Scope and Contents
In het archief bevinden zich ingekomen en uitgaande brieven, deels in brievenboeken. Verder zijn er veel manuscripten van preken, geordend naar gelegenheid (feestdagen, huwelijksinzegeningen) of op onderwerp (onder andere: Leviticus, Numeri, Deuteronomium), installatieredes en voordrachten. Daarnaast is er een twintigtal schriften met aantekeningen over filosofische, theologische en taalkundige onderwerpen. Tevens zijn er uit de jaren 1882 tot 1901 recensies uit kranten en periodieken over zijn taalkundige werken. Ook bevat het archief enkele handschriftelijke catalogi, vermoedelijk van zijn bibliotheek, waaronder een inventaris van oude Hebreeuwse drukken, en verschillende diploma's. Ten slotte zijn er veel losse blaadjes met notities, deels op de achterkant van andere documenten zoals circulaires, brieven en facturen.
Dates
- 1859-1912
- Majority of material found within 1859-1909
Creator
Language of Materials
Nederlands, Hebreeuws, Engels, Latijn en Duits
Conditions Governing Access
Het archief is verfilmd en online raadpleegbaar via de inventaris. De originele documenten worden in principe niet ter inzage gegeven.
Conditions Governing Use
Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.
Indien in uitzonderlijke gevallen toch toestemming verkregen is om originele documenten te raadplegen, wordt het materiaal alleen ter inzage gegeven.
Biographical / Historical
Joseph David Wijnkoop werd op 14 augustus 1842 in Amsterdam geboren. Hij behaalde in 1870 bij het door dr. J.H. Dünner gereorganiseerde Nederlands-Israëlitisch Seminarium zijn moree-titel, met het daarbij verplichte universitaire kandidaatsexamen in de klassieke letteren. Wijnkoop was een van Dünners oudste leerlingen en had al vele jaren aan het Seminarium gestudeerd, voor de hervormingen van Dünner. De relatie tussen Wijnkoop en Dünner was niet goed. Wijnkoop zag zich liever als een ouderwetse volksrebbe terwijl Dünner streefde naar de moderne invulling van de meer afstandelijke wetenschappelijk onderlegde rabbijn. In 1870 werd Wijnkoop rabbijn van de Nederlands-Israëlitische Hoofdsynagoge (NIHS) in Amsterdam. Drie jaar later trouwde hij met Mietje Nijburg, met wie hij twee zonen en twee dochters kreeg. Hun zoon David Wijnkoop werd bekend als communistisch voorman.
Wijnkoop stond bekend als een groot hebraïst. Van zijn hand verschenen Handleiding tot de kennis der Hebreeuwsche taal en Beknopt leerboek der Hebreeuwsche taal voor eerstbeginnenden. Hierop aansluitend werd Wijnkoop in 1901 privaatdocent Nieuw-Hebreeuws aan de Universiteit van Amsterdam. Een jaar later werd Wijnkoop benoemd tot opperrabbijn van Amersfoort. Heel lang vervulde hij deze functie niet. In 1904 legde hij zijn ambt onder druk van opperrabbijn J.H. Dünner neer. De reden die Dünner hiervoor gaf, was dat het ambt van opperrabbijn niet te combineren viel met de functie van rabbijn van de Nederlands-Israëlitische Hoofdsynagoge. Op 2 oktober 1910 overleed Joseph Wijnkoop in zijn geboorteplaats Amsterdam. Hij was veertig jaar rabbijn van de Amsterdamse synagoge geweest.
Extent
1.0 meter
Abstract in Dutch
Joseph David Wijnkoop (1842-1910) werd meteen na het behalen van zijn moree-titel in 1870 rabbijn van de Nederlands-Israëlitische Hoofdsynagoge in Amsterdam. Naast deze functie publiceerde hij een aantal werken over de Hebreeuwse taal en was hij vanaf 1901 privaatdocent Nieuw-Hebreeuws aan de Universiteit van Amsterdam. Ook vervulde Wijnkoop vanaf 1902 het ambt van opperrabbijn van het synagogaal ressort Utrecht. Twee jaar later moest Wijnkoop deze functie onder druk van J.H. Dünner opgeven. In het archief bevinden zich brieven, preken en aantekeningen uit de tijd dat hij rabbijn was in Amsterdam en opperrabbijn in Amersfoort. Ook zijn veel van zijn studies, recensies uit kranten en enkele handschriftelijke catalogi in het archief bewaard gebleven.
Abstract in English
Immediately upon obtaining his moré diploma in 1870, Joseph David Wijnkoop (1842-1910) was appointed rabbi of the Dutch Israelite Main Synagogue in Amsterdam. In addition to this post, he published a number of works on Hebrew and was an unsalaried lecturer in New Hebrew at the University of Amsterdam from 1901. From 1902, Wijnkoop also held the position of chief rabbi for the synagogue district of Utrecht. Two years later, he was forced to give up this position under pressure from J.H. Dünner. The archive contains letters, sermons and notes from his time as rabbi in Amsterdam and chief rabbi in Amersfoort. Also preserved in the archive are many of his studies, newspaper reviews and several handwritten catalogues.
Arrangement
Sommige archiefonderdelen hebben in het verleden een signatuur toegekend gekregen. Deze signaturen zijn nu in de inventaris gebruikt als 'identifier' (inventarisnummer).
Physical Location
Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Immediate Source of Acquisition
Het archief werd in ieder geval voor 1986 opgenomen in de Bibliotheca Rosenthaliana, die onderdeel uitmaakt van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. Nadere gegevens zijn niet beschikbaar.
Appraisal
Dit archief geeft nader inzicht in de religie- en vroomheidsgeschiedenis van het Nederlandse jodendom vanuit het perspectief van het rabbinaat als het religieuze establishment.
De derasjot (preken) zijn een belangrijke bron voor de studie van sociale en religieuze ontwikkelingen in het 19e- en 20e-eeuwse Nederlandse jodendom, religieuze communicatieprocessen en de geschiedenis van de welsprekendheid.
Accruals
Aanvullingen zijn niet te verwachten.
Bibliography
De organisatiestructuur van joods Nederland
. In: Joden in Nederland in de twintigste eeuw: een biografisch woordenboek. Utrecht, 2007, p. xv-xvii.
. - Memorboek, platenatlas van het leven der joden in Nederland van de middeleeuwen tot 1940. Baarn, 1974, p. 376. .
- Joods Biografisch Woordenboek (geraadpleegd op 01-03-2011).
- Joods Historisch Museum (geraadpleegd op 01-03-2011).
Processing Information
Deze archiefbeschrijving is in 2009 tot stand gekomen in het kader van het project Online inventarissen van Nederlands-Joodse archiefcollecties. Het project is uitgevoerd in samenwerking met het Menasseh ben Israel Instituut voor joodse studies. In het kader van dit project is het archief in 2010 passief geconserveerd.
In 2015 is het archief geïnventariseerd en gedigitaliseerd.
- Title
- Inventaris van het archief van Joseph Wijnkoop (1859-1912)
- Author
- R. Boertjens en C.T. Fruchaud
- Date
- 2020
- Description rules
- Describing Archives: A Content Standard
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Latin
- Language of description note
- Nederlands
- Edition statement
- eerste versie 2011, tweede herziene versie 2020
Repository Details
Part of the Allard Pierson Repository
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland