Skip to main content

Collectie Vondeliana van A.Th. Hartkamp

 Collection
Identifier: UBA348

Scope and Contents

De collectie bestaat uit handschriften, gedrukte werken, schilderijen, prenten, portretten en penningen van en over Vondel. Onder de handschriften bevinden zich dertien gedateerde autografen van Vondel.

Dates

  • ca. 1600-1924

Creator

Language of Materials

Nederlands

Conditions Governing Access

Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Het materiaal wordt alleen ter inzage gegeven.

Biographical / Historical

Albertus Theodorus Hartkamp (1848-1924) was een zoon uit het tweede huwelijk van Klaas Hartkamp met Anna Maria Knoevink (Knufinke). Klaas Hartkamp overleed in 1857, waarna zijn oudste zoon Dominicus hem opvolgde als directeur van diens verzekeringsmaatschappij. Albertus verliet op zijn vijftiende de school om zich op het kantoor bij zijn broer te voegen. Vanaf 1889, na het overlijden van Dominicus en het vertrek van diens medevennoot, zou Albertus de zaak alleen voortzetten. Omstreeks 1900 liquideerde hij zijn bedrijf. Daarna zou hij tot aan zijn dood in 1924 verbonden zijn aan het particuliere Persmuseum, achtereenvolgens als directeur en conservator.

Albertus Theodorus was van jongs af aan een gepassioneerd verzamelaar van onder andere nieuwjaars- en kerstwensen. Gaandeweg zou dit verzamelgedrag uitmonden in uiteenlopende thematische verzamelingen op het gebied van Amsterdam, toneelgeschiedenis, persgeschiedenis etc. Vanaf 1887 organiseerde hij diverse openbare tentoonstellingen van zijn eigen verzamelingen. Een aantal (deel)collecties zouden hun weg vinden naar openbare instellingen, waaronder het Amsterdamse Gemeentearchief.

In 1867 werd in Amsterdam op particulier initiatief het Vondelstandbeeld in het huidige Vondelpark onthuld. Deze gebeurtenis inspireerde Hartkamp tot het aanleggen van een Vondelverzameling. Hierbij ging hij op de hem kenmerkende manier te werk; Hartkamp verzamelde niet alleen werken van Vondel zelf, maar ook alles wat met de receptie van Vondel te maken had. Documentatie over de aanleg van het Vondelpark was voor hem van even groot belang als een uniek manuscript, waarvoor hij op veilingen naar verluidt tot duizend gulden bood.

Extent

ca. 900 items

Abstract in Dutch

De collectie Vondeliana van rasverzamelaar A.Th. Hartkamp (1848-1924) vormde de basis van het in 1901 opgerichte Vondel-Museum. De collectie bestaat uit handschriften, gedrukte werken, schilderijen, prenten, portretten, penningen en documentatie over Vondel.

Abstract in English

A collection connected to the Dutch writer and poet Joost van den Vondel, put together by A.Th. Hartkamp (1848-1924). It formed the basis of the Vondel-Museum which was founded in 1901. The collection consists of manuscripts, books, paintings, prints, portraits and medallions as well as other documentary material about Vondel.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Other Finding Aids

  1. Catalogus van de Vondel verzameling bijeengebracht door den heer A. Th. Hartkamp (veilingcatalogus). Amsterdam, 1901.
  2. Van de secundaire literatuur en documentatie m.b.t. Vondel bestaat een afzonderlijke fichecatalogus.
  3. Catalogus van de Universiteit van Amsterdam.

Custodial History

In 1873 exposeerde Hartkamp zijn Vondelcollectie voor het eerst in een besloten tentoonstelling voor de leden van de Maatschappij Tot Nut van 't Algemeen. Zes jaar later, tijdens Vondels tweehonderdste sterfdag, pleitte Hartman voor de oprichting van een Amsterdams Vondelmuseum, een initiatief dat bij de herdenking van Vondels driehonderdste geboortedag in 1887 in bredere kring steun kreeg. Vooralsnog bleef het daarbij. In het voorjaar van 1900 exposeerde Hartman zijn inmiddels sterk gegroeide collectie opnieuw in de Amsterdamse sociëteit 'Arti et amicitiae'. In het Handelsblad van 16 maart van dat jaar plaatste hij een bericht waarin hij verklaarde dat het 'Vondel-Museum' een feit was. Het ontbrak alleen nog aan geld… Hartkamp kon zich na zijn faillissement niet permitteren om zijn kostbare verzameling gratis af te staan. Het gevraagde bedrag van ƒ 25.000 bleek echter te hoog om door particulieren bijeen te brengen. In het najaar van 1901 besloot Hartkamp onverwacht om zijn verzameling te laten veilen. Een inderhaast opgericht Vondel-comité wist niet meer dan ƒ 11.334 in te zamelen, inclusief een rijkssubsidie en een bescheiden koninklijke bijdrage. Toen de collectie op de veiling onverkocht bleef, nam Hartkamp uiteindelijk genoegen met dit bedrag. Nu was het Vondelmuseum echt een feit.

Immediate Source of Acquisition

De collectie werd in 1901 door de Vereniging Het Vondel-Museum aan de gemeente Amsterdam in bruikleen gegeven en in de Universiteitsbibliotheek geplaatst. Na de opheffing van de vereniging in 1976 werd de collectie eigendom van de Universiteitsbibliotheek.

Accruals

Er worden geen aanvullingen verwacht.

Related Materials

De Bijzondere Collecties beheert de grootste Vondelverzameling ter wereld. De meeste collecties zijn bijeengebracht door de Vereniging Het Vondel-Museum, als onderdeel van het Vondelmuseum, naast de collectie A.Th. Hartkamp ook de collectie J.H.W. Unger . De archieven van de Vereniging Het Vondel-Museum en van J. Stals bevinden zich eveneens bij de Bijzonder Collecties. Daarnaast is er de Bibliotheca Vondeliana van A.D. de Vries.

Separated Materials

Het IISG te Amsterdam bewaart eveneens collecties afkomstig van A.Th. Hartkamp, waaronder de collectie Topografische en bouwkundige platen (inv. nr. NEHA nr. 3). Een deel van Hartkamps knipselverzamelingen is ondergebracht in de collectie Persdocumentatie van de bibliotheek van het Stadsarchief Amsterdam.

Bibliography

  • Joh. C. Breen. Levensbericht van A. Th. Hartkamp. In: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1926, p. 93-100.
  • Jan Lucassen. Albertus Theodorus Hartkamp (1848-1924) en zijn verzamelingen. In: Peter Boorsma. Collectie Hartkamp. Knipsels uit kranten en tijdschriften betreffende de Nederlandse economie en samenleving 1800-1924. Amsterdam, 1990.

General

Gedrukte werken kunnen worden aangevraagd via de Catalogus van de Universiteit van Amsterdam. Overige stukken kunnen online worden aangevraagd bij de collectiebeheerder.

Processing Information

De collectie maakt deel uit van de collectie van het Vondelmuseum. Monografieën zijn ontsloten in de catalogus van de Universiteit van Amsterdam, brieven en handschriften deels in de catalogus en deels door middel van een fichecatalogus.

Title
Inventaris van de collectie Vondeliana van A.Th. Hartkamp (ca. 1600-1924)
Author
L.T. Monfils
Date
2011
Description rules
International Standard for Archival Description - General
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland