Skip to main content

Archief van H.J.W. Becht en J.H. de Bussy

 Fonds
Identifier: UBA223

Scope and Contents

De collectie omvat het archief van de uitgeverij H.J.W. Becht vanaf haar ontstaan totdat de uitgeverij in 1986, met De Bussy, opging in J.H. Gottmer/H.J.W. Becht samenwerkende uitgeversbedrijven. Vanaf 1969 vormden de beide uitgeverijen Becht en De Bussy één gezamenlijk archief, hoewel de beide uitgeverijen formeel naast elkaar bleven voortbestaan. Daarnaast is er het archief van de Uitgeverij J.H. De Bussy van vóór het samengaan van Becht. Dit deel van het archief dateert op enkele uitzonderingen na van na 1945.

Uit de eerste periode van Becht is maar een gedeelte van het archief bewaard gebleven. Er is een beperkt aantal dossiers met betrekking tot bepaalde auteurs of titels; deze dossiers, onder meer over Wannée, Heijermans en Hollander, zijn waarschijnlijk bewust voor bewaring geselecteerd. Daarnaast is uit deze periode enige financiële administratie bewaard. De correspondentie is vanaf 1935 overgeleverd, per jaar alfabetisch geordend; vanaf 1972 is dat de gecombineerde correspondentie van Becht en De Bussy. Ook de verzamelde recensies sinds circa 1960 zijn bewaard gebleven. Tenslotte is er een reeks productiedossiers betreffende individuele titels. Voor de periode vanaf 1946 gaat het om titels van De Bussy en Ruys; vanaf 1970 ook om titels van Becht.

Van de afdeling uitgeverij van Jacob van Campen zijn via het archief van De Bussy omslagen van uitgebrachte titels (1925-1959) en verzamelde recensies (1937-1941) overgeleverd.

Dates

  • 1892-1986

Creator

Language of Materials

Nederlands

Conditions Governing Access

De collectie is toegankelijk voor onderzoek.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Het materiaal wordt alleen ter inzage gegeven.

Biographical / Historical

H.J.W. (Herman) Becht (1862-1922) trad in 1882 als vertegenwoordiger in dienst bij de Uitgevers-Maatschappij Elsevier te Rotterdam, in 1887 als reiziger en eerste bediende bij Van Holkema in Amsterdam. 1 januari 1892 is de officiële geboortedatum van de uitgeverij H.J.W. Becht uitgever, maar aangezien op die datum de eerste aanbieding al verzonden werd, moet Becht zijn werkzaamheden ruim daarvoor begonnen zijn. Van een aantal titels had Becht de rechten gekocht van Van Holkema. Van het begin af aan was het fonds van Becht zeer gevarieerd met veel kinder- en jeugdboeken, romans en non-fictie, waaronder de succesvolle Bechts Scheurkalender.

In 1917 werd de onderneming omgezet in de NV H.J.W. Becht's Uitgevers-Maatschappij, waarvan Bechts vrouw, Alice Dentz mededirecteur werd. Na het overlijden van de oprichter in 1922 zetten zijn beide zoons, Herman en André, de uitgeverij voort in de geest van hun vader.

Na de bezetting zetten de broers de uitgeverij voort tot Herman zich in 1961 terugtrok. In 1960 was Becht een van de oprichters van de boekenclub 'De Nederlandse Lezerskring Boek en Plaat'.

In 1969 nam de firma De Bussy Ellerman Harms NV de uitgeverij over om die samen te voegen met de Uitgeverij J.H. de Bussy, die onder leiding stond van J.J.F. Aleva (1889-1918). André Becht en Jaap Aleva zouden de nieuwe uitgeverij nog enkele jaren samen leiden vanuit het Bartolottihuis aan de Herengracht in Amsterdam, waar de firma Becht al sinds 1898 gevestigd was. André Becht trok zich eind 1974 terug.

In 1987 trok De Bussy Ellerman Harms zich terug en ging de uitgeverij Becht op in J.H. Gottmer/H.J.W. Becht samenwerkende uitgeversbedrijven.

Becht en De Bussy, alleen formeel twee bedrijven, bleven met hun gevarieerde fonds tot de meest vooraanstaande algemene uitgeverijen behoren. Becht was de uitgever van een groot aantal klassiek geworden titels, waaronder Schoolidyllen van Top Naeff (1900), het Kookboek van de Amsterdamse Huishoudschool van Wannée (1910), De Katjangs van J.B. Schuil (1912), Vondel Volledige dichtwerken en oorspronkelijk proza, verzorgd en ingeleid door Albert Verweij (1937), Toepoels Hondenencyclopedie (1940) en onder vertaalde romans Niels Holgerssons wonderbare reis van Selma Lagerlöf (1907) en andere Scandinavische literatuur. In de jaren 1950 werd de Engelse jeugdserie van Enid Blyton De vijf met succes op de markt gebracht.

Uitgeverij De Bussy werd gekenmerkt door een serieus non-fictiefonds, waarin titels verschenen als Verzuiling, pacificatie en kentering in de Nederlandse politiek van A. Lijphart (1966), J.K. Galbraith, De krach van '29 (1963). De Bussy was ook de uitgever van Oud-Holland. Driemaandelijks tijdschrift voor Nederlandse kunstgeschiedenis (sinds 1959) en van De Bussy's verzekeringsreeks (sinds 1962).

De uitgeverij G.J.A. Ruys was waarschijnlijk sinds 1962 een dochter van De Bussy; zij werd in 1980 opgeheven.

De drukkerij Jacob van Campen trad in ieder geval tussen 1912 en 1970 ook op als uitgever. Daarna ging de afdeling uitgeverij deel uitmaken van J.H. de Bussy. De drukkerij was waarschijnlijk lange tijd eigendom van het Algemeen Handelsblad, dat de in de krant als feuilleton gepubliceerde romans via Jacob van Campen als boek op de markt bracht.

Extent

ca. 50 meter

Abstract in Dutch

Het archief is het bedrijfsarchief van een van de grote Nederlandse algemene uitgeverijen, die vanaf 1892 zeer succesvol opereerde. In het fonds van Becht namen kinderboeken een belangrijke plaats in, evenals Scandinavische auteurs. In 1969 ging Becht samen met de uitgeverij J.H. de Bussy, die een sterk en serieus non-fictiefonds voerde. De uitgeverijen Van Campen en Ruys maakten deel uit van de uitgeverij van De Bussy. Het archief omvat materiaal uit de beginperiode van de uitgeverij, veel correspondentie en productiedossiers, beide uit latere perioden.

Abstract in English

This is the business archive of one of the Netherlands’ major general publishers, which was very successful from the time of its establishment in 1892. Children’s books and Scandinavian authors ranked high on Becht’s publishing list. In 1969 Becht merged with J.H. de Bussy, a publisher who had built a strong and significant non-fiction list. The publishing firms of Van Campen and Ruys were part of De Bussy’s publishing house. The archive contains materials from the early years of the firm, as well as a great deal of correspondence and production files, the latter two dating from later times.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Custodial History

Het archief is gevormd door de uitgeverijen H.J.W. Becht, J.H. de Bussy, G.J.A. Ruys en Jacob van Campen.

Immediate Source of Acquisition

Het archief is in 1991, ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de uitgeverij, overgedragen. Het archief maakt deel uit van de Bibliotheek van het Boekenvak. Deze werd in 1958 in langdurig bruikleen gegeven aan de Universiteitsbibliotheek Amsterdam. In 2006 werd de gehele bibliotheek eigendom van de Stichting Bibliotheek van het Boekenvak.

Accruals

Er zijn geen aanvullingen te verwachten.

Existence and Location of Originals

De originelen van de stukken rondom de aankoop van het Bartolottihuis, Herengracht 172 te Amsterdam zijn in 1972 aan het Stadsarchief Amsterdam geschonken.

Related Materials

Het archief maakt deel uit van het bruikleen van de Stichting Bibliotheek van het Boekenvak . De Bijzondere Collecties beheren ook het volledige fonds van de uitgeverij H.J.W. Becht.

In de collectie prospectussen en personalia van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam is een verzameling bedrijfsdocumentatie over de uitgeverijen Becht, De Bussy, Ruys en Van Campen aanwezig.

Bibliography

  • Jan Schilt. 100 jaar H.J.W. Becht uitgever 1892-1992. Impressie van een eeuw boeken maken en verkopen. Haarlem, 1992.
  • Bart van Veen. Lezen is leven. De geschiedenis van vijfenzeventig jaar uitgeverij. Amsterdam, 1967.

Processing Information

Het archief is geordend en beschreven in een archiefinventaris. De inventaris is in 2020 online gepubliceerd.

Title
Inventaris van het archief van H.J.W. Becht en J.H. de Bussy (1892-1986)
Author
A.W.F. van der Meer, A. Plantema, C. Hofmeester, P.M. Brugman, M.S. Polak
Date
2020
Description rules
International Standard for Archival Description - General
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands
Edition statement
Eerste versie 2014, tweede herziene versie 2020

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland