Skip to main content

Collectie C.A.F. Schwartz

 Collection
Identifier: UBA121

Scope and Contents

De collectie bevat persoonlijke stukken (paspoorten, doopbewijzen, bewijs van naturalisatie) die betrekking hebben op Carl Schwartz, zijn echtgenotes en zijn kinderen. Daarnaast zijn er stukken die betrekking hebben op de activiteiten van Schwartz als zendeling onder de joden in Nederland, op de vereniging Vrienden Israëls en op de Nederlandsche Vereeniging voor Israël.

Dates

  • 1822-1971
  • Majority of material found within 1840-1870

Creator

Language of Materials

Nederlands, Engels en Duits

Conditions Governing Access

Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Aangezien het materiaal op microfilm beschikbaar is, is voor raadpleging van originele documenten toestemming vereist van de collectiebeheerder. Indien toestemming verkregen is, wordt het materiaal alleen ter inzage gegeven.

Biographical / Historical

Carl August Ferdinand (tot 1837 Solomon) Schwartz werd in 1817 in Meseritz in Pruisen geboren. Hij ging Hebreeuws studeren in Berlijn om rabbijn te worden maar in 1837 bekeerde hij zich tot het christendom. Schwartz studeerde theologie in Halle en Berlijn en stelde zich daarna beschikbaar voor de zending onder de joden. Voor de London Society for Promoting Christianity amongst the Jews werkte hij in Boedapest, Constantinopel en Berlijn. In Boedapest huwde hij in 1843 Maria Dorothea Saphir. Hetzelfde jaar trad hij toe tot de Vrije Schotse Kerk, die hem al gauw naar Berlijn stuurde, waar hij tot 1848 bleef. In 1849 werd hij op verzoek van Isaäc da Costa en Abraham Capadose door de Vrije Schotse Kerk als zendeling naar Amsterdam gestuurd. Daar overleed in 1850 zijn vrouw, waarna Schwartz in 1851 trouwde met Cornelia van Vollenhoven, een zuster van de Amsterdamse burgemeester J. Messchert van Vollenhoven.

Schwartz werkte onafhankelijk van de kerken in Amsterdam. Hij preekte in de Perziaansche (Armeense) kerk en in de Schotse Zendingskerk (nu de Kleine Komedie). Zijn zendingswerk werd door de rabbijnen niet gewaardeerd en hij kreeg met zijn artikelen geen toegang tot het Nederlandsch-Israëlietisch Nieuws- en Advertentieblad. Dit bracht hem er toe in 1850 een eigen blad, De Heraut, op te richten. Het blad droeg als motto 'eene stem over Israël en tot Israël', waaruit de dubbele taak bleek die Schwartz zichzelf stelde: hij wilde aan de joden het Evangelie prediken en de christenen wijzen op hun verbondenheid met Israël. Het bij synagoges folderen met christelijke traktaatjes leidde tot strubbelingen en in 1858 werd Schwartz door de vijftienjarige Samuel Hirsch met een dolk neergestoken. Hij genas en ging voort met zijn bekeringswerk. In 1864 werd hij beroepen naar Londen, waar hij in 1870 overleed.

Extent

0.12 meter

Abstract in Dutch

Carl August Ferdinand Schwartz (1817-1870) werkte als zendeling onder de joden. Hij deed dat in Boedapest, Constantinopel, Berlijn, Amsterdam en Londen. De collectie bevat naast persoonlijke stukken materiaal dat betrekking heeft op de zending onder joden in Nederland en op de Nederlandsche Vereeniging voor Israël.

Abstract in English

Carl August Ferdinand Schwartz (1817-1870) worked as a missionary for converting Jews to Christianity. He carried this out in Budapest, Constantinople, Berlin, Amsterdam and London. Besides personal documents, the collection contains documents relating to his missionary work in the Netherlands and to the Nederlandsche Vereeniging voor Israël (the Dutch Society for Israel).

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Other Finding Aids

Beknopte catalogus der Stichting: Réveil-Archief Amsterdam. [Amsterdam, 1937], p. 15-16.

Custodial History

In 1935 verkreeg de Stichting Het Réveil-Archief de collectie Carl Schwartz van zijn kleinzoon A. Schwartz. In 1981 ontving de stichting een schenking van mevrouw A.A. Schwartz, die ten minste voor een deel overeenkwam met de eerdere schenking. Hieruit, en uit het feit dat de collectie niet opgenomen is in de Catalogus der Stichting Réveil-Archief uit 1955, blijkt dat (een deel van) de schenking vóór 1956 weer terug is gegaan naar de familie.

Immediate Source of Acquisition

De collectie van de Stichting Het Réveil-Archief, waarvan de collectie C.A.F. Schwartz deel uitmaakt, berust sinds 1931 als bruikleen in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam.

Appraisal

Tussen 1937 en 1955 is de collectie geheel of gedeeltelijk teruggegaan naar de familie Schwartz. In 1981 is (een deel van) de collectie opnieuw geschonken.

Accruals

Er worden geen aanvullingen op de collectie verwacht.

Existence and Location of Copies

De gehele collectie is verfilmd en raadpleegbaar vanaf microfilm.

Related Materials

De collectie maakt deel uit van het bruikleen van de Stichting Het Réveil-Archief .

Bibliography

  • W. de Greef. Carl A.F. Schwartz (1817-1870). Leiden, 1990.
  • Judith Frishman. Dat hun geloof opregt gelove, hun keus de keus des harten zij. Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar van de geschiedenis van de relatie tussen jodendom en christendom in de nieuwere tijd vanwege de Stichting Het Haagsche Genootschap aan de Rijksuniversiteit Leiden op dinsdag 21 januari 1997. Leiden, 1997.

General

Microfilms van de gehele collectie kunnen worden aangevraagd bij de balie van de Bijzondere Collecties. Vermeld dient te worden: Collectie C.A.F. Schwartz.

Processing Information

In de Beknopte catalogus der Stichting: Réveil-Archief Amsterdam uit 1937 werd de verzameling ingedeeld in drie rubrieken. In 2008 werd de ordening van de collectie voorafgaand aan de microverfilming gewijzigd.

Title
Beschrijving van de collectie C.A.F. Schwartz (1822-1971)
Author
E.J. Driessen
Date
2011
Description rules
Describing Archives: A Content Standard
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland