Skip to main content

Archief van de familie Perk

 Collection
Identifier: UBA657

Scope and Contents

Het archief is samengesteld uit persoonlijke en literaire nalatenschappen alsmede correspondentie van Jacques Perk, van zijn vader, de predikant Marie Adrien Perk, zijn tante, de schilderes en schrijfster Christiane Elisabeth (Betsy) Perk en in mindere mate van overige familieleden. Een belangrijk deel bestaat uit manuscripten van Jacques Perk, waaronder het toneelstuk ‘Herman en Martha’ (1877), ‘Vertalingen uit de Latijnsche en Grieksche taal’ (1880), collegedictaten en diverse gedichten in handschrift. Over de uitgave van Perks gedichten is correspondentie aanwezig tussen Carel Vosmaer en Marie Adrien Perk. Het archief bevat verder vooral manuscripten met proza en poëzie van Betsy Perk, en een aantal (over)drukken van artikelen en gedichten van en over Jacques Perk.

Dates

  • 1845-1916
  • Majority of material found within 1877-1881

Creator

Language of Materials

Nederlands en Frans

Conditions Governing Access

Het archief is verfilmd en raadpleegbaar vanaf microfilm. De originele documenten worden in principe niet ter inzage gegeven.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Indien in uitzonderlijke gevallen toch toestemming verkregen is om originele documenten te raadplegen, wordt het materiaal alleen ter inzage gegeven.

Biographical / Historical

De dichter Jacques Fabrice Herman Perk werd in 1859 geboren in Dordrecht en volgde van 1872 tot 1877 de HBS in Amsterdam. Na een korte, weinig succesvolle periode in de journalistiek volgde hij lessen Grieks en Latijn, als voorbereiding op een studie rechten, aan de Universiteit van Amsterdam. Jacques Perk begon met het schrijven van gedichten uit verliefdheid op Marie Champury. Deze vroege, nog weinig betekenende verzen werden gevolgd door de gedichten waaruit de sonnettenkrans Mathilde zou ontstaan, door Perk geschreven voor zijn grote, onbereikbare liefde Mathilde Thomas. Tot een integrale uitgave kwam het tijdens zijn leven niet. In zijn laatste levensjaar schreef Perk nog enkele gedichten voor de eveneens door hem aanbeden Joanna Blancke, en het door Shelley geïnspireerde gedicht Iris. Perk onderhield contacten met diverse letterkundigen, onder wie Willem Kloos. Deze bezorgde samen met Carel Vosmaer postuum de sonnettenkrans Mathilde. Met deze 107 sonnetten zou Jacques Perk, die na een korte ziekte in 1881 in Amsterdam overleed, faam verwerven als ‘de eerste der dichters van Tachtig’.

De vader van Jacques Perk, de predikant Marie Adrien Perk, werd in 1834 in Delft geboren. Hij studeerde theologie aan de Universiteit van Utrecht en was Waals predikant in Dordrecht, Breda en Amsterdam. Hij was enige tijd voorzitter van de Algemene Synode van de Nederlands Hervormde Kerk. Perk speelde een actieve rol in het maatschappelijk en culturele leven. In 1870 zette hij zich als functionaris van het Rode Kruis in voor de slachtoffers van de Frans-Duitse Oorlog. Perk publiceerde over uiteenlopende onderwerpen. Hij overleed in 1916 in Amsterdam.

De zuster van Marie Adrien Perk, de schilderes en schrijfster Christina Elizabeth (Betsy) Perk, werd in 1833 in Delft geboren. Zij ontwikkelde zich door zelfstudie. In 1864 publiceerde zij haar eerste roman Een kruis met rozen. Vanaf 1869 was zij actief in de strijd om vrouwen economisch onafhankelijk te maken. Zij begon twee tijdschriften, Ons Streven en Onze Roeping en richtte in 1871 de Algemeene Nederlandsche Vrouwenvereeniging 'Arbeid Adelt' op. Na onenigheid in de vereniging trok Perk zich terug als voorzitster en begon ze samen met Mina Kruseman feministische lezingen te houden. Haar jonggestorven neef herdacht zij met het boek Jacques Perk, geschetst voor ’t jong Nederland der XXe eeuw (1902). In 1906 stierf zij in Nijmegen.

Extent

ca. 0,4 meter

Abstract in Dutch

Het archief van de familie Perk bestaat uit stukken betreffende de dichter Jacques Perk (1859-1881), zijn vader Marie Adrien Perk (1834-1916), zijn tante Christiane Elizabeth (Betsy) Perk (1833-1906) en overige familieleden.

Abstract in English

The archive of the Perk family consists of items relating to the poet Jacques Perk (1859-1881), his father Marie Adrien Perk (1834-1916), his aunt Christiane Elizabeth (Betsy) Perk (1833-1906) and other members of the family.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Other Finding Aids

Het archief is ontsloten via een fichecatalogus en gedeeltelijk via de catalogus van de Universiteitsbibliotheek. De brieven zijn tevens ontsloten via de landelijke Catalogus Epistularum Neerlandicarum (CEN).

Custodial History

Het archief is na de dood van Catherine Henriette Perk (1863-1942), de zus van Jacques Perk, in 1942 terechtgekomen bij haar zoon Edward John Voûte (1887-1950).

Immediate Source of Acquisition

Het gedeelte met betrekking tot Jacques Perk is in 1943 aan de Universiteitsbibliotheek geschonken door Perks neef Edward John Voûte (1887-1950). Het resterende deel is in 1953 ontvangen.

Appraisal

Het archief verschaft inzicht in de literaire ontwikkeling van Jacques Perk. Het in het archief aanwezige jeugdwerk is maar voor een deel uitgegeven in de door Garmt Stuiveling verzorgde bundel Jacques Perk. Proeven in dicht en ondicht uit 1958.

Accruals

Er worden geen aanvullingen verwacht.

Existence and Location of Copies

Het gehele archief is verfilmd en raadpleegbaar vanaf microfilm.

Separated Materials

Diverse manuscripten en autografen met betrekking tot de verschillende Mathilde-uitgaven bevinden zich in het Literatuurmuseum, Den Haag.

Bibliography

  • Fia Dieteren. 'Perk Christina Elizabeth (1833-1906)', in: Biografisch woordenboek van Nederland, deel 4. Den Haag, 1994
  • M. Elisabeth Kluit, ‘Iets uit de papieren nalatenschap van Jacques Perk’, in: Bibliotheekleven 19-30 (1944-1945), p. 30-34
  • K. ter Laan, ‘Perk, Jacques’, in: Letterkundig woordenboek voor Noord en Zuid (1952). Internet, geraadpleegd op 21-9-2020
  • G. Stuiveling (ed.). Briefwisseling Vosmaer-Perk. Amsterdam, 1938
  • G. Stuiveling. ‘Perk, Jacques’, in: G.J. van Bork en P.J. Verkruijsse, De Nederlandse en Vlaamse auteurs (1985). Internet, geraadpleegd 21-9-2020
  • Garmt Stuiveling. Het korte leven van Jacques Perk. Een biografie. Amsterdam, 1957
  • Margot de Waal. 'Perk, Christina Elizabeth', in: Biografisch woordenboek van het socialisme en de arbeidersbeweging in Nederland. Deel 4, p. 154-156. Amsterdam, 1990 Gewijzigde versie (2002)

Processing Information

Het archief is oorspronkelijk via een fichecatalogus ontsloten. De brieven zijn op clusterniveau ontsloten en terug te vinden in de Catalogus van de Universiteit van Amsterdam. Voorafgaand aan de verfilming van de collectie in 2009 is de ordening verbeterd. In 2020 is een inventaris gemaakt.

Title
Inventaris van het archief van de familie Perk, 1845-1916
Author
L.T. Monfils en R.F.A. Kuijpers
Date
2020
Description rules
Describing Archives: A Content Standard
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands
Edition statement
Eerste versie 2011, tweede herziene versie 2020

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland