Collectie J.J.L. van der Brugghen

Justinus Jacob Leonard van der Brugghen werd op 6 augustus 1804 in Nijmegen geboren. Hij studeerde rechten in Leiden en vestigde zich in 1826 als advocaat in Nijmegen. Bij het uitbreken van de Belgische Opstand werd hij onder de wapenen geroepen. Als luitenant bij de Gelderse Schutterij nam hij in 1831 deel aan de Tiendaagse Veldtocht, daarna was hij tot 1834 in Noord-Brabant gelegerd. Na zijn terugkeer in Nijmegen trouwde hij met jonkvrouwe Anna Singendonck. Zij kregen vijf kinderen, van wie er twee jong zijn overleden.

Van der Brugghen maakte carrière bij de rechtbank in Nijmegen en werd daar in 1839 president van de arrondissementsrechtbank. Daarnaast was hij lid van de Provinciale Staten van Gelderland (1850-1853) en lid van de Tweede Kamer (1853-1854). Hij behoorde tot de antirevolutionairen. Ook anderszins was Van der Brugghen maatschappelijk actief. Zo trad hij 1848 toe tot het eerste bestuur van het Asyl Steenbeek, een door O.G. Heldring opgericht tehuis voor 'gevallen vrouwen'.

Een belangrijke rol speelde Van der Brugghen bij het ontstaan van het bijzonder onderwijs. Hij heeft zich zeer ingespannen voor het oprichten van een christelijke lagere school in Nijmegen, de eerste bijzondere school in Nederland. Het onderwijs op deze in 1844 geopende school werd door de ouders bekostigd. In de jaren veertig en vijftig van de negentiende eeuw was de inrichting van het lager onderwijs een controversieel onderwerp. De liberaal Thorbecke was voorstander van een staat die zich uit het onderwijs zou terugtrekken terwijl de antirevolutionair Guillaume Groen van Prinsterer door de staat gesubsidieerd onderwijs naar gezindte wenste. Nadat het Ministerie Van Hall / Donker Curtius er niet in was geslaagd deze kwestie op te lossen, werd Van der Brugghen in 1856 door Willem III aangezocht om een regering te vormen. Het naar hem genoemde kabinet wist een wet door de kamer te krijgen waarin een ieder de vrijheid werd gegeven om joodse, katholieke of protestantse scholen op te richten maar waarin alleen neutraal onderwijs door de staat gesubsidieerd werd. Dit leidde tot een breuk tussen Van der Brugghen en Groen van Prinsterer.

In maart 1858 kwam het Ministerie Van der Brugghen ten val en keerde Van der Brugghen als ambteloos burger terug naar Nijmegen. De meeste van zijn antirevolutionaire vrienden keerden zich van hem af en kwetsten hem daarmee diep. Hij trok zich terug in Ubbergen, waar hij op 2 oktober 1863 overleed.