Scope and Contents
Deze collectie bestaat uit bijna tweehonderd uitgaven, vormgegeven door de Italiaan Giambattista Bodoni (1740-1813), die hiervoor door hemzelf gesneden drukletters gebruikte. De uitgaven gaan vooral over onderwerpen op het gebied van de letteren, waaronder de klassieke oudheid een voorname plaats inneemt.
Bodoni – 'the king of typographers and the typographer of kings' – behoort met Baskerville (Engeland) en Didot (Frankrijk) tot de beroemde drukkers uit de tweede helft van de achttiende eeuw. Opgeleid in Rome leidde Bodoni vanaf 1768 de Stamperia Reale in Parma en later daarnaast een privédrukkerij.
Bodoni's boeken werden in zijn eigen tijd al meer gewaardeerd om hun vormgeving en technische uitvoering dan om hun betrouwbaarheid wat tekstredactie betreft.
Zijn boektypografie is lichter en minder versierd dan die van zijn voorgangers: het wit speelt er een actieve rol in. Mogelijk nog belangrijker dan als drukker is Bodoni als lettersnijder. Zijn bijna 'mechanische' ontwerpen hebben een groot contrast, een sterk verticaal accent en dunne, platte schreven (de dwarsstreepjes aan de uiteinden van letters).
Na zijn overlijden voltooide de weduwe werken die al in productie waren, waaronder de beroemde, monumentale letterproef Manuale tipografico (1818), met ook vele niet-Latijnse schriften. De Manuale maakt onderdeel uit van deze collectie. Daarna zette de weduwe de drukkerij nog enige jaren voort.
Behalve boeken produceerde de onderneming handelsdrukwerk; dit soort (efemeer) werk bevindt zich niet in de collectie van Albert Sijthoff.
Dates
- 1769-1829
Creator
- Sijthoff, A. W., 1829-1913 (Person)
Language of Materials
Diverse talen, waaronder Italiaans, Latijn, Grieks en Frans
Conditions Governing Access
Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.
Conditions Governing Use
Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.
Het materiaal wordt alleen ter inzage gegeven.
Biographical / Historical
Albertus Willem (Albert) Sijthoff werd in 1829 in Leiden geboren. Hij was daar drukker, binder en uitgever; zijn firma was in de tweede helft van de negentiende eeuw toonaangevend in Nederland. Sijthoffs uitgaven verschenen op vele gebieden, van letterkunde en bibliografie tot techniek. Hij was verder (mede-)oprichter van enkele kranten.
Sijthoff had een bijzondere belangstelling voor de productie en vormgeving van het boek. Dat blijkt bijvoorbeeld uit enkele werken in zijn fonds van R. van der Meulen, zoals Boekhandel en bibliographie (1883) en Het boek in onze dagen (1892).
Van 1866 tot 1869 was Sijthoff bestuurslid van de Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels. Later werd hij benoemd tot erelid van deze vereniging. Vanaf de jaren 1880 verbleef hij om gezondheidsredenen veel in het buitenland. In 1913 overleed hij, 84 jaar oud, op zijn landgoed Feldafing bij München.
Extent
190 items
Abstract in Dutch
Verzameling boeken van de Italiaanse drukker en lettersnijder Giambattista Bodoni (1740-1813), uit het bezit van de Leidse boekdrukker en uitgever Albertus Willem Sijthoff (1829-1913). De uitgaven van Bodoni behoren tot de hoogtepunten van de achttiende-eeuwse boektypografie. Deze collectie biedt uitgebreid overzicht van Bodoni's werk als lettersnijder en boekdrukker.
Abstract in English
A collection of books by the Italian printer and typecutter Giambattista Bodoni (1740-1813), formerly owned by the Leiden book printer and publisher Albertus Willem Sijthoff (1829-1913). Editions by Bodoni are among the highlights of eighteenth-century book typography. This collection offers a comprehensive overview of Bodoni’s career as a typecutter and book printer.
Physical Location
Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Other Finding Aids
Custodial History
Albert Sijthoff heeft zijn Bodoni-collectie en bloc gekocht van de Haagse boekhandelaar Martinus Nijhoff, met wie hij bevriend was. Het ging toen om 183 drukken. Nog in het jaar van Sijthoffs overlijden besloot zijn zoon - ook Albert geheten - deze bijzondere verzameling te schenken aan de bibliotheek van de Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels, de huidige Bibliotheek van het Boekenvak. Deze schenker zegde ook toe te proberen de collectie te completeren. In ieder geval vermeldt de Supplement-catalogus 1932-1973 onder de aanwinsten nog 23 Bodoni-drukken.
Immediate Source of Acquisition
De collectie Bodoni-drukken werd na 1913 door Albert Sijthoff jr. geschonken aan de Bibliotheek van het Boekenvak. Deze werd in 1958 in langdurig bruikleen gegeven aan de Universiteitsbibliotheek Amsterdam. In 2006 werd de gehele bibliotheek eigendom van de Stichting Bibliotheek van het Boekenvak.
Appraisal
De ontwerpen van Bodoni, zijn drukletters en boeken, vormen mijlpalen in de geschiedenis van de typografie. Het waren ook invloedrijke ontwerpen. Behalve door (boek)historici zullen deze luxe-uitgaven, louter om esthetische redenen, gewaardeerd worden door bibliofielen en grafisch ontwerpers.
Interpretaties van Bodoni's letters werden vanaf het begin van de twintigste eeuw door verschillende firma's in productie genomen. Ze zijn in digitale vorm nog steeds verkrijgbaar, en met name in de reclame populair. Letterontwerpers en -historici vinden hier mogelijke bronnen voor nieuwe fonts.
Accruals
De collectie is volledig overgedragen.
Separated Materials
Het bedrijfsarchief van A.W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij is ondergebracht bij de Bijzondere Collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden.
Bibliography
- .
Verslag van den bibliothecaris over 1913
. In:Verslag der werkzaamheden van het bestuur der Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels gedurende het jaar 1913
. Opgenomen in: Nieuwsblad voor den boekhandel (1914), dl. 2, juli-december. - Emma Dronckers (samenst.). Catalogus der bibliotheek van de Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels te Amsterdam. Deel 4, 's-Gravenhage, 1934.
- Th. Jurres van den Heuvel (samenst.). Catalogus der bibliotheek van de Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels te Amsterdam. Deel: 8: Supplement-catalogus, 1932-1973. Amsterdam, 1979.
- G.W. Ovink (inleiding). Catalogus tentoonstelling van werken van Giambattista Bodoni, in de Typografische Bibliotheek te Amsterdam: georganiseerd door de Dr. P.A. Tiele-Stichting t.g.v. het vijfenzeventig-jarig bestaan van de Nederlandsche Uitgeversbond, 27 oct. - 26 nov. 1955. Wormerveer, 1955.
- . Elogio storico del conte Cesare Ventura, marchese di Galinella, Parmigiano. Parma, 1828.
- . Compendiosa bibliografia di edizioni Bodoniane. Firenze, 1927.
- .
Zur Bodoni-Bibliographie
. In: Gutenberg-Jahrbuch. 1935, p. 280-283. - . Saggio di bibliografia Bodoniani, aggiunte e corr. al Passerini, De Lama e Brooks. [Milano,] 1946.
- Een veertigjarige uitgeversloopbaan: A.W. Sijthoff te Leiden, 1851 - 1 Januari – 1891, naar bescheiden uit het archief der zaak geschetst door R. van der Meulen. Amsterdam, 1891. (Bijdragen tot de geschiedenis van den Nederlandschen boekhandel; 3).
- [G.J. van der Lek.]. A. W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. Leiden, 1851-1951. Leiden, 1950.
- Cimelio tipografico-pittorico, offerto agli augustissimi Genitori del Re di Roma da Giambattista Bodoni. [Verona, 1991. Reprod. (met oorspr. titelbl.) van de uitg. Parma, 1811.
General
Alle uitgaven kunnen worden aangevraagd via de Catalogus van de Universiteit van Amsterdam.
Processing Information
De Bodoni-drukken zijn op itemniveau ontsloten in de catalogus van de Universiteit van Amsterdam.
In 1955 werd een tentoonstelling uit deze collectie, aangevuld met Bodoni-drukken van notaris H.A. Warmelink, tentoongesteld in de Typografische Bibliotheek in Amsterdam. De aanleiding voor de expositie vormde het 75-jarig bestaan van de Nederlandsche Uitgeversbond. Bij deze gelegenheid verscheen ook een kleine catalogus.
- Title
- Inventaris van de collectie Bodoni-drukken (1768-1813)
- Author
- Mathieu Lommen
- Date
- 2015
- Description rules
- International Standard for Archival Description - General
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Latin
- Language of description note
- Nederlands
Repository Details
Part of the Allard Pierson Repository
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland