Scope and Contents
De collectie Agudat Yisrael bestaat hoofdzakelijk uit gedrukte stukken van verschillende herkomst. Er zijn conferentiebescheiden, congresuitgaven, verslagen en besluiten van het eerste en het tweede wereldcongres van Agudah, gehouden te Wenen respectievelijk in 1923 en 1929. De stukken van het laatste congres zijn afkomstig van Benjamin Gobits, Amsterdams redacteur van het Weekblad voor Israelitische Huisgezinnen, die daar aanwezig was. Enkele stukken bevatten aantekeningen van zijn hand, zoals een gedicht van Uriel Birnbaum. Verder zijn er verschillende kranten verzameld, zoals De Telegraaf, Die jüdische Presse en diverse Weense kranten, met artikelen en berichten naar aanleiding van de congressen.
Uit 1913 en 1914 zijn er oproepen voor de oprichting van een Nederlandse afdeling. Ook zijn er uitnodigingen voor bijeenkomsten en vergaderingen van de landelijke en de Amsterdamse afdeling van Agudat Yisrael uit de jaren twintig en dertig van de twintigste eeuw. Een deel van deze uitnodigingen is gericht aan de toenmalige conservator van de Bibliotheca Rosenthaliana, L. Hirschel. Uit het begin van de jaren vijftig zijn er verschillende informatieve uitgaven van Agudat Yisrael bewaard gebleven.
Dates
- 1914-1951
Creator
- Agudat Israel (Organization)
- Bibliotheca Rosenthaliana (Organization)
Language of Materials
Duits, Nederlands, Engels, Hebreeuws en Duits in Hebreeuws schrift
Conditions Governing Access
Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.
Conditions Governing Use
Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.
Het materiaal wordt alleen ter inzage gegeven.
Biographical / Historical
De Bibliotheca Rosenthaliana herbergt de joodse verzamelingen van de Bijzondere Collecties. De basis voor de Bibliotheca Rosenthaliana werd gelegd door Leeser Rosenthal (1794-1868), die bij zijn dood een collectie naliet van zo'n 6000 banden. In 1880 werd de bibliotheek door de familie geschonken aan de Gemeente Amsterdam. Als onderdeel van de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam groeide de Bibliotheca Rosenthaliana onder diverse conservatoren uit van een typisch Duits-joodse Verlichtingsbibliotheek tot een bredere joodse bibliotheek, met als belangrijkste zwaartepunt de cultuurgeschiedenis van de joden in Nederland. Tot de verzamelgebieden van de huidige Bibliotheca Rosenthaliana behoort materiaal van joodse organisaties, waaronder Agudat Yisrael.
Agudat Yisrael (ook geschreven als Agoedat Jisrael, Agudas Jisroel of Agudah) is een joodse, politiek georiënteerde organisatie. De organisatie vindt haar oorsprong in orthodoxe groeperingen in Oost-Europa. Zij werd in 1912 in Katowice in Polen opgericht, vlak na het tiende zionistische congres van 1911. Zij wilde een tegenwicht bieden aan het opkomend liberaal jodendom en het zionisme. Al snel groeide Agudat Yisrael uit tot een wereldwijde organisatie. Haar doel was de levenswijze van het orthodoxe jodendom in alle takken van de samenleving in de diaspora door te voeren. Met de opkomst van de zionistische migratie naar Palestina werd het doel van Agudat Yisrael uitgebreid en werden ook orthodox-joodse groeperingen in Palestina gesteund. Naast congressen, landelijke bijeenkomsten en vergaderingen werd er gezorgd voor Talmud-onderwijs en zelfs voor een netwerk van lagere en middelbare scholen voor meisjes. Er werden ook jeugdbewegingen opgezet in dezelfde stijl als de zionistische jeugdbewegingen.
Een echte omslag kwam na de Tweede Wereldoorlog, toen het zwaartepunt bij de nieuwe staat Israël kwam te liggen. Men streefde naar een zo orthodox mogelijke inrichting van de staat of, zoals de leider Isaac Breuer het omschreef: "…uniting all the people of Israel under the rule of the Thora, in all aspects of political, economic and spiritual life of the People of Israel in the Land of Israel." De organisatie groeide uit tot een politieke partij die tot op heden haar plaats inneemt in het Israëlische parlement.
Extent
0.12 meter
Abstract in Dutch
De collectie bevat materiaal zowel van de wereldwijde organisatie, als van de Nederlandse en de Amsterdamse afdeling van Agudat Yisrael. Het doel van deze organisatie was de verspreiding van de orthodox-joodse levensstijl, onder andere door middel van het opzetten van joods onderwijs, het ondersteunen van orthodox-joodse groeperingen en het houden van congressen en bijeenkomsten. De collectie bevat gedrukte stukken, zoals kranten(knipsels), conferentiebescheiden, verslagen van bijeenkomsten en uitnodigingen, en handschriftelijk materiaal, zoals correspondentie en aantekeningen.
Abstract in English
The collection includes material from Agudat Yisrael, a worldwide organisation that aimed to disseminate the Orthodox Jewish way of life. It did so by establishing Jewish schools, supporting other Orthodox Jewish groups and organising conferences and meetings. The collection contains printed papers, including newspapers and cuttings, conference documents, reports from meetings and invitations. The handwritten material consists of correspondence and notes.
Physical Location
Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Other Finding Aids
- In de collectie bevindt zich een lijst van de aanwezige stukken.
Immediate Source of Acquisition
Het materiaal in de collectie is waarschijnlijk door de jaren heen verzameld door de conservatoren van de Bibliotheca Rosenthaliana, J.M. Hillesum en L.Hirschel. De Bibliotheca Rosenthaliana maakt deel uit van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam.
Accruals
Aanvullingen zijn niet te verwachten.
Separated Materials
Het archief van Agudat Yisrael Amerika bevindt zich bij Princeton University.
Bibliography
- Michael Berenbaum, Fred Skolnik (ed.).
Agudat Israel
. In: Encyclopaedia Judaica, 22 dln. Detroit [etc.], 2007, vol. 1, p. 505-508.
General
De collectie kan online worden aangevraagd bij de collectiebeheerder.
Processing Information
De collectie is niet geïnventariseerd.
Deze collectiebeschrijving is tot stand gekomen in het kader van het project Online inventarissen van Nederlands-Joodse archiefcollecties. Het project is uitgevoerd in samenwerking met het Menasseh ben Israel Instituut voor joodse studies. In het kader van dit project is de collectie in 2011 passief geconserveerd.
- Title
- Inventaris van de collectie Agudat Yisrael (1914-1951)
- Author
- R. Boertjens en C.T. Fruchaud, 2009
- Date
- 2011
- Description rules
- Describing Archives: A Content Standard
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Latin
- Language of description note
- Nederlands
Repository Details
Part of the Allard Pierson Repository
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland