Skip to main content

Archief van uitgeverijen Samsom en Wolters Samsom Groep

 Fonds
Identifier: UBA711

Scope and Contents

Het archief van uitgeverij Samsom bevat onder meer informatie over de bestuurs- en organisatiestructuur van uitgeverij Samsom gedurende de periode circa 1887-1980 en documenten over directeursvergaderingen, vertegenwoordigingsvergaderingen en verschillende commissies binnen het bedrijf uit de periode 1950-1980. Tevens zijn er financiële stukken zoals grootboeken, balansen, accountantsrapporten en informatie rondom de vennootschapsbelasting aanwezig uit de periode 1882-1990. Brievenboeken en correspondentie (zowel met instellingen als particulieren) van de jaren circa 1890 tot 1990 kunnen ook in dit archief worden gevonden. Ook affiches (o.a. propaganda, reclame en lesmateriaal) die door Samsom werden gemaakt zijn opgenomen in het archief. Drie dozen hiervan betreffen expliciet de periode 1940-1945 en twee andere dozen de twintigste eeuw in het algemeen.

Vanaf het einde van de negentiende eeuw tot het begin van de jaren tachtig van de twintigste eeuw is ook het promotiemateriaal van de producten en uitgaves van Samsom aanwezig; er zijn monsterboeken, circulaires, lijsten van materiaal en catalogi opgenomen in het archief. Ook zijn er stamboeken van het personeel van Samsom aanwezig, deze omvatten de jaren 1883-1981 en vermelden de namen van de werknemers, hun functie en de periode die ze in dienst waren. Van verschillende mensen die hooggeplaatste functies bekleedden bij Samsom, ICU en Wolters Samsom Groep rond de jaren zeventig en tachtig van de twintigste eeuw zijn ook verzamelingen van functie gerelateerde documenten aanwezig, waaronder correspondentie en bedrijfsinformatie.

Ook van feestelijke gelegenheden zoals jubilea van zowel personeel als het bedrijf zijn documenten en foto’s te vinden vanaf circa 1930. Van het personeelsblad van Samsom H. D. Tjeenk Willink (De Rozet) zijn er uitgaven van 1991 tot en met 1995. De uitgaves van Schrijverskrant, voor klanten en relaties van Samsom, zijn aanwezig van 1984 tot en met 1988 en van 1991 tot en met 1994. Van Schrijverskringen, dat informatie voorzag aan auteurs van Samsom zijn er exemplaren van 1991 tot en met 1995 te vinden.

Het later ingebrachte deel van het archief betreffende de Wolters Samsom Groep is onderverdeeld in de volgende dossiers en bestrijkt de jaren 1972-1987: geschiedenis Wolters Samsom Groep, fusie “ICU oude stijl” met Wolters-Noordhoff, juridische zaken, relaties met verwante ondernemingen, dividend, beursnotering en aandelen, aandeelhouders, Raad van Commissarissen, Raad van Bestuur, directeurenoverleg, functionarissen, centrale ondernemingsraad, beleid, financiën, personeelszaken, eigendommen, public relations, concernorganisatie, divisies, landenorganisatie, werkmaatschappijen, deelnemingen en samenwerkingen, overnamekandidaten en aandachtsgebieden.

Dates

  • ca. 1882-1995
  • Majority of material found within ca. 1900-1980

Creator

Language of Materials

Nederlands en Engels

Conditions Governing Access

Het archief is toegankelijk voor onderzoek.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Het materiaal wordt uitsluitend ter inzage gegeven.

Biographical / Historical

In 1882 startte Nicolaas Samsom in Alphen aan den Rijn een kleine uitgeverij die standaarddocumenten voor gemeentes uitgaf. Met zijn nieuwe administratieve systemen en gestandaardiseerde formulieren konden gemeentelijke administratieve taken efficiënter worden afgehandeld. Veranderende wetgeving vroeg steeds om nieuwe formulieren waardoor Samsom door de jaren heen nieuwe producten kon blijven leveren. Toen Nicolaas Samson in 1917 op 73-jarige leeftijd overleed was de zaak al overgenomen door zijn zonen en in de decennia daarop breidden ze de onderneming verder uit. Vanaf 1920 begon het bedrijf zich bijvoorbeeld ook te richten op publicaties als wetteksten en wetscommentaren maar ook materiaal voor het basisonderwijs. Vanaf 1946 werden de documenten die werden gemaakt voor overheidsinstellingen ook op de markt gebracht voor het bedrijfsleven.

In 1970 ging uitgeverij Samsom samen met A.W. Sijthoff’s Uitgeversmaatschappij uit Leiden, waarbij ze hun activiteiten onderbrachten in een houdstermaatschappij onder de naam Informatie & Communicatie Unie (ICU). In 1972 sloot Wolters-Noordhoff zich ook aan bij de fusie tot ICU. In 1983 werd de naam ICU vanuit nostalgische redenen veranderd in Wolters Samsom Groep. In datzelfde jaar kwam een derde van de inkomsten uit het buitenland, wat aangeeft dat het bedrijf steeds meer actief werd buiten de landsgrenzen. Rond deze periode begon Wolters Samsom Groep zich ook te richten op de opkomende digitaliseringsprocessen om de interne zaken volledig te digitaliseren. Vanaf eind jaren tachtig zag het bedrijf een grote stijging van de omzet door de verkoop van cd-roms en andere elektronische producten en databases.

In 1987 fuseerde uitgeverij Kluwer met Wolters Samsom Groep. Wolters Samsom Groep hoopte op deze manier internationaal meer naamsbekendheid te krijgen. Kluwers reden voor deze fusie was om zich te beschermen tegen een mogelijke overname door Elsevier, waarvan ze naar eigen zeggen te veel verschilden qua bedrijfscultuur. Ze voelden meer verwantschap met Wolters Samsom Groep en beide partijen besloten om vanaf 1987 samen verder te gaan onder de huidige naam Wolters Kluwer.

Extent

105 meter

Abstract in Dutch

In de jaren tachtig van de negentiende eeuw startte Nicolaas Samsom in Alphen aan den Rijn een kleine uitgeverij die standaarddocumenten voor gemeentes uitgaf. In de decennia erna groeide dit bedrijf uit tot een grote onderneming die zich ook ging richten op drukwerk en publicaties voor wetgeving, het onderwijs en het bedrijfsleven. Inmiddels is het bedrijf meerdere keren gefuseerd en is het opgegaan in het internationaal bekende concern Wolters Kluwer.

Het archief bevat stukken over de organisatie, bedrijfsvoering, fusies, financiën, personeel, jubilea, correspondentie en producten van de uitgeverij uit de periode circa 1882-1995.

Abstract in English

In the 1880s Nicolaas Samsom started a small publishing business based in Alphen aan den Rijn that published standard documents for municipal authorities. In the following decades the company evolved into a large firm that now also focused on print work and publications for legislation, education, and industry and commerce. The firm went through a number of mergers since and has now merged into the internationally known Wolters Kluwer information services company.

The archive contains documents on the publishing house’s organization, operational management, mergers, money management, staff, jubilees, correspondence and publications between circa 1882-1995.

Arrangement

Dit archief bestaat uit twee deelarchieven: ‘archief Samsom’ en ‘archief Wolters Samsom Groep’.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Other Finding Aids

Plaatsingslijst van het gedeelte ‘archief Samsom’. Het bestand is op te vragen bij de conservator Boekhistorische Collecties.

Dossierinventaris en plaatsingslijst van het gedeelte ‘archief Wolters Samsom Groep’. Zie: Wolters Samsom Groep N.V. 1972-1987, raadpleegbaar in de Allard Pierson Handbibliotheek.

Custodial History

Het gedeelte dat wordt aangeduid als ‘archief Samsom’ stond opgeslagen op een bedrijventerrein en is geordend voorzien van een plaatsingslijst door Hans van der Veen voordat het werd overgedragen aan de Bibliotheek van het Boekenvak.

Het gedeelte dat wordt aangeduid als ‘archief Wolters Samsom Groep’ is geordend en geïnventariseerd door Peter Nouwens en Jan van Tiggelen van de afdeling Archief en Documentatie van Wolters Kluwer. Deze opdracht werd in 2003 voltooid en de inventaris is in boekvorm gepubliceerd. Het materiaal in dit gedeelte van het archief is afkomstig uit het archief van Kluwer in Zwolle.

Immediate Source of Acquisition

Rond 2002-2003 is het gedeelte ‘archief Samsom’ geschonken aan de Bibliotheek van het Boekenvak, dat in bruikleen is bij de Universiteitsbibliotheek van de Universiteit van Amsterdam.

Van het gedeelte dat wordt aangeduid als ‘archief Wolters Samsom Groep’ werd in 2003 de inventaris in boekvorm gepubliceerd. Wanneer dit gedeelte werd overgedragen aan de Bibliotheek van het Boekenvak dat in bruikleen is bij de Universiteitsbibliotheek van de Universiteit van Amsterdam is onbekend.

Appraisal

Samsom en vervolgens Wolters Samsom Groep groeiden in een eeuw tijd uit tot een van de grootste uitgeversconcerns in Nederland. Omdat het archief enorm en compleet is, èn omdat zoveel bekende Nederlandse uitgeverijen deel uitmaakten van het concern is dit een uniek archief dat inzicht biedt in concernvorming in de Nederlandse uitgeefwereld, maar ook daarbuiten.

Vóór de overdracht aan de Bibliotheek van het Boekenvak is er een selectie gemaakt door een ter zake deskundige uit het aanwezige archief, dat oorspronkelijk nog heel veel groter was. De huidige selectie is dan ook het essentiële deel dat voor goed begrip en geschiedschrijving van groot belang is.

Accruals

Er zijn geen afspraken gemaakt over toekomstige aanvullingen.

Related Materials

Dit archief maakt deel uit van de Bibliotheek van het Boekenvak.

Bibliography

  • Bedrijfsdocumentatie Samsom (1915-2004) - Alphen aan den Rijn (Bibliotheek van de Koninklijke Vereniging van het Boekenvak).
  • Bedrijfsdocumentatie Samsom H. D. Tjeenk Willink (1973-1989) - Alphen aan den Rijn (Bibliotheek van de Koninklijke Vereniging van het Boekenvak).
  • Bedrijfsdocumentatie Wolters Samsom Groep (1972-1980) – Zwolle (Bibliotheek van de Koninklijke Vereniging van het Boekenvak).
  • Wim Coster, ‘Samsom, Nicolaas (1844-1917)’ in: Biografisch Woordenboek van Nederland. Internet: geraadpleegd op 14-07-2021. Internet: geraadpleegd op 14-07-2021
  • J. de Vries, Four windows of opportunity. A study in publishing. Amsterdam, 1995.
  • Wolters Kluwer, ‘Our Heritage’ (website van Wolters Kluwer). Internet: geraadpleegd op 20-07-2021
  • Wolters Kluwer (Wikipedia). Internet geraadpleegd op 20-07-2021

Processing Information

In 2021 is een gedeelte van het archief afgestoten, dit betreft circa 11 meter aan grootboek op kettingpapier uit de periode 1975 tot en met 1983. Dit zijn inventarisnummers 93-206 en 208-210 uit de plaatsingslijst van uitgeverij Samsom.

Title
Inventaris van het archief van uitgeverijen Samsom en Wolters Samsom Groep (ca. 1882-1995)
Author
Bastiaan Schoolmann
Date
2021
Description rules
Describing Archives: A Content Standard
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland