Skip to main content

Archief van de redactie van Kopij en druk

 Fonds
Identifier: UBA456

Scope and Contents

Het archief – feitelijk een projectarchief – bestaat voor het grootste deel uit geschreven en getypte documenten, plak- en drukproeven van verschillende stadia en ander voorbereidend materiaal dat is gebruikt bij het vervaardigen van Kopij en druk. Doordat bijvoorbeeld veel kopij na een eerste correctieronde 'op stencil' werd gezet, bestaan er van hetzelfde materiaal vaak meer exemplaren. Bovendien zijn er zowel Nederlandse als Engelse kopij en proeven, wat het archief in verhouding tot de uiteindelijke publicatie betrekkelijk omvangrijk maakt. Als afzonderlijke categorie maakt correspondentie over het werkproces, ook wat betreft de Engelse vertaling van het boek, een bescheiden maar voor het begrip van het materiaal essentieel onderdeel uit. Zo valt uit de papieren af te leiden dat ontwerper Verberne al in een vroeg stadium bij de redactie betrokken werd, waaruit blijkt dat de vormgeving van het boek een essentieel element vormde. Daarnaast geven de notities en aanwijzingen die in de kopij en drukproeven zijn opgenomen, een zeer gedetailleerd inzicht in het proces waarin het boek tot stand is gekomen. Zonder de tegenwoordig beschikbare productiemethoden was dit een zeer ambachtelijk karwei – geen computers, voor dit boek ook geen offset – handmatig en uitermate bewerkelijk.

Dates

  • 1956-1963
  • Majority of material found within 1958-1962

Creator

Language of Materials

Nederlands en Engels

Conditions Governing Access

Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Het materiaal wordt alleen ter inzage gegeven.

Biographical / Historical

Kopij en druk in de Nederlanden. Atlas bij de geschiedenis van de Nederlandse typografie is de titel van een klassiek geworden werk uit 1962 over de boekgeschiedenis in de Nederlanden. Het is tot stand gekomen op initiatief van de Dr. P.A. Tiele-Stichting (opgericht in 1953 om de boekwetenschap te bevorderen) met als doel een jubileumuitgave te verzorgen voor de Federatie der Werkgeversorganisatiën in het Boekdrukkersbedrijf en de Vereniging van Nederlandse Chemigrafische Inrichtingen. Hiervoor werd een redactie gevormd waarin Wytze Gerbens Hellinga (1908-1985) de centrale figuur was. Hij werd bijgestaan door zijn assistent Ernst ('Beunk') Braches (geboren in 1930). Hun werk ligt aan de basis van dit archief.

Hellinga kan beschouwd worden als de hoofdredacteur. Zo was hij onder meer verantwoordelijk voor de indeling, voor de inleiding en voor het centrale artikel Van kopij tot druk. Braches heeft veel vooronderzoek gedaan voor Hellinga en hij heeft de hand gehad in de redactie van het hoofdstuk Beschrijving van de afbeeldingen. Daarnaast hield hij zich bezig met andere redactionele zaken, veelal als tussenpersoon tussen Hellinga, vormgever Alexander Verberne, de vertaler van de Engelse editie, en de correctoren. Herman de la Fontaine Verwey (1903-1989) en G.W. Ovink (1912-1984) leverden kopij voor de andere inleidende artikelen, respectievelijk Het Nederlandse boek en Het ontstaan van een hedendaags boek, maar zij waren blijkens het archief verder niet intensief betrokken bij de redactie van het boek.

Auteurs en redacteuren zijn alle in de loop van hun carrière in verschillende functies aangesteld geweest bij de Universiteit van Amsterdam. Hellinga was vanaf 1946 hoogleraar Nederlandse taalkunde, Braches werd in 1977 bibliothecaris en in 1983 bijzonder, later gewoon hoogleraar in de geschiedenis van het boek en van de drukkunst van de negentiende en twintigste eeuw. Ovink was vanaf 1956 bijzonder en buitengewoon hoogleraar in de wetenschap van de geschiedenis en esthetiek van de drukkunst en de daarmee samenhangende grafische technieken, De la Fontaine Verwey was bibliothecaris van de Universiteit van 1941 tot 1968 en sinds 1954 bijzonder hoogleraar in de wetenschap van het boek en de bibliografie.

Naast de kernredactie hebben nog andere personen een wezenlijke bijdrage geleverd aan het realiseren van Kopij en druk. Tegelijk met de redactie van de Nederlandse editie, werd er gewerkt aan een Engelse vertaling onder de titel Copy and print in the Netherlands door H.G. Carter (1901-1982), typograaf en 'assistant printer' bij de University Press in Oxford, en D.A.S. Reid, vertaler werkzaam in Utrecht. Naast het vertalen bestond hun bijdrage aan de redactie onder meer uit het voorzien van zinvolle aanvullingen op en verbeteringen van de Nederlandse tekst.

Ten slotte heeft ook Alexander Verberne als ontwerper en vormgever een belangrijke rol gespeeld bij de totstandkoming van het boek, niet in de laatste plaats als spil tussen de redactie en drukkerij Joh. Enschedé en Zonen.

Extent

ca. 6 meter

Abstract in Dutch

Het archief van de redactie van Kopij en druk in de Nederlanden bestaat uit het werkmateriaal voor de Nederlandse en Engelse edities.

Abstract in English

The editorial archive contains working material for the Dutch and English editions of Kopij en druk in de Nederlanden/Copy and print in the Netherlands.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Other Finding Aids

Een archiefinventaris is beschikbaar in het collectiedossier.

Custodial History

Het werk aan de uitgave van Kopij en druk is grotendeels uitgevoerd in de Universiteitsbibliotheek door werknemers van de universiteit.

Immediate Source of Acquisition

Het archief is in de jaren 1960 door Hellinga verkocht aan de Universiteitsbibliotheek.

Appraisal

Ongecorrigeerde ("blanco") drukproeven zijn gedeselecteerd.

Accruals

Het archief is volledig overgeleverd.

Related Materials

Van W.Gs Hellinga, G.W. Ovink en H. de la Fontaine Verwey beheert de Universiteitsbibliotheek afzonderlijke, nog niet geïnventariseerde collecties.

Bibliography

  • [Berry Dongelmans (red.) ... et al.]. Kopij en druk revisited. Nijmegen, 2010.
  • [E. Braches]. Kopij en druk van "Kopij en Druk". [Groningen], 1965.
  • [E. Braches]. Van kopij tot druk met de ontwerper. [Groningen], 1965.
  • J.R. Defraipont. Catalogus catalogorum ad collectiones Bibliothecae Universitatis Amstelodamensis pertinens. Amsterdam, 1983.
  • Lynn van Altena. Van kopij tot druk van Kopij en Druk. Een beschrijving van de totstandkoming van Kopij en druk in de Nederlanden. Masterscriptie Universiteit van Amsterdam, 2013.

General

Stukken kunnen online worden aangevraagd bij de collectiebeheerder.

Processing Information

Het archief is geordend en beschreven in een archiefinventaris.

Title
Inventaris van het archief van de redactie van Kopij en Druk (1956-1963)
Author
R.F.A. Kuijpers
Date
2014
Description rules
International Standard for Archival Description - General
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland