Skip to main content

Bibliotheek van de Oost-Joodse Cultuurvereniging Sch. An-Ski

 Collection
Identifier: UBA280

Scope and Contents

De bibliotheek bestaat uit gedrukte werken in het Jiddisch uit de periode 1865 tot 1965, waaronder (vertaalde) romans, dichtbundels, biografieën en toneelstukken.

Dates

  • 1865-1965

Creator

Language of Materials

Jiddisch

Conditions Governing Access

Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Het materiaal wordt alleen ter inzage gegeven.

Biographical / Historical

Eind 19e en begin 20e eeuw kwamen veel Oost-Europese joden naar Amsterdam, waar zij zich sterk onderscheidden van de Nederlandse joden, die meer geïntegreerd waren in de Nederlandse samenleving. In 1921 richtten zij de Oost-Joodse Arbeiders Cultuurvereniging Sch. An-Ski op. De vereniging dankte haar naam aan de in 1920 overleden Jiddische auteur S. An-Ski (1863-1920), wiens toneelstuk Dybbuk grote bekendheid genoot. De doelstelling van de vereniging was het 'beleven' van de Jiddische cultuur. Zij stichtte een bibliotheek en enige tijd later ook een school om jonge kinderen Jiddisch te leren lezen en schrijven. Daarnaast richtte de vereniging een toneelgroep en een koor op en organiseerde regelmatig lezingen. In 1922 gaf de vereniging een krantje, Der Frihling, uit dat na een aantal nummers uit geldnood moest worden opgeheven.

Na 1929 nam de immigratie van Oost-Europese joden naar Nederland toe, waardoor het ledental van An-Ski groeide. In 1933 betrok de vereniging een nieuw pand aan de Nieuwe Achtergracht 13. Er werd een aparte jeugdgroep opgericht, die een communistische signatuur had. Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werden de activiteiten van de vereniging noodgewongen beëindigd. De bibliotheek ging in de oorlogsjaren verloren.

Na de Tweede Wereldoorlog werd de vereniging heropgericht, zij het dat de toevoeging 'arbeiders' uit de verenigingsnaam geschrapt werd. Een van de eerste doelstellingen was het weer opbouwen van de bibliotheek. De vereniging slaagde daarin onder meer door schenkingen van het Jewish Labor Committee. In 1948 betrok de vereniging weer een eigen pand, nu aan de Rapenburgerstraat 167. Ook de toneelgroep werd in ere hersteld. Alle inzet kon niet verhinderen dat het vanaf 1952 bergafwaarts ging met de vereniging. Het ledental liep zodanig terug dat in 1953 werd besloten het verenigingsgebouw op te geven. De bibliotheek werd overgedragen aan de Bibliotheca Rosenthaliana. De toneelavonden en lezingen werden in een lagere frequentie voortgezet. In 1979 werd de vereniging opgeheven.

Extent

12 meter

Abstract in Dutch

In 1921 werd door een aantal Oost-Europese joodse immigranten in Amsterdam de Oost-Joodse Arbeiders Cultuurvereniging Sch. An-Ski opgericht. De vereniging streefde naar het 'beleven' van de Jiddische taal en cultuur. Naast het oprichten van een Jiddische bibliotheek werd ook een schooltje opgericht voor Jiddische les aan kinderen en konden verenigingsleden deelnemen aan een toneelgroep en een koor. Daarnaast werden lezingen georganiseerd. Tijdens de Bezetting ging de bibliotheek van de vereniging verloren. Met steun van andere organisaties werd de bibliotheek daarna weer opgebouwd. Toen het ledental in 1953 zozeer was teruggelopen dat het eigen verenigingsgebouw moest worden opgegeven, werd de bibliotheek naar de Bibliotheca Rosenthaliana overgebracht.

Abstract in English

In 1921 a group of Eastern-European Jewish immigrants established the Eastern Jewish Workers Cultural Society Sch. An-ski. The society encouraged the 'experience' of Yiddish language and culture. Besides setting up a Yiddish library, a school was opened to teach children Yiddish and society members could join a drama group and a choir and attend lectures. The society's library was lost during the German Occupation but after the war it was rebuilt with support from other organisations. In 1953, when membership had declined to such an extent that the society building had to be relinquished, the library was transferred to the Bibliotheca Rosenthaliana.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Immediate Source of Acquisition

De An-Ski-bibliotheek werd in 1953 geschonken aan de Bibliotheca Rosenthaliana, onderdeel van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam.

Accruals

De collectie is compleet overgedragen, aanvullingen zijn niet te verwachten.

Related Materials

De bibliotheek maakt deel uit van de Bibliotheca Rosenthaliana .

Separated Materials

Het Joods Historisch Museum in Amsterdam beheert het archief van de Oost-Joodse Cultuurvereniging Sch. An-Ski.

Bibliography

  • Milo Anstadt en Fréderique Hiegentlich. De Oost-Joodse Cultuur Vereniging Sch.An-Ski 1921-1979. Amsterdam, 1979.
  • L. Fuks. Oost-Joden in Nederland tussen beide wereldoorlogen. In: Studia Rosenthaliana 11 (1977), 2, p. 198-215.
  • M. Mock-Degen. An-Ski. 50 jaar Jiddische immigranten-cultuur. In: Nieuw Israëlitisch Weekblad 106 (1970-1971), nr. 47 en 48.

General

De gehele collectie kan worden aangevraagd met behulp van de Catalogus van de Universiteit van Amsterdam.

Processing Information

Alle werken uit de bibliotheek zijn in de catalogus van de Universiteitsbibliotheek opgenomen.

Deze collectiebeschrijving is tot stand gekomen in het kader van het project Online inventarissen van Nederlands-Joodse archiefcollecties. Het project is uitgevoerd in samenwerking met het Menasseh ben Israel Instituut voor joodse studies.

Title
Inventaris van de bibliotheek van de Oost-Joodse Cultuurvereniging Sch. An-Ski (1865-1965)
Author
R. Boertjens
Date
2011
Description rules
International Standard for Archival Description - General
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland