Collectie brochures gezondheidsleer en tropische hygiëne

Toen er in 1910 werd gesproken over de oprichting van een nieuw koloniaal instituut dat in Amsterdam gebouwd zou worden, kwam ook de oprichting van een Instituut Tropische Hygiëne ter sprake. Rudolph Hendrik Saltet, hoogleraar Gezondheidsleer aan de Universiteit van Amsterdam, was de drijvende kracht achter het initiatief om dit instituut voor tropische hygiëne te openen. Dergelijke instituten hadden in het buitenland hun waarde al bewezen maar ontbrak nog in Nederland.

De eveneens in 1910 opgerichte Vereniging Koloniaal Instituut deelde deze visie van Saltet en ook de gemeente Amsterdam stemde mee in de plannen voor de oprichting van een dergelijk instituut. De gemeente wilde namelijk ook een nieuw Laboratorium voor de Gezondheidsleer bouwen en als het Koloniaal Instituut mee zou betalen aan de bouw hiervan dan zou het Instituut Tropische Hygiëne zich ook in dit gebouw kunnen vestigen.

De samenwerking werd doorgezet waardoor er in 1911 gestart werd met de bouw van het laboratorium dat in 1917 zijn deuren opende aan de Mauritskade 57 in Amsterdam. Een van de onderdelen van het gebouw was een boekerij waarin medewerkers en bezoekers wetenschappelijke informatie konden raadplegen. Deze boekerij werd een samenvoeging van de bibliotheek van het Laboratorium voor de Gezondheidsleer (wat een onderdeel van de Universiteitsbibliotheek was), de persoonlijke boekerij van hoogleraar Saltet en wat er door de afdeling Tropische Hygiëne werd ingebracht door middel van aankopen en giften. Er werd veel aandacht besteed aan de boekerij en met name de afdeling brochures was van hoog niveau doordat wetenschappers uit binnen- en buitenland bijdroegen door het zenden van overdrukken.

De eerste bibliothecaris was Professor J.J. van Loghem, die toen tevens ook de directeur van het Instituut Tropische Hygiëne was. De boekerij bevatte onder meer tijdschriften, handboeken, monografieën en de brochures uit deze collectie. De brochures werden verpakt in dozen waarna de dozen werden geordend door middel van een door de bibliotheek zelf ontworpen systeem.

Met name in de eerste jaren van het instituut, toen Saltet aan het hoofd stond van de afdeling Gezondheidsleer, werd de collectie in snel tempo uitgebreid. Toen hij vertrok en Van Loghem de nieuwe hoogleraar Gezondheidsleer werd nam dit af. Na de Tweede Wereldoorlog werd er niet alleen minder materiaal aangetrokken maar ook de belangstelling van bezoekers nam af door de toenemende verkrijgbaarheid van informatie in de medische pers. Ook het beperkte budget dat beschikbaar werd gesteld vanuit de medische faculteit zorgde ervoor dat het beheer en functioneren van de bibliotheek lastiger werd. In 1983 vertrok de vakgroep Medische Microbiologie uit het Laboratorium voor de Gezondheidsleer, waarna ook de bibliotheek zou verdwijnen uit het gebouw. Voor de collectie brochures werd een nieuw onderkomen gevonden in de Universiteitsbibliotheek van de Universiteit van Amsterdam.