Bibliotheek van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding

De collectie bestaat uit circa 230 in Nederland en 120 in het buitenland gedrukte kookboeken, twee afleveringen van kooktijdschriften, enkele handgeschreven verhandelingen over voeding, een handgeschreven kookboek en enkele boeken over de geschiedenis van de kookkunst. De oorspronkelijke ordening van de collectie Nederlandse en buitenlandse kookboeken is in de beschrijving die hieronder volgt gehandhaafd.

Van de collectie Nederlandse kookboeken is ongeveer de helft uitgegeven in de eerste helft van de twintigste eeuw. Maar ook enkele belangrijke uitgaven uit de negentiende eeuw zijn vertegenwoordigd, waaronder een tweede druk van Aaltje, de volmaakte en zuinige keukenmeid uit 1804. Ook aanwezig is een van de eerste Nederlandse vegetarische kookboeken: het Vegetarisch kookboek (1892) van Eduard Baltzer, dat uit het Duits werd vertaald. Kort daarna, in 1894, werd de Nederlandsche Vegetariërsbond opgericht, die onder meer het Stuivers-kookboek het licht deed zien ter gelegenheid van de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid in 1898.

In de ongeveer zeventig kookboeken uit de periode 1900 tot de Tweede Wereldoorlog zijn de belangrijke schrijvers van Nederlandse kookboeken vertegenwoordigd: A.C. Manden, C.J. Wannée, J.M.J. Catenius-Van der Meyden en M. Wittop Koning. Van hen zijn algemene receptenverzamelingen opgenomen maar ook kookboeken die recepten geven rond een basisingrediënt, bijvoorbeeld Eiergerechten (1908) door H.E. van Dorp-Kampers en het Vischkookboek (1916) van J.M.J. Catenius-Van der Meyden. Het Voorlichtingsbureau nam ook kookboeken met dieetvoorschriften uit deze tijd op in de collectie, zoals het Geïllustreerd ritueel kookboek met diëetrecepten (1932), een Joods kookboek van Malvine Glück en E. Bramson-Brest, en het Dieetkookboek voor suikerzieken door Catharina Polak Daniels (1938). Curieus is een kookboekje voor padvinders uitgegeven ter gelegenheid van de vijfde Wereld-Jamboree in Nederland in 1937: Kamprecepten van Nederland.

Kookboeken uit de beginperiode van het Voorlichtingsbureau voor de Voeding zijn relatief goed vertegenwoordigd. De veertig kookboeken die zijn uitgegeven tussen 1940 en 1950 weerspiegelen in de titel vaak de moeilijke tijden voor de huisvrouw. Zoals het Oorlogs-kookboek door A. Geurts en Goede voeding in slechte tijden van M.P. van der Knoop en W. Zeldenrust-de Jongh. Maar ook ontbreken niet Wat kookt de Nederlandsche vrouw vandaag?, uitgegeven in opdracht van de nationaal-socialistische vrouwenorganisatie in Nederland, en het Militair kookboek voor het Koninklijk Nederlandsch Indisch Leger (1947), samengesteld door J.L. Stegman.

Uit de periode 1950-1980 stammen ongeveer 85 uitgaven. Veranderingen in kooktechnieken leidden tot de behoefte aan nieuwe kookboeken zoals Snel koken, handleiding en recepten voor het koken in de pressurecooker of snelkookpan (1954). Ook groeide de belangstelling voor 'exotisch' eten, wat terug te vinden is in titels als Internationaal kookboekje (1954) door H.A.M. Halverhout, Vandaag eten we chinees (1953) door Wang Seng Hui en Weet wat u eet in het buitenland (1960) door Sj. Sinnema. Het jongste boek in de collectie is een verzameling recepten samengesteld door de buitenlandse omroepers van Radio Nederland, Cooking uit 1987.

Onder de ongeveer 120 buitenlandse kookboeken bevinden zich twintig Franse kookboeken uit de periode 1781-1963, waaronder Recherches sur les végétaux nourrissants (Paris, 1781) van Antoine Parmentier en Les plaisirs de la table (Paris, 1926) van Édouard Nignon, met opdracht van de auteur. Voorts zijn er 27 Duitse kookboeken uit de periode 1887-1975 aanwezig, waaronder een tweede druk van de Systematik der Kochkunst (Dresden, 1887) door L. Naumann uit het bezit van C.J. van Ledden Hulsebosch, Amsterdams apotheker en forensisch deskundige, met diens handtekening. Dan zijn er nog negentien Engelse en 25 Amerikaanse kookboeken uit de periode 1900-1974, waaronder The Englishwoman's cookery book (London, ca. 1870) van Isabella Beeton en Aunt Sammy's radio recipes revised (Washington, 1931) door Ruth Van Deman en Fanny Walker Yeatman. Vermeldenswaard van de kookboeken uit andere landen zijn Min kok-bak-bok (Stockholm, 1955) van Anna-Britt Agnsäter en Birgitta v. Hofsten, een Zweeds kinderkookboekje en Japanese cookbook (Tokyo, 1959) door Aya Kagawa. Andere kookboeken komen uit België, Zwitserland, Oostenrijk, Zweden, Polen, Tsjechië, Roemenië, Joegoslavië, Rusland, Irak, India, Japan, Zambia en Zuid-Afrika.

Een paar afleveringen van Nederlandse tijdschriften zijn opgenomen: Kers' keukengeheimen, 1 (1935), nummer 1 en Bakkerskunst, 1 (1929), oktobernummer, en enkele handschriften van H. Postema: twee schriften met aantekeningen over het vak huishoudkunde, een schrift met aantekeningen over voedingsleer en een receptenboek.