Collectie Pieter Zeeman

Pieter Zeeman (Zonnemaire 25 mei 1865 – Amsterdam 9 oktober 1943) promoveerde op 18 januari 1893 te Leiden. In 1894 werd hij benoemd tot privaatdocent in de wis- en natuurkunde te Leiden. In 1896 later volgde een benoeming tot lector aan de Universiteit van Amsterdam.

Zeeman werd beroemd dankzij zijn onderzoek naar de invloed van een sterk magnetisch veld op atomen, waarbij de spectraallijnen van een atoom - dat vanuit een aangeslagen toestand licht uitzendt - zich opsplitsen. Hierdoor kon het in het atoom gebonden elektron aangetoond worden. Dit verschijnsel werd later bekend onder de benaming Zeeman-effect. Zijn eerste publicaties over dit onderwerp dateren uit 1897. Zij verschenen onder andere in Nature.

Op 12 maart 1900 aanvaardde Zeeman de functie van buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam met de rede Experimenteele onderzoekingen over deelen kleiner dan atomen, gevolgd door een benoeming tot gewoon hoogleraar en directeur van het Natuurkundig Instituut in 1908. Hiervoor werd in 1923 een nieuw laboratorium gebouwd met de modernste instrumenten. Hij voerde diverse onderzoeken uit naar licht en magnetisme, tot zijn afscheid in 1935.

Van Zeeman verschenen honderden publicaties, waarvan vele in samenwerking met zijn assistenten en leerlingen tot stand kwamen. In 1902 ontving hij, samen met zijn leermeester H.A. Lorentz, de Nobelprijs voor natuurkunde.