Skip to main content

Collectie archivalia van stichting Le-Ezrath Ha-Jeled

 Collection
Identifier: UBA90

Scope and Contents

De collectie bestaat uit notulen met bijlagen van bestuursvergaderingen uit de periode 1946-1948, een jaarverslag over de periode 1952-1953, toen de stichting al gefuseerd was met andere joodse instellingen voor kinderzorg, en drie brochures over de kwestie van het joodse oorlogspleegkind en stukken betreffende de joodse opvoeding van de oorlogspleegkinderen van de hand van I.L. Seeligmann.

Dates

  • 1945-1953
  • Majority of material found within 1945-1949

Creator

Language of Materials

Nederlands en Engels

Conditions Governing Access

Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Het materiaal wordt alleen ter inzage gegeven.

Biographical / Historical

De Bibliotheca Rosenthaliana herbergt de joodse verzamelingen van de Bijzondere Collecties. De basis voor de Bibliotheca Rosenthaliana werd gelegd door Leeser Rosenthal (1794-1868), die bij zijn dood een collectie naliet van zo'n 6000 banden. In 1880 werd de bibliotheek door de familie geschonken aan de gemeente Amsterdam. Als onderdeel van de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam groeide de Bibliotheca Rosenthaliana onder diverse conservatoren uit van een typisch Duits-joodse Verlichtingsbibliotheek tot een bredere joodse bibliotheek, met als belangrijkste zwaartepunt de cultuurgeschiedenis van de joden in Nederland. Tot de verzamelgebieden van de huidige Bibliotheca Rosenthaliana behoort materiaal van joodse organisaties, waaronder de stichting Le-Ezrath Ha-Jeled.

De stichting Le-Ezrath Ha-Jeled (Het Kind ter Hulpe) werd op 30 augustus 1945 opgericht als reactie op de wet die bepaalde dat alle joodse ouders die hun kinderen alleen hadden laten onderduiken, uit de ouderlijke macht zouden worden ontzet, waarbij de kinderen toegewezen zouden worden aan de Voogdijcommissie Oorlogspleegkinderen (OPK). De leden van de OPK, die werden benoemd door de minister van Justitie, wezen de kinderen bij voorkeur toe aan hun niet-joodse pleegouders. De stichting werd opgericht om te bevorderen dat joodse oorlogswezen in een al dan niet orthodox-joodse omgeving zouden opgroeien. Aangezien de OPK besliste over de plaatsing van de kinderen, speelde de stichting slechts een adviserende rol. Een – moeizame – samenwerking tussen de stichting en de OPK kwam tot stand, onder meer bij de toewijzing van kinderen aan joodse gezinnen.

Vier jaar na de Tweede Wereldoorlog veranderden de werkzaamheden van Le-Ezrath Ha-Jeled, toen er steeds vaker joodse kinderen moesten worden opgevangen uit joodse gezinnen met financiële of sociale problemen. De kinderen werden in joodse tehuizen opgevangen om vervolgens aan een voogd te worden toegewezen. Om een zo goed mogelijke opvang te verwezenlijken fuseerde Le-Ezrath Ha-Jeled in 1950 met het Joods Jongensweeshuis Megadlé Jethomim, met de Rudelheimstichting en met de Bergstichting tot de Gefusioneerde Joodse Instellingen voor Kinderbescherming. Later traden ook het Meisjesweeshuis, de Joodsche Zee- en Boschkolonies en het Paedagogium Achisomog tot de fusie toe. In 1981 is de fusieorganisatie samengegaan met het Joods Maatschappelijk Werk.

Extent

0.11 meter

Abstract in Dutch

De archivalia van stichting Le-Ezrath Ha-Jeled zijn waarschijnlijk ontvangen door I.L. Seeligmann als bestuurslid van de stichting. Seeligmann was in deze periode ook conservator van de Bibliotheca Rosenthaliana. De stichting had in de jaren na de Tweede Wereldoorlog tot doel joodse weeskinderen onder te brengen bij joodse pleeggezinnen. Omdat de daadwerkelijke toewijzing door de overheid aan de Voogdijcommissie voor Oorlogspleegkinderen was opgedragen, had Le-Ezrath Ha-Jeled vooral een adviserende rol.

Abstract in English

The archivalia of the Le-Ezrath Ha-Jeled Foundation were probably received by I.L. Seeligmann as a member of the Foundation's board. At that time, Seeligmann was also curator of the Bibliotheca Rosenthaliana. In the years after the Second World War, the Foundation had set itself the goal of placing Jewish orphans in Jewish foster families. Because the government had assigned the actual task of allocating children to the Guardian Commission for War Foster Children, Le-Ezrath Ha-Jeled had primarily an advisory role.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Immediate Source of Acquisition

De archivalia van stichting Le-Ezrath Ha-Jeled zijn waarschijnlijk ontvangen door I.L. Seeligmann als bestuurslid van de stichting. In deze periode was hij ook conservator van de Bibliotheca Rosenthaliana, die deel uitmaakt van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam.

Accruals

Aanvullingen zijn niet te verwachten.

Related Materials

De collectie archivalia van stichting Le-Ezrath Ha-Jeled maakt deel uit van de Bibliotheca Rosenthaliana .

Separated Materials

Het archief van de stichting Le-Ezrath Ha-Jeled is door het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie overgedragen aan Joods Maatschappelijk Werk (JMW).

In het Stadsarchief Amsterdam bevindt zich het archief van de Stichting Joods Maatschappelijk Werk (toegangsnummer 15015).

Bibliography

  • P. Manasse. Het onderbrengen van Joodse oorlogspleegkinderen. De rol van de stichting Le-Ezrath Ha-Jeled 1945-1950 en de Gefusioneerde Joodse instellingen voor Kinderbescherming 1950-1975. Purmerend, 2004.

General

De collectie kan online worden aangevraagd bij de collectiebeheerder.

Processing Information

De collectie is niet geïnventariseerd.

Deze collectiebeschrijving is tot stand gekomen in het kader van het project Online inventarissen van Nederlands-Joodse archiefcollecties. Het project is uitgevoerd in samenwerking met het Menasseh ben Israel Instituut voor joodse studies. In het kader van dit project is de collectie in 2010 passief geconserveerd.

Title
Inventaris van de collectie archivalia van stichting Le-Ezrath Ha-Jeled (1945-1953)
Author
R. Boertjens en C.T. Fruchaud, 2009
Date
2011
Description rules
Describing Archives: A Content Standard
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland