Elffers (Rotterdam 1910 – Amsterdam 1990) is known as an important postwar graphic designer, who learned his trade from followers of the art movement New Objectivity. Elffers objected to this style and experimented with various forms and techniques, drawn and/or painted typography characterized his work. His expressive work became recognizable and was wanted by, amongst others, the Holland Festival, the PTT and the Rijksmuseum Amsterdam. In the archive of Elffers the various clients can be traced in the results of their assignments. His free work is also represented in the archive. The archive is very divers; a big part consists of posters.

Collectie Nederlandse fotoboeken, verzameld door Frans van der Molen.

A collection of Dutch photography books brought together by Frans van der Molen.

Samuel Louis (Sem) Hartz verwierf internationale bekendheid als grafisch ontwerper en kopergraveur. Hij maakte naam met zijn postzegels, waaronder koninginnezegels, zijn bankbiljetten en drukletters. Zijn gehele loopbaan werkte hij voor de beroemde grafische onderneming Joh. Enschedé en Zonen in Haarlem. De collectie bestaat met name uit correspondentie (vooral over de productie van zijn drukletter Linotype Juliana, 1958) en uit drukwerk (boekjes en efemera) van zijn private press, de Tuinwijkpers.

Samuel Lois (Sem) Hartz achieved international fame as a graphic designer and copperplate engraver. He became famous for his stamps, in particular stamps with the queen of the Netherlands, his banknotes and his typefaces. During his entire career he worked at the famous printing firm Joh. Enschedé en Zonen in Haarlem, which dates back to the 18th century. The collection consists mainly of correspondence, in particular about the production of his typeface Linotype Juliana of 1958, and of printed matter, such as books and ephemera from his private printing press, the Tuinwijkpers.

Het archief van Reynoud Homan geeft een goed beeld van de ontwerppraktijk van een grafisch ontwerper. Hij begon in de periode van het fotografisch zetten en ging in 1998 zelf op een Apple Macintosh werken (in 1984 geïntroduceerd). Hoewel hij bekend is om zijn beeldboeken, is zijn werk ook sterk typografisch georiënteerd. De opdrachten in architectuur betreffen met name publieke gebouwen. Zijn archief is interessant voor boek-, design- en architectuurhistorici.

The archive of Reynoud Homan gives a good impression of the design practice of a graphic designer. Homan started his career in the era of photo setting and began working on an Apple Macintosh in 1998 (this PC was introduced in 1984). Although he is known for his illustrated monographs, his work also has a strong typographic character. The design work he did on architecture mainly concerns public buildings. His archive is of interest to historians of books, design and architecture.

De collectie Boudewijn Ietswaart biedt inzicht in het werk van een freelance grafisch ontwerper en illustrator. Daarnaast behoort zijn getekende belettering tot de top van dit genre in de tweede helft van de twintigste eeuw.

The Boudewijn Ietswaart collection throws light on the work of a freelance graphic designer and illustrator. His hand lettering is among the best of the genre in the second half of the twentieth century.

Het archief bevat een selectie van productiedossiers die een overzicht bieden van de projecten van vormgever, uitgever ('book packager') en auteur Cees de Jong. De dossiers betreffen boekproducties en ontwerpprojecten.

The archive contains a selection of production files detailing projects by the designer, publisher ('book packager') and author Cees de Jong. The files relate to book productions and design projects.

Martin Kaye (1932-1989) was in het Amsterdam van de jaren zeventig en tachtig een beeldbepalend afficheontwerper. Zijn archief illustreert met name zijn obsessie voor de letter in al zijn verschijningsvormen; het is interessant voor affiche- en typografiehistorici.

Martin Kaye (1932-1989) was a distinctive designer of posters in Amsterdam in the 1970s and 1980s. His archive particularly illustrates his obsession with the letter in all its manifestations and is of interest to poster historians and historians of typography.

Kees Kelfkens (1919–1986) was een van de toonaangevende en meest productieve boekomslagontwerpers van zijn generatie. Hij werkte voor vele uitgeverijen, waaronder Het Spectrum en De Arbeiderspers. Daarnaast was hij als docent werkzaam in het kunstonderwijs. Zijn archief is vrij volledig en geeft een goed beeld van de beroepspraktijk van een grafisch ontwerper in het predigitale tijdperk. Het is interessant voor design- en literatuurhistorici.

Kees Kelfkens (1919–1986) was one of the leading and most prolific book jacket designers of his generation. He worked for a wide range of publishers, including Het Spectrum and De Arbeiderspers. He was also active as a visual arts lecturer. His archive is virtually complete and gives a good impression of the professional activities of a graphic designer in the pre-digital age. The archive is of interest to historians of design and historians of literature.

Mart Kempers (1924-1993) was een Nederlands grafisch vormgever, kunstschilder en illustrator. De collectie bestaat uit ontwerpen van boekomslagen voor uitgeverijen en uit brochures en jaarverslagen voor commerciële instellingen.

Mart Kempers (1924-1993) was a Dutch graphic designer, painter and illustrator. The collection consists of book jacket designs made for publishing companies and brochures and annual reports made for commercial organizations.

Jan van Krimpen was – internationaal – een van de toonaangevende typografen van zijn generatie. De grafische nalatenschap biedt inzicht in de vele contacten van deze letterontwerper en boekverzorger. Zo is er correspondentie met vakgenoten, met de Engelse zetmachinefabrikant Monotype Corporation (Stanley Morison) en met bevriende literatoren. Van Krimpen had een grote literaire belangstelling en was niet alleen als ontwerper maar ook persoonlijk betrokken bij de totstandkoming van verschillende literaire uitgaven. Verder maken onder meer kalligrafie en (werk)tekeningen voor drukletters deel uit van het archief. Deze nalatenschap maakt onderzoek mogelijk naar Van Krimpens wijze van ontwerpen en naar zijn opvattingen over grafische vormgeving.

Jan van Krimpen was one of the leading Dutch typographers of his time. His legacy as a designer of books and types offers insight into his many contacts. The collection includes correspondence with fellow designers, with the British producer of typesetting machines Monotype Corporation (nowadays Stanley Morison) and with other literary men with whom he was on friendly terms, such as the poets Jan van Nijlen and J.C. Bloem. Van Krimpen was very interested in literature and was involved in the effectuation of several literary publications both professionally as a designer and personally. Besides this, the collection contains calligraphy and working drawings of types. This collection enables research into the way Van Krimpen designed types as well as into his views on graphic design.

De kunstenaar Theo Kurpershoek was een van de toonaangevende Nederlandse boekverzorgers en lettertekenaars van zijn generatie. Daarnaast was hij, op typografisch gebied, van belang als docent lettertekenen aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Deze collectie bevat met name werktekeningen voor boekomslagen, waaronder een aantal voor Querido. Ze maken onder meer duidelijk hoe vaardig Kurpershoek als lettertekenaar was; er is bijvoorbeeld weinig gebruikgemaakt van dekwit.

The artist Theo Kurpershoek was one of the leading Dutch book and typeface designers in the Netherlands in his time. Besides this, he was important in the field of typography as a teacher of type founding at the Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Many of his books can be found in the catalogues of De best verzorgde boeken (Best Dutch book designs). He was also a well-known (figurative) painter and graphic artist. This collection mainly contains working drawings for book jackets, for instance some for the publisher Querido. They show clearly how skilful Kurpershoek was as a typographic designer. He used very little opaque white, for instance. The collection gives a good impression of his creativity and his work as a designer for Dutch (literary) publishers.

Gracia Lebbink (geboren 1963) was jarenlang een van de toonaangevende grafisch ontwerpers van haar generatie. Zij werkte voor de culturele sector, met name voor musea en andere kunstinstellingen. Het archief geeft een goed beeld van de beroepspraktijk van een grafisch ontwerper aan het eind van de twintigste eeuw. Het is interessant voor design- en kunsthistorici.

Gracia Lebbink (born 1963) was one of the leading graphic designers of her generation for many years. She worked for the cultural sector, especially museums and other cultural institutions. The archive gives a good impression of the professional activities of a graphic designer at the end of the twentieth century and is of interest to historians of design and art historians.

Dit archief bevat de documentatie over de letters die Lettergieterij 'Amsterdam' tussen ca. 1907 en ca. 1977 geproduceerd heeft. Het gaat dan met name om schetsen, ontwerpen en werktekeningen, en om (interne) correspondentie en gietproeven. Het is internationaal een van de weinige bewaard gebleven archieven op dit terrein. Het materiaal documenteert vrij volledig de ontstaansgeschiedenis van vele bekende Nederlandse drukletters.

This archive contains documentation on the typefaces produced by Lettergieterij 'Amsterdam' between c. 1907 and c. 1977. It mainly concerns sketches, designs and work drawings as well as internal and external correspondence and type founder’s specimens. The archive, which is one of the few remaining archives in this field, is international in scope. The archive offers fairly comprehensive documentation on the creation of many well-known Dutch typefaces.

De letterproevencollectie is door zijn omvang en samenstelling van internationale betekenis. Het materiaal is voor het merendeel afkomstig uit de Typografische Bibliotheek van Tetterode en de Bibliotheek van het Boekenvak. De collectie geeft een vrij volledig beeld van de drukletterproductie in Nederland van het midden van de achttiende eeuw tot heden. Daarnaast zijn er vele buitenlandse proeven uit de negentiende eeuw tot heden, waarbij met name het Duitse materiaal uit de twintigste eeuw vermelding verdient. Ook zijn er vele Nederlandse drukkerijproeven aanwezig. De letterproevencollectie is interessant voor design- en boekhistorici. Ontwerpers vinden er modellen in voor revivals of inspiratie voor nieuwe typen. Sinds de jaren negentig van de twintigste eeuw heeft de belangstelling voor letter- en grafisch ontwerpen een hoge vlucht genomen, waarvan ook het letterontwerpen profiteerde.

The collection of type founders specimens is of international significance in terms of size and scope. The materials largely derive from the Typografische Bibliotheek van Tetterode (the Tetterode collection) and the Bibliotheek van het Boekenvak (library of the book trade). The collection offers a fairly complete overview of the typeface production in the Netherlands from the middle of the eighteenth century until the present. In addition, the collection includes numerous foreign type specimens from the nineteenth century to the present, notably German materials of the twentieth century. The collection is also rich in printers’ specimens. The collection of type founders specimens is of interest to design historians and book historians. Designers will find inspiration for design revivals or new typefaces. The interest in letter design and graphic design has greatly increased since the 1990s, which also led to greater interest in the designing of letters.

Het Franse Mecanorma groeide in de jaren zestig uit tot een op haar terrein leidende onderneming van met name afwrijfletters. Deze kleine collectie productiemateriaal is interessant voor typografie- en drukhistorici.

In the 1960s the French Mecanorma emerged as the leading company in its field, especially dry transfer lettering. This small collection of production material is of interest to historians of typography and printing.

Deze collectie van circa 2.500 kaarten en folders, merendeels uit de tweede helft van de twintigste eeuw, heeft betrekking op bewegwijzering en vormgeving van cartografisch materiaal. De kaarten dienden als voorbeeld en bron van inspiratie van vormgever, docent en grafisch ontwerper Paul Mijksenaar.

This collection of some 2,500 maps and leaflets, largely dating from the second half of the twentieth century, focuses on signposting and the design of cartographic materials. The maps served as a model and source of inspiration for designer, lecturer and graphic designer Paul Mijksenaar.

Gerrit Noordzij was een bekend boekverzorger en een invloedrijk kalligraaf, letterontwerper en schrifttheoreticus. Zijn drukletters werden in de handel gebracht door The Enschedé Font Foundry. Daarnaast was Noordzij van belang als docent aan de Haagse Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Tot zijn studenten daar behoorden onder meer Frank Blokland, Erik van Blokland, Just van Rossum, Peter Verheul en zijn zonen Christoph en Peter Matthias Noordzij. De door Gerrit Noordzij ontworpen boekomslagen zijn doorgaans in belettering van zijn hand uitgevoerd en geven zo een goede indruk van zijn ontwikkeling op dit gebied. Behalve boekomslagen maken door hem verzorgde boeken, enkele ontwerpen, een geschreven oorkonde en agenda's deel uit van deze collectie.

Gerrit Noordzij was a well-known Dutch book designer and an influential calligrapher and typographer. Internationally, he was one of the leading theorists on writing and type. He designed many books, in particular book jackets, and several typefaces which were released by The Enschedé Font Foundry. Noordzij was also important as a teacher at the Royal Academy of Arts in The Hague. Many of his former students became well-known type designers, among them Frank Blokland, Erik van Blokland, Just van Rossum, Peter Verheul and his sons Christoph and Peter Matthias Noordzij. The book jackets designed by Noordzij are generally produced with lettering also designed by him. As such, they give a good impression of his development. In addition to book jackets, the collection contains a number of designs, a certificate of appreciation and his diaries.

Het archief van de grafisch ontwerper Bas Oudt (1956-2014) werd in 2009 door hemzelf geschonken aan de Universiteit van Amsterdam. Na zijn overlijden in 2014 volgde een aanvulling. Het archief bevat drie meter aan materiaal: grafische eindproducten als boeken, brochures, catalogi, huisstijlen, affiches naast enkele schetsen en werktekeningen. Ook is er materiaal uit de tijd dat Oudt verbonden was als student en docent aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam.

The archive of graphic designer Bas Oudt (1956-2014) was donated to the University of Amsterdam by Oudt himself in 2009. More material was added following his death in 2014. The archive stretches to three metres of material, including graphic end products such as books, brochures, catalogues, house styles, posters, as well as a number of sketches and work drawings. There is also material from the time Oudt had been associated with the Gerrit Rietveld Academy in Amsterdam as a student and a lecturer.