Scope and Contents
Het archief bevat voornamelijk bedrijfsadministratie en correspondentie over de aan- en verkoop van boeken en collecties uit de periode 1946-2005. Deze documenten zijn nog op de oorspronkelijke manier geordend op basis van categorieën als kasboeken, betaalde rekeningen, giroafschrijvingen, kopiefacturen en zowel inkomende als uitgaande correspondentie.
Ook bevat het archief een collectie geannoteerde catalogi vanaf het begin van Ludwig Rosenthal’s Antiquariat halverwege de negentiende eeuw. Ook documentatie rondom congressen en beurzen (jaren 1975-1992) en documenten rondom betrokkenheid bij verenigingen als de ‘Nederlandsche Vereeniging van Antiquaren’ en het ‘Verband Deutscher Antiquaire’ uit de jaren zeventig en tachtig zijn aanwezig in dit archief.
Daarnaast is er een map met enkele stukken ingekomen en uitgaande correspondentie uit de negentiende eeuw van het oude filiaal Ludwig Rosenthal’s Antiquariat in München. Ook is in dit archief een map met documenten te vinden over de Wiedergutmachungsbehörde en Schadüngsanfrage betreffende het antiquariaat gedurende de jaren 1937-1957. Tevens is er fotomateriaal uit de periode 1960-2015 aanwezig.
Dates
- 1868-2015
- Majority of material found within 1946-2005
Creator
- Ludwig Rosenthal's Antiquariaat (Organization)
- Ludwig Rosenthal's Antiquariat (Organization)
Language of Materials
Nederlands, Duits, Frans, Engels
Conditions Governing Access
De collectie is toegankelijk voor onderzoek.
Conditions Governing Use
Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.
Het materiaal wordt uitsluitend ter inzage gegeven.
Biographical / Historical
Ludwig Rosenthal’s Antiquariat werd in 1859 opgericht in het Duitse Fellheim en verhuisde in 1860 naar München. Hier groeide het uit tot een toonaangevende onderneming die bekend stond om de grote voorraad wetenschappelijke boeken met onder andere incunabelen en antieke boeken over astronomie en theologie. Fritz Rosenthal, de kleinzoon van Ludwig, was eind jaren twintig in het familiebedrijf komen werken waar ook zijn partner, Hilde Bertha Rosenthal-Wolf, werd aangenomen. De omstandigheden in het Nazi-Duitsland van de jaren dertig maakten de werkzaamheden voor het joodse familiebedrijf steeds lastiger. Uiteindelijk werd het joodse familiebedrijf in 1937 noodgedwongen overgedragen aan een Arische eigenaar.
Datzelfde jaar besluiten Fritz en Hilde om Nazi-Duitsland te ontvluchtten en zich in het dan nog veilige Nederland te vestigen. Na de verschrikkingen die ze meemaakten in de Tweede Wereldoorlog begonnen Fritz en Hilde aan een doorstart van Ludwig Rosenthal’s Antiquariaat in Hilversum waarvan ze in 1947 een eerste catalogus uitgaven. Na jaren van procederen kregen de Rosenthals in 1950 met Amerikaanse hulp ook een groot gedeelte van de voorraad die door de Nazi’s in München in beslag was genomen terug. Ook in andere steden als Oxford en San Francisco werden door geëmigreerde leden van de familie Rosenthal na hun vlucht tijdens de Tweede Wereldoorlog antiquariaten opgericht.
Onverwachts overleed Fritz Rosenthal in 1955, waarna Hilde Rosenthal het antiquariaat zelfstandig doorzette. In deze periode was ze voor lange tijd één van de weinige vrouwen die zich in een door mannen gedomineerde wereld bezighield met de handel in incunabelen en zestiende-eeuwse Latijnse werken. In de dagelijkse gang van zaken was het antiquariaat hoofdzakelijk een zogenoemd ‘verzendantiquariaat’.
In 1986 verhuisde het antiquariaat naar Den Haag, waarna het in 1989 werd overgenomen door Edith Rosenthal, dochter van Hilde Rosenthal. Vijf jaar later werd besloten om het bedrijf af te slanken en meerdere collecties in zijn geheel te verkopen. Vanaf datzelfde jaar werd de handel vanuit huis voortgezet. Het antiquariaat is nog steeds actief.
Extent
ca. 68 meter
Abstract in Dutch
Ludwig Rosenthal’s Antiquariat werd in 1869 opgericht in Duitsland. Dit archief bevat de documenten van het Nederlandse filiaal dat in 1937 werd opgericht door Fritz Rosenthal en zijn vrouw Hilde Rosenthal-Wolf toen het joodse familiebedrijf in München noodgedwongen werd overgedragen aan een Arische eigenaar. Het archief bevat voornamelijk administratie en correspondentie over de aan- en verkoop van boeken en collecties uit de periode 1946-2005 en geannoteerde catalogi vanaf de oprichting van dit internationaal gerenommeerde antiquariaat.
Abstract in English
Ludwig Rosenthal’s Antiquariat was founded in Germany in 1869. The archive contains the documents of the Dutch branch that had been established by Fritz Rosenthal and his wife Hilde Rosenthal-Wolf in 1937 when the Munich-based Jewish family firm had been forcibly turned over to an Aryan owner. The archive mainly contains administration and correspondence about the purchase and sale of books and collections from the years 1946-2005 and annotated catalogues from the start of this internationally renowned antiquarian firm.
Physical Location
Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Custodial History
Voor de verwerving door de UvA was het archief in privébezit van Edith Rosenthal, de huidige firmant van het antiquariaat.
Immediate Source of Acquisition
Edith Rosenthal, de huidige firmant van het antiquariaat, schonk het archief aan de Universiteit van Amsterdam in 2017.
Appraisal
Het oorspronkelijk in Duitsland opgerichte Ludwig Rosenthal’s Antiquariat groeide in de negentiende eeuw in rap tempo uit tot een gerenommeerd antiquariaat. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog verspreidden verschillende leden van de familie zich noodgedwongen over de wereld om als antiquaar verder te gaan. Dit archief bevat de documenten van Ludwig Rosenthal’s Antiquariaat dat werd opgericht in Nederland. De antiquaren uit de familie Rosenthal waren overal toonaangevend als firma, maar ook voor de bedrijfstak als aanjager en voorbeeld. Dit archief is bovendien over alle jaren van de Nederlandse firma gezien compleet, wat je zelden tegenkomt.
Accruals
Er worden geen nieuwe aanvullingen verwacht.
Bibliography
- E. Angermair, Die Rosenthals. Der Aufstieg einder jüdischen Antiquarsfamilie zu Weltruhm. Wenen, 2002.
- Bedrijfsdocumentatie Ludwig Rosenthal's Antiquariaat - Den Haag, Bibliotheek van de Koninklijke Vereniging voor het Boekenvak: Allard Pierson.
- P. J. Buijnsters, ‘In memoriam Hilde Rosenthal (1910-1998)’, De Boekenwereld 15 (1998) 219-220.
- P. J. Buijnsters, Geschiedenis van het Nederlandse antiquariaat. Nijmegen, 2007.
- P. J. Buijnsters, ‘The antiquarian book trade in the Netherlands during the Second World War’>, Quaerendo 36 (2006) 251-292.
- Incunabula and Postincunabula Catalogue 2014, issued to commemorate the hundredth anniversary of Ludwig Rosenthal’s Antiquariaat, Hilversum 1959.
- Ludwig Rosenthal (Wikipedia). Internet: geraadpleegd op 12-05-2021.
Processing Information
Na de verwerving heeft de collectie nog geen bewerkingen ondergaan. Het materiaal bevindt zich in de oorspronkelijke archiefdozen en multomappen. Het archief zal op een later moment geïnventariseerd en bewerkt worden.
- Title
- Inventaris van het archief van Ludwig Rosenthal's Antiquariaat (1868-2015)
- Author
- Bastiaan Schoolmann
- Date
- 2021
- Description rules
- Describing Archives: A Content Standard
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Latin
- Language of description note
- Nederlands
Repository Details
Part of the Allard Pierson Repository
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland