Skip to main content

Collectie Frankvoort/Van der Molen voor de Geschiedenis van het Nederlandse Fotoboek

 Collection
Identifier: UBA482

Scope and Contents

De verzameling biedt een gedetailleerd overzicht van zowel de Nederlandse fotografie als de grafische vormgeving van Nederlandse fotoboeken. Vermaarde fotografen als Cas Oorthuys, Ed van der Elsken, Sanne Sannes, Erwin Olaf en Rineke Dijkstra zijn prominent in de verzameling aanwezig, naast werk van minder bekende fotografen. Het geheel schetst een breed beeld van Nederland en de Nederlandse samenleving in de laatste tachtig jaar. In zijn verzameling heeft Van der Molen volledigheid nagestreefd.

Fotoboeken vormen een genre op zich. De ontwerper en fotograaf Ralph Prins gaf in 1969 de volgende omschrijving: 'Een fotoboek is een autonome kunstuiting, vergelijkbaar met een schilderij, beeldhouwwerk, theatervoorstelling, film etc. De foto's verliezen hun eigen "an sich" fotokarakter en worden in drukinkt vertaalde onderdelen van een dramatisch gebeuren dat boek heet.' In een goed geproduceerd fotoboek benaderen de reproducties overigens de technische kwaliteit van originele fotoafdrukken.

Nederlandse fotoboeken zijn geliefd vanwege hun superieure vormgeving. Als een vernieuwer van het genre geldt de grafisch ontwerper Jurriaan Schrofer, wiens archief eveneens bij de Bijzondere Collecties berust. Samen met Ed van der Elsken en anderen zette hij het fotoboek als 'teamproduct' op de kaart.

Dates

  • 1935-heden

Creator

Language of Materials

Nederlands

Conditions Governing Access

Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Het materiaal wordt alleen ter inzage gegeven.

Biographical / Historical

Frans van der Molen (1938-heden) bracht zijn collectie in ruim dertig jaar tot stand. Hij studeerde andragologie aan de Universiteit van Amsterdam en was daarna werkzaam in het bedrijfsleven, laatstelijk als directeur sociale zaken bij PCM Uitgevers in Amsterdam. Hiernaast was hij jarenlang voor de PvdA actief als raadslid en fractievoorzitter in de gemeente Haarlemmermeer. Aanvankelijk kocht zijn vrouw Jos van der Molen de fotoboeken. Zij volgde lang geleden een cursus fotografie in de voormalige galerie F32 aan de Prinsengracht in Amsterdam. Samen bezochten ze de toenmalige Canon-galerie in de Leidsestraat en de boekhandel De Verbeelding in de Utrechtsestraat, in die tijd een trefpunt voor fotografen en fotoboekenliefhebbers. Op beide locaties werd geregeld uitverkoop gehouden. Geleidelijk kwam de interesse bij de Nederlandse fotografie te liggen. Na verloop van tijd besefte Frans van der Molen dat zijn boekenkast een verzameling werd. De reden van de nieuwe oriëntatie was ook pragmatisch: de echte verzamelaar streeft naar een complete collectie en het is onmogelijk om wereldwijd alle fotoboeken te verzamelen. Tien jaar geleden verkocht het echtpaar alle boeken van buitenlandse fotografen.

Frans van der Molen ging op zoek naar publicaties van Nederlandse fotografen. Vooral de boeken van Ed van der Elsken vond hij prachtig en samen met zijn vrouw Jos speurden ze boekenmarkten, antiquariaten en boekhandels af. De belangrijkste reden om op te houden met verzamelen is de eeuwige frustratie van de verzamelaar. Die complete collectie krijg je toch nooit. Er blijven maar fotoboeken gemaakt worden.

Extent

ca. 5000 items

Abstract in Dutch

Collectie Nederlandse fotoboeken, verzameld door Frans van der Molen.

Abstract in English

A collection of Dutch photography books brought together by Frans van der Molen.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Immediate Source of Acquisition

Een groot deel van de collectie van Frans van der Molen is door hem in 2014 aan de Bijzondere Collecties geschonken. Verwerving van het resterende deel is mogelijk gemaakt door substantiële bijdragen van het Walter Frankvoort Fonds voor het Nederlandse Fotoboek en het Amsterdams Universiteitsfonds.

Appraisal

Deze fotoboeken zijn sprekende voorbeelden van 'Dutch design' in de grafische vormgeving, maar ook een spiegel van maatschappelijke ontwikkelingen. Ze vormen een bron met grote attentiewaarde voor onderwijs en onderzoek.

Accruals

Aanvullingen zijn beperkt mogelijk. Het Walter Frankvoort Fonds voor het Nederlandse Fotoboek beoogt de Bijzondere Collecties van de UvA te ondersteunen bij het verwerven, onderhouden en toegankelijk maken van een collectie Nederlandse fotoboeken.

Related Materials

Het Rijksmuseum Amsterdam verwierf in 2000 een internationale verzameling negentiende-eeuwse fotoboeken.

Bibliography

  • Mirelle Thijsen. Het bedrijfsfotoboek 1945-1965. Rotterdam, 2002.
  • Frits Gierstberg, Rik Suermondt (red.). Het Nederlandse fotoboek. Een thematische selectie, na 1945. Rotterdam, 2012.

Processing Information

De collectie wordt in de catalogus van de Universiteit van Amsterdam ontsloten.

Title
Beschrijving van de collectie Frankvoort/Van der Molen voor de Geschiedenis van het Nederlandse Fotoboek (1935-heden)
Author
M. van Roon en M.M.J.J.P.E. Lommen
Date
2015
Description rules
International Standard for Archival Description - General
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland