Skip to main content

Archief Counterpunch van Françoise Berserik

 Fonds
Identifier: UBA720

Scope and Contents

Het archief bevat documenten van Françoise Berserik die gebruikt werden tijdens het ontwerp en de productie van Counterpunch (1993-1996), zoals kladblaadjes, plakproeven, drukproeven en afbeeldingen. Ook is er een omslag met correspondentie over het ontwerpproces tussen de ontwerper, de schrijver en de uitgever aanwezig. Dit materiaal komt uit de jaren 1994 tot en met 1996.

Enkele toegestuurde Engelstalige recensies uit 1998 maken ook deel uit van het archief. Ook zijn er drie verschillende exemplaren van Typelab-kranten uit 1996 aanwezig, deze werden verspreid bij het typografie evenement Typeland in Den Haag waar ook een presentatie over Counterpunch werd gegeven door Fred Smeijers.

Dates

  • 1993-2005
  • Majority of material found within 1995-1998

Creator

Language of Materials

Engels, Nederlands

Conditions Governing Access

Het archief is toegankelijk voor onderzoek.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Het materiaal wordt uitsluitend ter inzage gegeven.

Biographical / Historical

Françoise Berserik (1949-) is een Nederlands grafisch ontwerper, letterhakker en docent. Berserik studeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag, de Hogeschool voor de Kunsten Arnhem en de University of Reading, waar ze zich specialiseerde in typografie en boekontwerp. Ze heeft onder meer boeken ontworpen voor uitgeverijen Querido, de Arbeiderspers, Van Oorschot en de Engelse uitgeverij Hyphen Press. Tijdens het ontwerpproces maakt Berserik geen gebruik van computers.

Als letterhakker maakte Berserik onder meer grafstenen en plakkaten voor de standbeelden van Herman Gorter (Bergen aan Zee), Thorbecke (Zwolle) en Willem van Oranje (Parijs). Daarnaast doceert ze sinds 1996 letterhakken aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. In 2007 startte ze haar eigen uitgeverij, genaamd Erven Berserik Uitgeverij, met onder meer boeken over haar vader, de schilder Hermanus Berserik.

In 1991 bracht Berserik letterontwerper Fred Smeijers (1961-) in contact met uitgever en redacteur Robin Kinross van Hyphen Press. Daarbij werd ook het manuscript van het boek Counterpunch: making type in the sixteenth century, designing typefaces now besproken. Vijf jaar later, in 1996, verscheen dit boek, waarvoor Berserik het ontwerp verzorgde.

In Counterpunch beschrijft typograaf Smeijers hoe zestiende-eeuwse technieken voor het maken van drukletters van invloed zijn geweest op hedendaagse technieken, en welke culturele en technische aspecten hiervoor verantwoordelijk waren. In dit werk betoogt hij verder hoe de ‘counterpunch’-methode essentieel was voor het waarborgen van de vorm, en voor de herhaling en productiesnelheid van een systematisch ontwerp. Voor zijn onderzoek heeft Smeijers zichzelf het stempelsnijden geleerd. Het lettertype dat in Counterpunch wordt gebruikt is zijn eigen Renard.

Recensies prezen de manier waarop dit boek lessen uit het verleden relevant en inzichtelijk maakt voor de hedendaagse ontwerppraktijk. Ook Berseriks ontwerp van het boek kon rekenen op lovende reacties.

Extent

ca. 0,5 meter

Abstract in Dutch

Grafisch ontwerper Françoise Berserik (1949) maakte het boekontwerp voor het boek Counterpunch van Fred Smeijers, dat in 1996 uitkwam. Berserik schonk het archief, dat ze bijhield tijdens en na de productie, in 2005 aan de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. Het archief bevat onder meer plakproeven, drukproeven en correspondentie en geeft daarmee een waardevol inzicht in de totstandkoming van deze publicatie.

Abstract in English

Graphic designer Françoise Berserik (1949) designed Fred Smeijers’ Counterpunch, a book that came out in 1996. Berserik donated the archive, which she started and continued during and after the book’s production, to Amsterdam University’s Special Collections in 2005. The archive includes paste-ups, proofs and correspondence and as such provides valuable information on the genesis of this publication.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Other Finding Aids

Het archief bevat een handgeschreven inventaris gemaakt door de archiefvormer.

Custodial History

Het archief is door Françoise Berserik geordend, geïnventariseerd en in zuurvrije dozen omgepakt.

Immediate Source of Acquisition

Het archief is in 2005 geschonken door Françoise Berserik aan de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam.

Appraisal

Fred Smeijers (1961-) is internationaal een van de leidende letterontwerpers van zijn generatie. Daarnaast is hij belangrijk als docent in het ontwerponderwijs, als uitgever van fonts en als vakauteur. Dit archief documenteert voor een aanzienlijk deel het ontstaansproces van zijn bekendste publicatie Counterpunch (1996), die in nauwe redactionele samenwerking met de uitgever ervan (Robin Kinross) ontstond. Het kleine archief laat zien hoe Françoise Berserik aan het boek zijn vorm gaf en wat haar redactionele rol hierin was. Omdat Berserik uitsluitend analoog werkt en leeft, is dit proces vrij volledig bewaard. Het geeft zo ook een inkijk in de boekproductie uit het analoge tijdperk.

Accruals

Er worden geen aanvullingen verwacht.

Related Materials

In het Archief van Kees Kelfkens bevindt zich correspondentie met Françoise Berserik.

Bibliography

  • Françoise Berserik : teacher at TypeMedia (Website Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten). Internet: geraadpleegd op 09-08-2021.
  • John. D. Berry, ‘Impressions of another time’ in Eye no. 25 vol. 7, 1997.
  • B. Schuster, Book designers from the Netherlands. Bern, 2014.
  • Fred Smeijers, Counterpunch: making type in the sixteenth century, designing typefaces now. Londen, 1996.
Title
Inventaris van het archief Counterpunch van Françoise Berserik (1993-2005)
Author
Bastiaan Schoolmann
Date
2021
Description rules
Describing Archives: A Content Standard
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland