Scope and Contents
Kern van deze collectie vormen de 38 bladen (25 × 37 cm) met werktekeningen van de Lexicon in zwarte inkt met commentaar in blauw voor Peter Matthias Noordzij van The Enschedé Font Foundry (producent en uitgever). Verder is er de eerste ruwe tekening in viltstift uit 1989, met onderaan opgeplakt fotografische verkleiningen om het ontwerp in een klein corps te kunnen beoordelen. Tot de overige documentatie behoren onder meer de contourprints voor de digitale productie. Verder is er een niet gebruikte werktekening voor de Trinité uit maart 1979 (26 × 36 cm).
Op verzoek van de collectiebeheerder schreef De Does, als begeleidende documentatie, 'De ontwikkeling van de Lexicon' (maart 1999, 24 bl.). Dit handschrift is in de collectie opgenomen.
Tenslotte is er, uit het bezit van De Does, de naar ontwerp van Jan van Krimpen door J.M. Veldheer gehakte alfabetsteen.
Dates
- 1989-1999
Creator
- Does, Bram de (Person)
Language of Materials
Nederlands
Conditions Governing Access
Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.
Conditions Governing Use
Het materiaal in deze collectie wordt uitsluitend ter inzage gegeven. Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.
Biographical / Historical
Bram de Does (1934-2015) is de zoon van een Amsterdamse buurtdrukker. Na de vijfjarige hbs-b volgde hij de patroonsopleiding Uto aan de Amsterdamse Grafische School. In 1958 trad hij in dienst bij de grafische onderneming Joh. Enschedé en Zonen in Haarlem. Daar werkte ook zijn grote voorbeeld Jan van Krimpen. Tot een ontmoeting tussen beide ontwerpers kwam het evenwel niet, want Van Krimpen overleed in oktober van dat jaar. Wel werkte De Does bij Enschedé samen met de kopergraveur Sem Hartz, die ook letters tekende en ontwierp. Op een korte onderbreking na – De Does was begin jaren zestig enkele maanden in dienst bij uitgeverij Querido – zou hij tot zijn pensionering aan de Haarlemse onderneming verbonden blijven.
Enschedé, opgericht in 1703, was gespecialiseerd in geldswaardig papier. Daarnaast werden er boeken gedrukt en uitgegeven, die deels werden ontworpen door de afdeling 'Typografische verzorging', waar De Does kwam te werken. Verschillende door hem ontworpen uitgaven zijn bekroond bij de jaarlijkse uitverkiezing van de best verzorgde boeken.
In 1978 kreeg De Does van Enschedé de opdracht een nieuwe letter voor fotografisch zetten te maken. Deze tekstletter tekende hij met drie verschillende stok- en staartlengtes; als Trinité zou ze in 1982 beschikbaar komen. Zijn tweede letter, de Lexicon (1992), verscheen in het digitale tijdperk, en werd door De Does en letteruitgeverij The Enschedé Font Foundry voor eigen risico ontworpen en geproduceerd. De Lexicon werd voor het eerst toegepast in 1992, door grafisch ontwerper Bern. C. van Bercum in Van Dale's Groot woordenboek der Nederlandse taal. Sinds 1995 is de Lexicon voor algemeen gebruik beschikbaar. De meest prominente toepassing is zeker in NRC Handelsblad (sinds 2001). Trinité en Lexicon zijn ook populair in de (literaire) boekenwereld.
Naast zijn ontwerpwerk ging De Does in de jaren zeventig als biologisch-dynamisch tuinbouwer werken, een activiteit die hij later als hobby zou bedrijven. Tevens had hij sinds 1961 een private press, de Spectatorpers, die met name in de jaren tachtig en negentig actief was.
Extent
0.1 meter
Abstract in Dutch
Grafisch ontwerper Bram de Does geniet in Nederland, maar ook internationaal, grote bekendheid als ontwerper van de tekstletters Trinité (1982) en Lexicon (1992). Deze staan in de traditie van het Huis Enschedé (Jan van Krimpen, S.L. Hartz) maar zijn toch geheel zelfstandige ontwerpen. De kern van deze collectie vormen de werktekeningen voor de Lexicon.
Abstract in English
Graphic designer Bram de Does is widely known both in the Netherlands and internationally as the designer of the letters Trinité (1982) and Lexicon (1992). They were designed in the tradition of the Huis Enschedé (type designers Jan van Krimpen and S.L. Hartz), but they are still entirely independent designs. The core of the collection is formed by working drawings for Lexicon.
Physical Location
Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Custodial History
Dit deel van het productiemateriaal van de Lexicon bevond zich in privébezit van Bram de Does. Een alfabetsteen van Jan van Krimpen, die ook deel uitmaakt van deze collectie, kreeg De Does ooit ten geschenke van H. Clewits, Van Krimpens assistent bij Enschedé.
Immediate Source of Acquisition
Het materiaal werd door de Universiteitsbibliotheek aangekocht van Bram de Does in maart 1999, met steun van de Vereniging van Vrienden van de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam.
Appraisal
De letterontwerpen van Bram de Does worden internationaal geprezen en toegepast, en maken hem tot een van de belangrijke twintigste-eeuwse Nederlandse ontwerpers. Deze ontwerpen hebben vanwege hun verfijning en perfectie onder ontwerpers en bibliofielen zelfs een cultstatus bereikt. Trinité en Lexicon zijn onontkoombaar: ze worden toegepast in boeken, tijdschriften en kranten, en op affiches en productverpakkingen, van melk tot koekjes.
Dat de Lexicon met inkt werd getekend, is bijzonder voor het digitale tijdperk; mede daarom zijn de tekeningen designiconen. Voor onderzoek naar de ontstaansgeschiedenis van de Lexicon zullen met name de ruwe tekening en de contourprints interessant zijn naast het al genoemde handschrift 'De ontwikkeling van de Lexicon'.
Accruals
Op deze collectie worden aanvullingen van Bram de Does verwacht, waaronder archivalia en boektypografie.
Separated Materials
Het Museum Enschedé in Haarlem beheert de definitieve werktekeningen voor de drukletter Trinité (1982).
Bibliography
- , . Catalogus bij de tentoonstelling van zijn letterontwerpen, grafische ontwerpen en ornamentiek. Amsterdam, 1999. (Catalogus bij de tentoonstelling van zijn grafisch werk in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam, 16 juli t/m 26 augustus 1999.)
- . Schriftanalysen. Untersuchungen zur Geschichte typographischer Schriften. St. Gallen, 2003.
- Bram de Does. Letterontwerper & typograaf = typographer & type designer / red./ed. by Mathieu Lommen; [tekst: Mathieu Lommen e.a.; bijdragen: Bram de Does e.a.]. Amsterdam, 2003.
- . Dutch type. Rotterdam, 2004.
- . Romanée en Trinité. Historisch origineel en systematisch slordig. Amsterdam [etc.], 1991.
- Lexicon / [The Enschedé Font Foundry]. Amsterdam, 1997. (Letterproef.)
- . Letterontwerpers. Gesprekken met Dick Dooijes, Sem Hartz, Chris Brand, Bram de Does, Gerard Unger; met een voorw. van John Dreyfus. Haarlem, 1987.
General
De collectie kan worden aangevraagd bij de balie van de Onderzoekzaal. Vermeld dient te worden: Collectie Bram de Does.
Processing Information
De collectie Bram de Does is nog in bewerking.
- Amsterdam (stad)
- Does, Bram de
- Enschedé Font Foundry
- Grafische vormgeving
- Graphic arts
- Graphic design (Typography)
- Haarlem (stad)
- Koninklijke Joh. Enschedé (Firm)
- Krimpen, Jan van, 1892-1958
- Letterontwerpers
- Letters
- Nederland
- Netherlands
- Netherlands -- Amsterdam
- Netherlands -- Haarlem
- Type designers
- Typografie
- Veldheer, Johan Marinus, 1892-1987
- manuscripten voor publicatie
- manuscripts for publication
- Title
- Inventaris van de collectie Bram de Does (1989-1999)
- Author
- M.M.J.J.P.E. Lommen
- Date
- 2007
- Description rules
- Describing Archives: A Content Standard
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Latin
- Language of description note
- Nederlands
Repository Details
Part of the Allard Pierson Repository
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland