Scope and Contents
De collectie bestaat uit 88 cahiers. Die bevatten vanaf 1892 tot enkele jaren voor zijn dood in 1952 het 'voornaamste geschrijf dat in druk is verschenen van H. Bakels'. Dit zijn: ingeplakte brochures, artikelen uit kranten en tijdschriften, planodrukken, tekeningen en ontwerpen voor titelpagina's van Bakels' hand. Verder zijn er recensies en reacties van anderen op zijn geschriften. Daarnaast bevat de collectie ongeveer twintig manuscripten van enkele boeken, alsmede een aantal schriften met ongepubliceerd materiaal.
Dates
- 1892-1947
Creator
- Bakels, H., 1871-1952 (Person)
Language of Materials
Nederlands
Conditions Governing Access
Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.
Conditions Governing Use
Het materiaal in deze collectie is kwetsbaar en deels verzuurd. Derhalve is voor raadpleging toestemming vereist van de collectiebeheerder.
Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.
Biographical / Historical
Herman Bakels werd op 25 juli 1871 geboren op Texel. Hij was de oudste zoon van de doopsgezinde dominee Pieter Simon Bakels en Fokeltje Breugeman. Hij doorliep het gymnasium in Haarlem en studeerde vervolgens aan het Doopsgezind Seminarie in Amsterdam (1890-1895). Hij werkte als predikant te Warns (1895-1901), Enkhuizen (1901-1907) en uiteindelijk te Sint Annaparochie (1908-1909 en 1911-1916). Na zijn emeritaat vestigde hij zich in Haarlem. Hij hield zich vanaf toen alleen nog met schrijven bezig. Bakels was in 1897 gehuwd met Cornelia Maria Crok (1875-1924) en na haar overlijden in 1935 met Adriana Maria Arssina van Geitenbeek (1875-1949). Hij overleed in 1952.
Vanaf 1892 heeft Bakels met enige regelmaat verhandelingen, verhalen en wetenschappelijk werk gepubliceerd. Hij schreef ook voor kranten en tijdschriften, onder eigen naam en onder de pseudoniemen P.M. Versteeg (onder andere in Propria Cures) en Jobiculus. Hij maakte bij zijn uitgaven ook illustraties en ontwierp de titelpagina's.
Bakels was een onconventioneel predikant. Hij wilde het buitenkerkelijke socialistische volksdeel bereiken, dat de kerk en het geloof links liet liggen. Volgens J. van Sluis (1997) bepleitte hij een vorm van theïsme, los van een schriftuurlijke openbaring: 'Hij was een evangelist, maar dan zonder het Evangelie van Jezus Christus.' In zijn boek Wij Ketters. Ja "om de eere Gods"! (1920) noemde Bakels de Bijbel het slechtst denkbare kompas om de mensen tot 'Geloof en Hoop' te brengen.
Het meest bekend van hem zijn het Bouquetje dogmatiek (1906) en zijn Leekeboek over godsdienst (1919), waarin hij het godsbewijs illustreerde met het verhaal over de theepot en het hiernamaals met het verhaal over de meubelmaker. Het Nieuwe Testament voor leeken leesbaar gemaakt (1908), het Beknopt bijbelsch woordenboek (1917) en de Nieuwtestamentische apocriefen (1922-1923) tonen Bakels' voortdurende belangsteling voor de Bijbel. Begin 1940 publiceerde hij De balans van Christus waarin hij de goede en slechte eigenschappen van Jezus in het Nieuwe Testament naast elkaar plaatste. Dit leidde tot een proces wegens godslastering en tot inbeslagname van het boek.
Met zijn geschriften wist Bakels een groot publiek te bereiken. Van zijn vertaling van het Nieuwe Testament en het Bouquetje dogmatiek verschenen vele drukken. De indruk dat zijn geschriften als negatief en spottend werden ervaren heeft hij volgens Van Sluis nooit kunnen wegnemen. Daarvoor waren zijn denkbeelden te onbestemd en de wijze waarop hij ze tot uitdrukking bracht te provocatief.
Extent
5 meter
Abstract in Dutch
Publicist en doopsgezind predikant, beroepen in de gemeenten Warns (1895-1901), Enkhuizen (1901-1907) en Sint Annaparochie (1908-1909 en 1911-1916). Betreft manuscripten (deels ongepubliceerd) en 88 cahiers. In deze cahiers zijn zowel eigen publicaties ingeplakt als de reacties hierop in de vorm van recensies, artikelen en correspondentie. Met name interessant is deze collectie voor onderzoek naar de onorthodoxe theïstische stroming binnen de doopsgezinde gemeenschap in de eerste helft van de twintigste eeuw.
Abstract in English
Bakels was a publisher and a Mennonite preacher called as minister to Warms (1895-1901), Enkhuizen (1901-1907) and Sint Annaparochie (1908-1909 and 1911-1916). The collection consists of manuscripts, some of which are unpublished, and 88 exercise books containing Bakels' own publications as well as reactions to these in the form of reviews, articles and correspondence. This collection is mainly interesting for research into the unorthodox theistic flow within the Mennonite community in the first half of the twentieth century.
Physical Location
Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Other Finding Aids
De door Bakels bijgehouden index kan aangevraagd worden op Zaal Mennonitica.
Custodial History
Meteen bij het verschijnen van zijn eerste publicatie in 1892 begon Bakels de reacties die zijn ideeën uitlokten te verzamelen. Hij heeft van al zijn publicaties één exemplaar ingeplakt in een cahier en daar de reacties van anderen aan toegevoegd, met vermelding van de bron en soms ook voorzien van eigen commentaar of correcties.
Immediate Source of Acquisition
De collectie is in januari 1953 door M.C. Sigal, de schoonzoon van Bakels, geschonken aan de Bibliotheek van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam (VDGA) en toegevoegd aan haar bruikleen in de Bijzondere Collecties.
Appraisal
De collectie Bakels is een interessante bron voor onderzoek naar onorthodoxe stromingen binnen de doopsgezinde gemeenschap in de eerste helft van de twintigste eeuw.
Accruals
Er worden geen aanvullingen verwacht.
Bibliography
- .
Herman Bakels 25 Juli 1871-28 Juli 1952
. In: Doopsgezind jaarboekje. Amsterdam, 1953, p. 15-16. - . Vier eeuwen Bakels. Bussum, 1994.
- .
Herman Bakels (1871-1952) en het godsbewijs vanuit de theepot
. In: Doopgezinde Bijdragen NR 1997, nr. 23, p. 119-132. - .
Herman Bakels
. In: Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme 5 (2001), p. 29-30.
General
Toestemming voor raadpleging van de collectie kan schriftelijk worden aangevraagd bij de conservator Kerkelijke Collecties. Vermeld dient te worden: reden van onderzoek.
Het materiaal in deze collectie kan op vertoon van het bewijs van toestemming worden aangevraagd bij de balie van de Onderzoekzaal. Vermeld dient te worden: Doopsgezinde Bibliotheek of de signatuur.
Processing Information
De collectie is in 2001 geconserveerd en opgeborgen in archiefdozen, met twee tot drie cahiers per archiefdoos. Met uitzondering van de manuscripten is de collectie chronologisch geordend. Een plaatsingslijst ontbreekt. De verzameling cahiers is toegankelijk middels een door Bakels bijgehouden index.
- Title
- Beschrijving van de collectie Herman Bakels (1892-1947)
- Author
- N.H. Kool en A.P.J. Plak
- Date
- 2006
- Description rules
- Describing Archives: A Content Standard
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Latin
- Language of description note
- Nederlands
Repository Details
Part of the Allard Pierson Repository
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland