Archief van de boekhandel en uitgeverij A.A. Balkema
Scope and Contents
Het archief is het bedrijfsarchief van boekhandel en uitgeverij A.A. Balkema. Het is verre van compleet: kasboeken, facturen en loonstroken beslaan bij elkaar slechts enkele jaren. Het grootste deel van het archief dateert uit de periode 1939-1945: correspondentie met typografen als Jan van Krimpen en met Fred Batten, veelal over de uitgaven van de Vijf ponden pers en Het zwarte schaap. Ook bevat het een aantal brieven van auteurs als Simon Vestdijk en A. Roland Holst, en van Ant ter Braak-Faber over een heruitgave van Reinaert op reis van Menno ter Braak.
Dates
- 1937-1956
- Majority of material found within 1939-1945
Creator
- A.A. Balkema (Publisher) (Organization)
Language of Materials
Nederlands en Frans
Conditions Governing Access
Het archief is toegankelijk voor onderzoek.
Conditions Governing Use
Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.
Het materiaal wordt alleen ter inzage gegeven.
Biographical / Historical
Aimé August Balkema (1906-1996) vestigde zich in 1936 als boekhandelaar in het Huis aan de Drie Grachten in Amsterdam, Oudezijds Voorburgwal 249. Daar verkocht hij academische werken en belletrie, met nadruk op Franse auteurs. Drie jaar later begon hij ook zelf boeken uit te geven. Tijdens de oorlog richtte hij de clandestiene Vijf ponden pers op, genoemd naar het aantal ponden papier per uitgave dat gebruikt mocht worden zonder dat de uitgave goedkeuring van de bezetter nodig had. In deze reeks verschenen vijftig zorgvuldig verzorgde heruitgaven van klassieke teksten, maar ook van auteurs die de bezetter onwelgevallig waren. Ook richtte hij samen met Adriaan Morriën en Fred Batten de serie Het zwarte schaap op, die later door De Bezige Bij werd overgenomen. Al snel na de oorlog vertrok Balkema naar Zuid-Afrika, om daar een (succesvolle) uitgeverij op te zetten. De boekhandel in het Huis aan de Drie Grachten werd eerst overgenomen door oud-werknemer A.L. van Gendt, die het bedrijf daarna overdeed aan een andere oud-werknemer, Gerke Postma. De uitgeverij A.A. Balkema ging zelfstandig verder.
Extent
1 meter
Abstract in Dutch
August Aimé Balkema (1906-1996) was in de jaren 1930 en 1940 boekverkoper en uitgever in Amsterdam, in het Huis aan de Drie Grachten. Tijdens de Duitse bezetting richtte hij de clandestiene uitgeverij Vijf Ponden Pers op, een reeks typografisch zorgvuldig verzorgde klassiekers uit de wereldliteratuur. Na zijn vertrek naar Zuid-Afrika werd het bedrijf overgenomen door G. Postma. Het archief bevat onder meer correspondentie uit de oorlogsjaren met auteurs en typografen, alsmede Balkema's financiële administratie uit die tijd.
Abstract in English
August Aimé Balkema (1906-1996) was a publisher and bookseller in the 1930's and 1940's, in the Huis aan de Drie Grachten in Amsterdam. During the German occupation he started a clandestine imprint, the Vijf Ponden Pers, in which classical works from world literature appeared in sound editions. After the war, Balkema left for South-Africa and his business was taken over by his former employee G. Postma. This collection contains correspondence with authors and typographers from the war years, as well as his financial administration of that time.
Physical Location
Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Immediate Source of Acquisition
Het archief maakt deel uit van de Bibliotheek van het Boekenvak. Deze werd in 1958 in langdurig bruikleen gegeven aan de Universiteitsbibliotheek Amsterdam. In 2006 werd de gehele bibliotheek eigendom van de Stichting Bibliotheek van het Boekenvak. Namens de familie Postma werd dit archief in 2003 geschonken. Bij de renovatie van het Huis aan de Drie Grachten in 2004 werd de administratie van A.A. Balkema uit de periode 1942-1945 in een geheime bewaarplaats in de schoorsteen aangetroffen, inclusief de correspondentie met auteurs uit die tijd. Deze administratie werd aan de schenking toegevoegd.
Accruals
Er worden geen aanvullingen verwacht.
Bibliography
- .
Uitgeven in oorlogstijd. Boekhandelaar A.A. Balkema in het Huis aan de Drie Grachten
. In: De parelduiker 11 (2006), afl. 5, pag. 28-46.
Processing Information
Het archief is in 2023 ontsloten met een inventaris.
- Amsterdam (stad)
- Archives
- Balkema, A. A.
- Batten, Fred, 1910-1980
- Bezige Bij G.A
- Boekwinkels
- Bookstores
- Braak, Menno ter, 1902-1940
- Gerhardt, Ida Gardina Margaretha, 1905-1997
- Krimpen, Jan van, 1892-1958
- Morriën, Adriaan, 1912-2002
- Netherlands -- Amsterdam
- Postma, G., 1920-2002
- Publishers and publishing
- Roland Holst, A. (Adrianus), 1888-1976
- Uitgeverijen
- Vestdijk, Simon, 1898-1971
- archieven (collecties)
- Title
- Inventaris van het archief van de boekhandel en uitgeverij A.A. Balkema (1937-1956)
- Author
- Jim Glerum, R.F.A. Kuijpers
- Date
- 2023
- Description rules
- International Standard for Archival Description - General
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Latin
- Language of description note
- Nederlands
- Edition statement
- Eerste editie 2011, tweede herziene editie 2023
Repository Details
Part of the Allard Pierson Repository
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland