Scope and Contents
Deze collectie bestaat uit 700 kookboeken uit zowel Nederland als het buitenland (bijvoorbeeld Frankrijk, Spanje, Italië, Suriname, Groot-Brittannië, voormalig Oost-Europa, Zuid-Amerika, China, Indonesië en het Midden Oosten). Daarnaast bevat de collectie een aantal cultureel historische boeken over voedsel en drank.
Het merendeel van deze collectie is uitgegeven tussen 1960 en 2000, de periode waarin Wina Born actief was als schrijfster en journalist. De collectie bevat tevens haar eigen oeuvre. Hieronder vallen ook de vertalingen van haar werk in het Engels, Noors en Duits. Daarnaast zijn er ook enkele jaargangen van de tijdschriften Wijn (1948 tot en met 1951) en het maandblad In Kannen en Kruiken (1956-1957) waar Born voor schreef aanwezig.
Ook bevat de collectie een map met krantenknipsels afkomstig uit Het Parool met geschreven stukken van Born uit ca. 1965-1966 en een krant uit 1895. Ook zijn er twee handgeschreven receptenboeken met knipsels aanwezig. Eén van deze boeken is van Herman Gerritsen en samengesteld in 1902 en werd in 1974 toegezonden aan Wina Born. De maker van het andere schrift is onbekend maar bevat geschreven teksten van 1908 tot en met 1939 en knipsels met recepten. Ook is er een mapje met knipsels dat door Born eind jaren tachtig is samengesteld.
Dates
- ca. 1895-2000
- Majority of material found within ca. 1960-1995
Creator
- Born, Wina, 1920-2001 (Person)
Language of Materials
Diverse talen, waaronder Nederlands, Engels, Frans en Duits
Conditions Governing Access
De collectie is toegankelijk voor onderzoek.
Conditions Governing Use
Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.
Het materiaal wordt uitsluitend ter inzage gegeven.
Biographical / Historical
Wina Born (1920, Sliedrecht – 2001, Amsterdam) was een Nederlands culinair journalist en schrijver die tijdens haar lange carrière bekend kwam te staan als de ‘moeder van de culinaire journalistiek’. Vanaf de jaren vijftig, toen mensen meer vrije tijd en geld te besteden kregen, wist ze de Nederlander te enthousiasmeren voor de buitenlandse keuken en het eten buiten de deur en veranderde zo het Nederlandse culinaire en gastronomische landschap.
Born begon haar carrière met stukjes over muziek en kunst in de regionale pers totdat ze in 1949 redactie-assistent werd bij het tijdschrift Wijn. Daarna werkte ze bij Elsevier aan de culinaire encyclopedie, waar ze naar eigen zeggen haar culinaire basis legde. In 1959 nam ze de receptenrubriek in de Margriet over. Uiteindelijk zou ze daar 25 jaar blijven werken en rond de 5000 recepten en enkele kookboeken schrijven. Verder schreef ze ook recepten voor Het Parool en De Telegraaf en besprak ze vanaf 1963 restaurants voor het modeblad Avenue. In 1962 verscheen Borns eerste boek Koken met wijn bij uitgeverij Elsevier. Hierna zouden nog ruim honderd boeken van haar hand volgen over onderwerpen als koken, wijn en internationale keukens.
Wina Born en haar man Han Born waren fervente reizigers en kampeerden vanaf de jaren vijftig in gebieden als Frankrijk, Spanje en de Balkan. Hier werd de basis gelegd voor haar verhalen en recepten die ze in de jaren zestig in haar artikelen en boeken publiceerde, bijvoorbeeld Zon op tafel: geurige gerechten uit de Middellandse Zee (1966), Lekker koken met kruiden (1967) en De Franse keuken (1968). Ook schreef Born boeken in opdracht van bedrijven zoals Albert Heijn (Wijn, Wijn Wijn (1968) en Het volkomen kip-, wild- en gevogelteboek (1974)), de Bijenkorf (De poëtische bloemenkeuken (1977)) en VENs Internationale Versmarkt (Over eten & drinken gesproken (1993)).
Aan het einde van haar carrière schreef Born nog de Culinaire Bijbel: eten en drinken in de bijbel (1998) en Culinaire Herinneringen (1999), een autobiografisch boek waarin ze terugblikt op haar carrière. Vanaf 1995 werd achtereenvolgens door organisaties als de Stichting Horeca Vakopleiding, de Horeca Branche Instituut en recentelijk het Netwerk in Gastronomie en Gastvrijheid (een vereniging waarvan Wina Born tot aan haar dood erevoorzitter was), de Wina Born-prijs voor culinaire journalistiek uitgereikt. In 1997 ontving Wina Born de Medaille d'Argent du Tourisme, een onderscheiding van het Franse ministerie van Toerisme voor haar bijdrage aan het toerisme naar Frankrijk. In 2001 overleed Born op tachtigjarige leeftijd in haar woonplaats Amsterdam.
Extent
ca. 700 items
Abstract in Dutch
De collectie bestaat uit de bibliotheek van voormalig culinair journalist en schrijver Wina Born (1920, Sliedrecht – 2001, Amsterdam). De verzameling telt circa 700 kookboeken (grotendeels buitenlandse keukens), boeken over wijn en andere dranken, boeken die door Wina Born zelf zijn geschreven (inclusief enkele vertalingen) en knipselverzamelingen van recepten. De collectie laat zien waar Wina Born de inspiratie voor haar ruim honderd boeken vandaan haalde en daarmee het culinaire landschap in Nederland veranderde.
Abstract in English
The collection consists of the library of former culinary journalist and writer Wina Born (1920, Sliedrecht – 2001, Amsterdam) and contains some 700 cookery books (mainly international cuisine), books on wine and other drinks, books by Wina Born herself (including a few translations) and collections of cuttings and recipes. The collection reflects Wina Born’s sources of inspiration for the over a hundred cookery books she wrote, books that changed the culinary landscape of the Netherlands.
Physical Location
Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Custodial History
De collectie is in 2001 nagelaten aan Robert Leenaers, die op zijn beurt de collectie van Wina Born en zijn eigen collectie via zijn weduwe naliet aan Albert Holtzappel.
Immediate Source of Acquisition
Albert Holtzappel schonk in 2018 deze collectie samen met de Collectie Robert Leenaers aan de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam.
Appraisal
Wina Born is van groot belang geweest voor de Nederlandse gastronomie en culinaire journalistiek. Haar collectie boeken maakt duidelijk hoe serieus ze haar vak nam: ze deed onderzoek naar keukens van vele landen, maar ook naar de geschiedenis van eten en drinken, kunst en literatuur. De krantenknipsels en briefjes met aantekeningen in een aantal boeken geven een extra inzicht in het leven en werk van Born, terwijl de rijke collectie boeken over voeding en wijn geschikt bronmateriaal is voor onderzoekers en studenten die zich richten op het culinaire landschap van de twintigste eeuw en de geschiedenis (en historiografie) van eten en drinken.
Accruals
Er worden geen aanvullngen verwacht.
Bibliography
- Sylvia Borger, ‘Nederlands bekendste culinaire schrijfster Wina Born: ‘Wijn moet je aanspreken net als muziek’’ in: De Telegraaf, 4 februari 1989, p.6.
- W. Born, Culinaire herinneringen. Utrecht 1999.
- Charlotte Kleyn. Grand lady Wina Born (Allard Pierson – Blog. 20 mei 2020). Internet: geraadpleegd 20 juli 2021.
- Gerda Telgenhof, ‘Wina Born wordt 70 jaar. Moeder van de culinaire journalistiek’ in: NRC Handelsblad, 13 augustus 1990, p.2.
Processing Information
De collectie is nog niet gecatalogiseerd.
Source
- Holtzappel, Albert (Person)
- Title
- Beschrijving van de collectie Wina Born, ca. 1895-2000
- Author
- Bastiaan Schoolmann
- Date
- 2021
- Description rules
- Describing Archives: A Content Standard
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Latin
- Language of description note
- Nederlands
Repository Details
Part of the Allard Pierson Repository
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland