Skip to main content

Archief van Tobias Lewenstein

 Fonds
Identifier: UBA98

Scope and Contents

Het archief bestaat uit brieven gericht aan Tobias Lewenstein in zijn functie van opperrabbijn van Den Haag.

Dates

  • 1899-1902

Creator

Language of Materials

Nederlands en Hebreeuws

Conditions Governing Access

Het archief is verfilmd en online raadpleegbaar via de inventaris. De originele documenten worden in principe niet ter inzage gegeven.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Indien in uitzonderlijke gevallen toch toestemming verkregen is om originele documenten te raadplegen, wordt het materiaal alleen ter inzage gegeven.

Biographical / Historical

Tobias Lewenstein werd in 1864 in Paramaribo geboren als zoon van de eerste Surinaamse opperrabbijn, Mozes Judah Lewenstein. Nog in datzelfde jaar overleed zijn vader op 35-jarige leeftijd. Zijn moeder, Francisca Lewenstein-Koetser, keerde met haar drie kinderen terug naar Nederland om bij haar moeder, Roosje Koetser-de Leeuw en haar oom, Jacob Heyman de Leeuw, in Leiden te gaan wonen. Toen Jacob Heyman een baan kreeg aangeboden als docent in Amsterdam, verhuisde het hele gezin met hem mee naar de hoofdstad.

Bij het Nederlands-Israëlitisch Seminarium in Amsterdam behaalde Tobias Lewenstein zijn moree-titel, waarna hij opperrabbijn van het synagogaal ressort Friesland werd. Na vier jaar verruilde Lewenstein het opperrabbinaat van Friesland voor dat van Den Haag, waar hij de functie tot 1903 vervulde. Daarna vertrok Lewenstein naar Denemarken, waar hem opnieuw de functie van opperrabbijn was aangeboden. Hoewel zijn aanstelling in Denemarken er een voor het leven was, werd de orthodoxe Lewenstein in 1910 ontslagen. Lewenstein was te orthodox gebleken voor zijn gemeente, zo oordeelde de raad. Lewenstein besloot daarop een rechtzaak aan te spannen tegen de joodse gemeente in Kopenhagen, die hij daadwerkelijk won. De gemeente moest Lewenstein een grote som geld betalen. Pas in 1912 verliet Lewenstein Denemarken en verhuisde hij naar Zwitserland waar hij rabbijn van de hoofdsynagoge in Zürich werd.

Lewenstein hielp in 1945 vanuit Zwitserland de Nederlands-joodse gemeenschap door het zenden van religieuze en andere hulpgoederen en keerde zelf ook nog kortstondig terug naar Den Haag om mee te helpen met de wederopbouw van de joodse gemeenschap. Hij overleed in 1953.

Extent

0.2 meter

Abstract in Dutch

Tobias Lewenstein werd in 1864 in Paramaribo geboren als zoon van de eerste Surinaamse opperrabbijn. Na het overlijden van zijn vader in datzelfde jaar keerde het gezin terug naar Nederland. Zijn rabbijnentitel behaalde Lewenstein aan het Nederlands-Israëlitisch Seminarium in Amsterdam waarna hij respectievelijk de functie van opperrabbijn in Friesland, Den Haag, Denemarken en Zürich vervulde. Het archief bestaat uit ingekomen brieven gericht aan Tobias Lewenstein in zijn functie van opperrabbijn van Den Haag.

Abstract in English

Tobias Lewenstein was born in Paramaribo in 1864, the son of the first Surinamese chief rabbi. Following the death of his father in the same year, the family returned to the Netherlands. After qualifying as a rabbi at the Amsterdam Rabbinical Seminary, Lewenstein successively held the posts of chief rabbi in Friesland, The Hague, Denmark and Zürich. The archive comprises incoming letters addressed to Tobias Lewenstein in his position as chief rabbi of The Hague.

Arrangement

Het archief is chronologisch geordend.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Immediate Source of Acquisition

Het archief werd verworven door de Bibliotheca Rosenthaliana, die onderdeel uitmaakt van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. Nadere gegevens zijn niet beschikbaar.

Appraisal

Dit archief geeft nader inzicht in de religie- en vroomheidsgeschiedenis van het Nederlandse jodendom vanuit het perspectief van het rabbinaat als het religieuze establishment.

Accruals

Aanvullingen zijn niet te verwachten.

Related Materials

Het archief van Tobias Lewenstein maakt deel uit van de Bibliotheca Rosenthaliana . De Bibliotheca Rosenthaliana bezit een tiental archieven van rabbijnen uit de tweede helft van de 19e en het begin van de 20e eeuw: Jacob Fränkel , Lion Wagenaar , Joseph Wijnkoop , Joseph Hirsch Dünner , Jeremia Samuel Hillesum , Tobias Lewenstein , Mozes Monasch , Simon Philip de Vries , Samuel Dasberg en Jacob Mozes Content .

Bibliography

  • Andrew Buckser. After the Rescue: Jewish Identity and Community in Contemporary Denmark. New York, 2003.
  • Andrew Buckser. The anthropology of religious conversion. Lanham, 2003, p. 79.
  • Melvin Ember. Encyclopedia of diasporas: Immigrant and Refugee Cultures Around the World, Volume II. New York, 2005, p. 938.
  • Julius Margolinsky. Denmark. In: Encyclopaedia Judaica, 22 dln. Detroit, 2007, vol. 5, p. 580-582.
  • Bart Wallet. De organisatiestructuur van joods Nederland. In: Joden in Nederland in de twintigste eeuw: een biografisch woordenboek. Utrecht, 2007, p. xv-xvii.
  • Joods Biografisch Woordenboek (geraadpleegd op 01-03-2011).

Processing Information

Deze archiefbeschrijving is in 2009 tot stand gekomen in het kader van het project Online inventarissen van Nederlands-Joodse archiefcollecties. Het project is uitgevoerd in samenwerking met het Menasseh ben Israel Instituut voor joodse studies. In het kader van dit project is het archief in 2010 passief geconserveerd.

In 2015 is het archief geïnventariseerd en gedigitaliseerd.

Title
Inventaris van het archief van Tobias Lewenstein (1899-1902)
Author
R. Boertjens en C.T. Fruchaud
Date
2020
Description rules
Describing Archives: A Content Standard
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands
Edition statement
eerste versie 2011, tweede herziene versie 2020

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland