Skip to main content

Collectie Gerrit Noordzij

 Collection
Identifier: UBA18

Scope and Contents

De schenking behelst met name (stof)omslagen, waarvan een groot aantal ongevouwen en niet schoongesneden. Daarnaast zijn er zestien door hem verzorgde uitgaven (onder meer voor Stols en Querido), enkele afleveringen van het tijdschrift Kinderclubwerk uit 1965 en prospectussen voor uitgeverij Leopold (1969-1971).

Tevens maakt enig handschriftelijk materiaal deel uit van de collectie. Er zijn ontwerpen voor twee Leopold-uitgaven uit 1969 (A. Chorus, De nieuwe mens en Heinz Piontek, De jaren halverwege). Verder zijn er zeven agenda's uit de periode 1956-1962; deze zijn slechts gedeeltelijk ingevuld maar bevatten wel andere aantekeningen en schrijfoefeningen.

Dates

  • ca. 1954-2004

Creator

Language of Materials

Nederlands

Conditions Governing Access

Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Biographical / Historical

Gerrit Noordzij (Rotterdam, 1931) was van 1948 tot 1952 in de leer als boekbinder. Door zijn belangstelling voor schrift raakte hij ook geïnteresseerd in boekverzorging. In 1956 trad hij als productiemedewerker in dienst bij Querido, een literaire uitgeverij in Amsterdam, waar hij tot 1958 werkzaam was. Van 1960 tot 1990 doceerde hij aan de afdeling grafische vormgeving van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Opvallend velen van zijn studenten zouden (internationaal) naam verwerven als letterontwerper, onder wie zijn zonen Christoph en Peter Matthias.

Als publicist oefende Noordzij invloed uit met The stroke of the pen. Fundamental aspects of western writing (1982), in 1985 (geheel herzien) herdrukt als De streek. Theorie van het schrift. Van zijn verspreide opstellen is een aantal gebundeld in De staart van de kat (1988) en De handen van de zeven zusters (2001). Van 1984 tot 1996 maakte hij het onregelmatig verschijnende eenmanstijdschrift Letterletter, dat in 2000 in boekvorm werd herdrukt.

Noordzij genoot als grafisch ontwerper bekendheid vanwege zijn boeken en postzegels. Een groot aantal door hem verzorgde uitgaven behoort tot 'de best verzorgde boeken'. In 1978 volgde hij Helmut Salden op als huistypograaf van de literaire uitgeverij G.A. van Oorschot in Amsterdam.

Hij paste letters overigens in vele technieken toe: van het schrijven met pen of penseel op papier tot het graveren in hout, glas en koper, en het hakken in steen. Zijn drukletters verschenen bij The Enschedé Font Foundry. Gerrit Noordzij overleed op 17 maart 2022.

Extent

0.5 meter

Abstract in Dutch

Gerrit Noordzij was een bekend boekverzorger en een invloedrijk kalligraaf, letterontwerper en schrifttheoreticus. Zijn drukletters werden in de handel gebracht door The Enschedé Font Foundry. Daarnaast was Noordzij van belang als docent aan de Haagse Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten. Tot zijn studenten daar behoorden onder meer Frank Blokland, Erik van Blokland, Just van Rossum, Peter Verheul en zijn zonen Christoph en Peter Matthias Noordzij. De door Gerrit Noordzij ontworpen boekomslagen zijn doorgaans in belettering van zijn hand uitgevoerd en geven zo een goede indruk van zijn ontwikkeling op dit gebied. Behalve boekomslagen maken door hem verzorgde boeken, enkele ontwerpen, een geschreven oorkonde en agenda's deel uit van deze collectie.

Abstract in English

Gerrit Noordzij was a well-known Dutch book designer and an influential calligrapher and typographer. Internationally, he was one of the leading theorists on writing and type. He designed many books, in particular book jackets, and several typefaces which were released by The Enschedé Font Foundry. Noordzij was also important as a teacher at the Royal Academy of Arts in The Hague. Many of his former students became well-known type designers, among them Frank Blokland, Erik van Blokland, Just van Rossum, Peter Verheul and his sons Christoph and Peter Matthias Noordzij. The book jackets designed by Noordzij are generally produced with lettering also designed by him. As such, they give a good impression of his development. In addition to book jackets, the collection contains a number of designs, a certificate of appreciation and his diaries.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Immediate Source of Acquisition

De collectie omslagen werd in augustus 2004 door Gerrit Noordzij aan de Universiteitsbibliotheek geschonken. In 2005 verwierf de UB, als geschenk van de Prof. Mr Herman de la Fontaine Verwey Stichting, nog een kalligrafisch blad uit het bezit van Gerrit Noordzij. Het betreft een proef voor de acte bij de troonsafstand en -overdracht van Koningin Juliana in 1980.

Accruals

Mogelijk ontvangt de Universiteitsbibliotheek in de toekomst aanvullingen.

Related Materials

De Universiteitsbibliotheek Amsterdam bezit ook ander materiaal met betrekking tot Gerrit Noordzij. Zo zijn er geschreven bladen, andere door hem verzorgde boeken (met name in de collectie De best verzorgde boeken ) en publicaties van zijn hand.

De Universiteitsbibliotheek bezit twee andere belangrijke collecties op het gebied van het boekomslag met getekende belettering: de collectie Jan van Krimpen en de collectie Theo Kurpershoek .

Separated Materials

Ook in andere instellingen bevindt zich materiaal met betrekking tot Gerrit Noordzij. Zo zijn er ontwerpen en drukproeven voor postzegels uit de periode 1965-1981 in de collectie van het Museum voor Communicatie (Den Haag). Het Museum Meermanno (Den Haag) bezit materiaal betreffende Noordzij (waaronder archivalia) uit schenkingen van derden.

Bibliography

  • Mathieu Lommen. Belettering van Theo Kurpershoek en Gerrit Noordzij in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam. In: Nieuwsbrief Stichting Drukwerk in de Marge 2004, nr. 111.
  • Mathieu Lommen & Peter Verheul. Haagse letters. Letterontwerpen aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag. Amsterdam, 1996.
  • Anno Fekkes e.a. Het primaat van de pen. Een workshop letterontwerpen met Gerrit Noordzij [samenst. Anno Fekkes e.a.; red. en interviews Mathieu Lommen; beeldred. Bart de Haas e.a.]. Amsterdam, 2001.
  • Gerrit Noordzij. Letterletter. An inconsistent collection of tentative theories that do not claim any other authority than that of common sense. Point Roberts, WA, 2000.
  • Robin Kinross. Interview with Gerrit Noordzij. In: Letters: een bloemlezing over typografie, [red. Robert van Rixtel en Wim Westerveld; eindred. Sybrand Zijstra]. Eindhoven, [2001], p. 49-61.
  • [Special Gerrit Noordzij issue]. In: Alphabet. The Journal of the Friends of Calligraphy 26 (2001), nr. 3.
  • Bob Witman. 'Typograaf Gerrit Noordzij leerde ontwerpers na te denken over het maken van letters' in: De Volkskrant, 28 maart 2022.

General

Handschriften kunnen bij de balie van de Onderzoekzaal worden opgevraagd.

Gedrukte publicaties kunnen opgevraagd worden met behulp van de Catalogus van de Universiteit van Amsterdam. De boeken waaraan Noordzij zijn typografische medewerking heeft verleend, zijn als collectie vindbaar met de collectieaanduiding 'Noordzij'.

Processing Information

De collectie is momenteel in bewerking.

Title
Inventaris van de collectie Gerrit Noordzij (ca. 1954-2004)
Author
M.M.J.J.P.E. Lommen
Date
2022
Description rules
International Standard for Archival Description - General
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands
Edition statement
Eerste versie 2005, tweede herziene versie 2022

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland