Scope and Contents
De collectie omvat 1676 specimina (inclusief varianten) van sinterklaas-inpakpapier, verzameld tussen 1961 en 2010. Een criterium bij het verzamelen was dat het inpakpapier gebruikt moest zijn. Dit verklaart de aanwezigheid van namen in handschrift, van restanten plakband en van etiketjes van winkeliers op sommige vellen. Toegevoegd is een uitvoerige documentatie op en studie over de collectie: J.C. Zadoks, Sinterklaasinwikkelpapier, een nicologie. 2 delen: Tekst en Tabellen. Amsterdam 2011.
In 2010 voegde Zadoks, in afwijking van het bovengenoemde criterium, een aantal opgeplakte fragmenten sinterklaas-inpakpapier toe die hij gekregen had van Hendrik Cornelis (Henk) van Reek. Het betrof papier naar ontwerpen van Raymond N. Bär van Hemmersweil en van Van Reek zelf. Toegevoegd is ook een brief van Henk van Reek van 26 januari 2011, met twintig losse fragmentjes en een vel 'December Feestmaand'-papier, alles door hemzelf ontworpen.
De meeste vellen meten ca. 30 × 22 cm. Op dit formaat kon Zadoks ze opbergen in multomappen zonder ze te hoeven vouwen. Soms was dit formaat te klein voor een volledig rapport (de kleinste rechthoek met beeldelementen waarvan de aaneengesloten herhaling het ononderbroken dessin van het papier vormt). In die gevallen is een groter vel bewaard, dat opgevouwen is om in de multomap te passen. Soms ook was het specimen te klein om er een vel van 30x22 cm uit te snijden en heeft Zadoks het fragment op een vel wit papier geplakt.
De oudste vellen dateren waarschijnlijk van kort voor de Tweede Wereldoorlog.
Vrijwel alle ontwerpen zijn ongesigneerd, met uitzondering van die van Charlotte Maria Delphine Dematons (1957-). De meeste ontwerpers zijn onbekend. Van enkele ontwerpers heeft Zadoks de identiteit weten te achterhalen, en op basis van externe informatie en stilistische kenmerken heeft hij namen kunnen koppelen aan specifieke ontwerpen. Ontwerpers van wie werk aanwezig is in de collectie zijn:
- Raymond N. Bär van Hemmersweil (1929-): o.a. 80.18, 82.07, 83.02, 84.07, 85.21, 86.05, 87.37, 88.04, 89.02, 92.06, 96.47, 97.03, 99.23, 10.78 t/m 10.92
- Het Bos, Utrecht (Bea Oostenenk en Ruby Stekelenburg): 10.01
- Charlotte Maria Delphine Dematons (1957-): 77.05, 08.10, 09.22
- Harriët van Reek (1957-): 02.01, 05.10 (?)
- Hendrik Cornelis van Reek (1934-): o.a. 71.03, 73.12, 79.03, 80.16, 81.14, 82.01, 83.15, 85.09, 86.03, 92.09, 94.05, 10.66 t/m 10.77
- Joost Swarte (1947-): 97.14
- Cato Wit (1964-): 03.50
- Judith M. Zadoks (1964-): 99.37
Dates
- ca. 1935-2010
Creator
- Zadoks, Jan C. (1929-02-06-) (Person)
Language of Materials
Nederlands
Conditions Governing Access
Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.
Conditions Governing Use
Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.
Biographical / Historical
Jan Carel Zadoks werd geboren op 6 februari 1929 te Amsterdam. In 1957 behaalde hij een doctoraal biologie aan de Universiteit van Amsterdam en in 1961 promoveerde hij met lof op een proefschrift over de epidemiologie van gele roest op tarwe. In 1956 werd hij aangesteld bij het Instituut voor Planteziektenkundig Onderzoek te Wageningen en in 1961 trad hij toe tot de staf van de vakgroep Fytopathologie van de toenmalige Landbouwhogeschool. Zadoks werd In 1969 benoemd tot lector en in 1980 tot gewoon hoogleraar in de fytopathologie met het accent op de ecologische aspecten. Hij heeft meer dan 250 publicaties op zijn naam staan, vervulde diverse belangrijke bestuursfuncties en werd meermalen onderscheiden.
Sinds 1961 verzamelde Zadoks sinterklaas-inpakpapier, waarnaar hij ook onderzoek deed. Dit resulteerde in een uitvoerige documentatie op en studie over de collectie, Sinterklaasinwikkelpapier, een nicologie, die niet gepubliceerd is. Wel gepubliceerd is het door hem geschreven, vrolijk geïllustreerde boekje Sinterklaas verpakt. Vijftig jaar Sint Nicolaas inwikkelpapier, Utrecht: Zadoks Uitgeverij, 2010.
Extent
1676 items
Abstract in Dutch
De collectie bestaat uit 1676 specimina van inpakpapier voor sinterklaascadeaus. De vellen werden tussen 1961 en 2010 verzameld door Jan Carel Zadoks. Documentatie op de collectie, samengesteld door de verzamelaar, is bijgevoegd.
Abstract in English
The collection consists of 1676 specimens of wrapping paper for the Dutch feast of 'Sinterklaas' (Saint Nicholas), on 5 December. The sheets have been collected between 1961 and 2010 by Jan Carel Zadoks. Also present is his documentation on the collection.
Physical Location
Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Immediate Source of Acquisition
Op 19 april 2011 droeg Zadoks de collectie officieel als schenking over. Een publieke overdracht volgde op 1 december 2011, in het Museumcafé van de Bijzondere Collecties. Een persbericht over deze overdracht genereerde ruime aandacht op televisie (Vandaag de dag, Nederland 1, 29 november; Noord-Hollands Diep, RTV Noord-Holland, 30 november; NOS Journaal, Nederland 1, 1 december; AT5 Nieuws, AT5, 1 december; Hart van Nederland, SBS 6, 1 december), op de radio (Radio Nederland Wereldomroep, 29 november; Met het oog op morgen, Radio 1, 30 november; De ochtend van 4, Radio 4, 1 december), in kranten (onder meer Het Parool, 23 november; De Stentor, de Zeeuwse Provinciale Courant en andere Wegener-dagbladen, 26 november) en op websites.
Ter gelegenheid van de publieke overdracht was van 1 t/m 6 december 2011 een keuze uit de collectie te zien in de hal van de Bijzondere Collecties.
Appraisal
De collectie laat zien hoe de vormgeving van sinterklaaspapier zich gedurende een halve eeuw heeft ontwikkeld. De ontwerpen weerspiegelen de visuele stijl en smaak van de periode van ontstaan: van knusse sfeerbeelden en Anton Pieck-taferelen tot complete stripverhalen, kindertekeningen en minimale symbooltaal.
Ook is aan het papier af te lezen hoe men door de jaren heen aankeek tegen Sinterklaas en vooral zijn Zwarte Pieten: vroeger straffende boemannen, nu olijke kindervrienden. Bovendien laten de illustraties zien hoe de maatschappij veranderde. Zo is het ontwerp waarop Sinterklaas en zijn Pieten met astronautenhelmen op een ruimtereis maken moeilijk denkbaar vóór de maanlanding in 1969.
Accruals
Er worden geen aanvullingen op de collectie verwacht.
Bibliography
- . Sinterklaas verpakt. Vijftig jaar Sint Nicolaas inwikkelpapier. Utrecht, 2010.
- .
De Sint van streng tot hip. Expositie van een halve eeuw inpakpapier toont de veranderende rol van de goedheiligman
. In: Het Parool 23-11-2011, p. 4. - .
Leerzaam cadeaupapier
. In: De Stentor 26-11-2011, p. 12-13. Ook verschenen in de Provinciale Zeeuwse Courant en andere Wegener-dagbladen.
Processing Information
Bij binnenkomst was de collectie ondergebracht in 28 multomappen. Perforatiegaatjes in de linkerrand van elk vel getuigen daar nog van. In november-december 2011 zijn de vellen overgepakt in zuurvrije omslagen, die samengevoegd zijn in twaalf zuurvrije overslagdozen. De door Zadoks aangebrachte ordening en codering zijn gehandhaafd.
De ordening is chronologisch op jaar van verwerving door de collectievormer. Het jaar van verwerving is niet per definitie het jaar van vervaardiging. Van sommige vellen is het zelfs zeer waarschijnlijk dat ze ouder zijn dan het jaar waarin ze aan de collectie werden toegevoegd.
Elk vel is voorzien van een code, bestaande uit twee cijfers ter aanduiding van het jaar van verwerving plus twee cijfers bij wijze van volgnummer. Zo heeft de code 61.07 betrekking op het zevende vel uit 1961 en heeft de code 05.12 betrekking op het twaalfde vel uit 2005. Sommige codes hebben na het volgnummer nog een letter; het gaat dan om nagenoeg identieke dessins met slechts kleine varianten. Het eerste vel in een omslag heeft een code met volgnummer 01, 06, 11, 16 enz. Het eerste vel in het eerste omslag in een doos heeft altijd een code met volgnummer 01. Uitzonderingen zijn de reeksen 10.66 t/m 10.77, 1078 t/m 10.92 en 10.93 t/m 10.97, die elk één omslag vullen.
- Doos 01: 1961-1971 en J.C. Zadoks, Sinterklaasinwikkelpapier, een nicologie. 2 delen: Tekst en Tabellen. Amsterdam, 2011.
- Doos 02: 1972-1977
- Doos 03: 1978-1981
- Doos 04: 1982-1984
- Doos 05: 1985-1988
- Doos 06: 1989-1996
- Doos 07: 1997-1998
- Doos 08: 1999-2001
- Doos 09: 2002-2005
- Doos 10: 2006-2007
- Doos 11: 2008-2009
- Doos 12: 2010, brief van Henk van Reek van 26 januari 2011 met bijlagen, toevoegingen van andere herkomst.
- Bär van Hemmersweil, Raymond (1929-)
- Dematons, Charlotte, 1957-
- Oostenenk, Bea
- Reek, Harriët van, 1957-
- Reek, Hendrik Cornelis van, 1934-
- Saint Nicholas' Day
- Sint-Nicolaasfeest
- Stekelenburg, Ruby
- Swarte, Joost, 1947-
- Wit, Cato, 1964-
- Zadoks, Jan C. (1929-02-06-)
- Zadoks, Judith, 1964-
- pakpapier
- wrapping paper
- Title
- Inventaris van de collectie J.C. Zadoks (ca. 1935-2010)
- Author
- K. van der Hoek
- Date
- 2011
- Description rules
- Describing Archives: A Content Standard
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Latin
- Language of description note
- Nederlands
Repository Details
Part of the Allard Pierson Repository
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland