Bibliotheek van de Oost-Joodse Cultuurvereniging Sch. An-Ski

Eind 19e en begin 20e eeuw kwamen veel Oost-Europese joden naar Amsterdam, waar zij zich sterk onderscheidden van de Nederlandse joden, die meer geïntegreerd waren in de Nederlandse samenleving. In 1921 richtten zij de Oost-Joodse Arbeiders Cultuurvereniging Sch. An-Ski op. De vereniging dankte haar naam aan de in 1920 overleden Jiddische auteur S. An-Ski (1863-1920), wiens toneelstuk Dybbuk grote bekendheid genoot. De doelstelling van de vereniging was het 'beleven' van de Jiddische cultuur. Zij stichtte een bibliotheek en enige tijd later ook een school om jonge kinderen Jiddisch te leren lezen en schrijven. Daarnaast richtte de vereniging een toneelgroep en een koor op en organiseerde regelmatig lezingen. In 1922 gaf de vereniging een krantje, Der Frihling, uit dat na een aantal nummers uit geldnood moest worden opgeheven.

Na 1929 nam de immigratie van Oost-Europese joden naar Nederland toe, waardoor het ledental van An-Ski groeide. In 1933 betrok de vereniging een nieuw pand aan de Nieuwe Achtergracht 13. Er werd een aparte jeugdgroep opgericht, die een communistische signatuur had. Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werden de activiteiten van de vereniging noodgewongen beëindigd. De bibliotheek ging in de oorlogsjaren verloren.

Na de Tweede Wereldoorlog werd de vereniging heropgericht, zij het dat de toevoeging 'arbeiders' uit de verenigingsnaam geschrapt werd. Een van de eerste doelstellingen was het weer opbouwen van de bibliotheek. De vereniging slaagde daarin onder meer door schenkingen van het Jewish Labor Committee. In 1948 betrok de vereniging weer een eigen pand, nu aan de Rapenburgerstraat 167. Ook de toneelgroep werd in ere hersteld. Alle inzet kon niet verhinderen dat het vanaf 1952 bergafwaarts ging met de vereniging. Het ledental liep zodanig terug dat in 1953 werd besloten het verenigingsgebouw op te geven. De bibliotheek werd overgedragen aan de Bibliotheca Rosenthaliana. De toneelavonden en lezingen werden in een lagere frequentie voortgezet. In 1979 werd de vereniging opgeheven.