Skip to main content

Archief van G.T.N. Suringar en Hugo Suringar

 Fonds
Identifier: UBA317

Scope and Contents

Het archief omvat onder meer circa 7000 brieven van en aan G.T.N. en Hugo Suringar en zeventien registers met uitgaande brieven van de boekhandel en uitgeverij uit de periode 1822-1882. Daarnaast zijn er administratieve stukken met betrekking tot de bedrijfsvoering van de bedrijven van G.T.N. en Hugo Suringar.

Een groot aantal manuscripten, drukproeven, uiteindelijke drukken, illustratiemateriaal en prospectussen is overgeleverd van de door vader en zoon Suringar uitgegeven auteurs, onder wie Abraham des Amorie van der Hoeven, J. Bosscha, A. van Halmael, Jacob Kuyper en Hendrik Tollens.

Dates

  • ca. 1809-1918
  • Majority of material found within 1822-1880

Creator

Language of Materials

Nederlands

Conditions Governing Access

De collectie is gedigitaliseerd en online raadpleegbaar via de inventaris. De originele documenten worden in principe niet ter inzage gegeven.

Conditions Governing Use

Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Indien in uitzonderlijke gevallen toch toestemming verkregen is om originele documenten te raadplegen, wordt het materiaal alleen ter inzage gegeven.

Biographical / Historical

In 1821 opende Gerard Tjaard Nicolaas Suringar zijn boekhandel en drukkerij te Leeuwarden. Sinds het midden van de achttiende eeuw had W. Wigei in Leeuwarden een kleine boekwinkel met een drukkerij gedreven. Na diens overlijden in 1800 was de zaak overgegaan op C.L. van Altena. Toen deze in 1811 overleed, zette zijn weduwe de zaak voort. In 1821 verkocht zij de boekhandel aan de toen zeventienjarige G.T.N. Suringar, die van de voorgenomen verkoop wist via zijn broer Willem Hendrik. Vanaf dat moment was G.T.N. Suringar boekverkoper en boekdrukker. Enkele dagen later nam hij de vooraanstaande Leeuwarder boekhandel van G.M. Cahais over. Daarmee nam Suringar ook het prestige van Cahais en een aanzienlijke (geleerde) klantenkring over. Al snel had hij een goedlopende zaak die zich van jaar tot jaar uitbreidde. Al twee jaar later, in 1823, trad hij ook op als uitgever. Van 1850 tot 1874 beschikte het bedrijf ook over een steendrukkerij.

Als uitgever was Suringar gespecialiseerd in Nederlandse taal- en letterkunde; zo gaf hij Bilderdijk, Da Costa, Tollens en Ten Kate uit. Door aankopen op fondsveilingen onder andere van de weduwe Allart, van Blussé & Van Braam, van Den Hengst, van Immerzeel en van Oomkens zag hij kans zijn fonds uit te breiden met diverse belangrijke werken op letterkundig gebied (Tollens, Feith), theologie (Van der Palm, Des Amorie van der Hoeven) en natuurkunde (Uilkens).

G.T.N. Suringar was van 1824 tot circa 1880 lid van de Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels. Van 1844 tot 1880 was hij bestuurslid en van 1848 tot 1850 was hij voorzitter van de Vereeniging. In het bestuur maakte hij zich vooral sterk voor het behoud van het vertalings- en kopijrecht en voor de bestrijding van het illegaal nadrukken. Naast zijn activiteiten voor de Vereeniging was hij in deze periode ook actief in diverse genootschappen, waaronder het Provinciaal Friesch Genootschap ter Beoefening der Friesche Geschied-, Oudheid- en Taalkunde en het Genootschap Constanter.

Ook zijn zoon Hugo was actief in het boekenvak. Vanaf 1861-1862 dreef hij een uitgeverij, een boekhandel en een veilinghuis. In 1869 besloot G.T.N Suringar, vanwege zijn leeftijd en omdat de meeste van zijn auteurs overleden waren, zijn gehele fonds te laten veilen door de firma Bom te Amsterdam. Maar slechts een deel van het fonds werd geveild, omdat het vader en zoon te zwaar viel alles te verkopen. In 1874 werd besloten dat Hugo Suringar het resterende fonds van zijn vader zou overnemen. Het vormde een mooie aanvulling op zijn eigen fonds.

De uitgeverij van Hugo Suringar werd in 1874 omgezet in een naamloze vennootschap die tot circa 1911 werd voortgezet onder de naam 'De Coöperatieve Handelsdrukkerij', die van 1874 tot circa 1907 onder leiding stond van Obbe Rommerts, en daarna tot 1911 van Frederik Rommerts.

Extent

5 meter

Abstract in Dutch

Het archief is afkomstig van de bedrijven van G.T.N. Suringar en zijn zoon Hugo, die in Leeuwarden een boekwinkel, een drukkerij/uitgeverij en een veilinghuis dreven. Het archief beslaat de periode 1809-1918. Het archief omvat onder meer circa 7000 brieven van en aan G.T.N. en Hugo Suringar en zeventien registers met uitgaande brieven van de boekhandel en uitgeverij uit de periode 1822-1882. Daarnaast zijn er administratieve stukken met betrekking tot de bedrijfsvoering van de bedrijven van G.T.N. en Hugo Suringar. Een groot aantal manuscripten, drukproeven, uiteindelijke drukken, illustratiemateriaal en prospectussen is overgeleverd van de door vader en zoon Suringar uitgegeven auteurs. Het archief biedt inzicht in de organisatie van een vooraanstaande negentiende-eeuwse, voornamelijk literair getinte boekhandel en uitgeverij, in de relatie met auteurs en collega's, alsmede in het beoogde publiek en de klantenkring in de firma. Het gehele archief is digitaal beschikbaar.

Abstract in English

The archive stems from the companies of G.T.N. Suringar and his son Hugo, who ran a bookshop, a printing and publishing house and an auction house in Leeuwarden. The archive covers the years 1809-1918 and includes some 7,000 letters by and to G.T.N. and Hugo Suringar as well as 17 registers of outgoing letters by the bookshop and publishing house dating from the years 1822-1882. In addition there are clerical documents relating to the running of the firms of G.T.N. and Hugo Suringar. A large number of manuscripts, proofs, finished books, illustration materials and brochures have survived relating to the authors who were published by father and son Suringar. The archive throws light on the organisation of a prominent nineteenth-century, mainly literary, bookshop and publishing house, on the relationship with authors and colleagues as well as the intended audience and the firm’s customers. The entire archive is available online.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Other Finding Aids

  1. Catalogus van de Universiteit van Amsterdam.
  2. Paul Seebregts. Catalogus van de verzameling betreffende G.T.N. en Hugo Suringar, uitgevers te Leeuwarden 1822-1900. Eerste deel: Brieven. Nieuwkoop, 1990. Een inventaris van het hele archief is beschikbaar in het collectiedossier.

Custodial History

Het archief is gevormd door G.T.N. en Hugo Suringar en waarschijnlijk via de oudste zoon van G.T.N. Suringar, W.F.R. Suringar (1832-1898), bij diens zoon Jan Valckenier Suringar (1864-1932) terechtgekomen.

Immediate Source of Acquisition

Het archief is in 1917 en 1932 door Jan Valckenier Suringar, kleinzoon van G.T.N. Suringar, geschonken aan de Vereeniging ter Bevordering van de Belangen des Boekhandels. In dat laatste jaar werd het archief aangevuld met brieven van Hugo Suringar aan Martinus Nijhoff (1826-1894), door een schenking van diens zoon Wouter. Het archief werd in 1983 door F.W. Burger aangevuld met een aantal brieven van Hugo Suringar. Het archief maakt deel uit van de Bibliotheek van het Boekenvak. Deze werd in 1958 in langdurig bruikleen gegeven aan de Universiteitsbibliotheek Amsterdam. In 2006 werd de gehele bibliotheek eigendom van de Stichting Bibliotheek van het Boekenvak.

Appraisal

De collectie biedt inzicht in de organisatie van een belangrijke firma actief in het boekenvak, als boekhandel, als drukkerij en als uitgeverij. Zowel de relaties met vakgenoten (boekverkopers, tekenaars, graveurs etc.) als die met auteurs en particuliere klanten zijn zichtbaar. Ook kan inzicht verkregen worden in het koop- en leesgedrag, over uitgeversstrategieën, die een mengeling van economische en ideële motieven laten zien, en over de technische ontwikkelingen in het boekenvak in de negentiende eeuw. Van belang is ook de bijdrage van vader en zoon Suringar aan de canonvorming van de Nederlandse letterkunde, die in de negentiende eeuw nog op gang moest komen. Door inspanningen van de Suringars, die vooraanstaande taal- en letterkundigen aan zich wisten te binden, kwamen er reeksen van werken op de markt die nog steeds invloed hebben op de canon. Hugo Suringar gaf bijvoorbeeld de reeks Nederlandsche Klassieken uit, waarin onder meer werken van Vondel, Hooft en Huygens verschenen.

Accruals

Aanvullingen zijn niet te verwachten.

Related Materials

Het archief maakt deel uit van het bruikleen van de Stichting Bibliotheek van het Boekenvak .

De Bijzondere Collecties beheren ook het archief van het Nederlandsch Genootschap tot Zedelijke Verbetering der Gevangenen, waarin zich onder meer een collectie van de oprichter van dit genootschap, W.H. Suringar, bevindt.

Separated Materials

Een kleine verzameling archiefmateriaal met betrekking tot de familie Suringar uit de jaren 1795-1876 wordt bewaard in het Historisch Centrum Leeuwarden. Daar wordt ook een collectie drukwerk, waaronder letterproeven, nota's, briefpapier en enveloppen, van de drukkerij van Suringar en van de Coöperatieve Handelsdrukkerij beheerd.

Tresoar te Leeuwarden beheert eveneens archivalia met betrekking tot leden van de familie Suringar. Zo bevinden zich rekeningen-courant van het Fries Genootschap met G.T.N. Suringar over de jaren 1830-1832 en 1849-1868 in het archief van het Fries Genootschap. Ingekomen brieven bij Obbe Rommerts te Leeuwarden van de periode 1854 tot 1891, onder andere over de oprichting van de Coöperatieve Handelsdrukkerij, berusten ook bij Tresoar.

Bibliography

  • Waldien Burger. Duivelsche egoïst! Geldwolf! De verhouding van vertaler J.J.A. Goeverneur en twee van zijn uitgevers, G.T.N. Suringar en Hugo Suringar. Amsterdam, 1991. Doctoraalscriptie.
  • Marinus van Hattem. Da Costa tussen Bilderdijk en Suringar. Een uitgeversdocumentatie. Amsterdam, 2004.
  • A.C. Kruseman. Bouwstoffen voor een geschiedenis van den Nederlandschen Boekhandel, gedurende de halve eeuw 1830-1880. Tweede deel. Amsterdam, 1887.
  • Vincent Loosjes. Geschiedenis van de Vereeniging ter bevordering van de belangen des Boekhandels 1815-1915. Amsterdam, 1915.
  • Martinus Nijhoff. G.T.N. Suringar, het leven van een boekhandelaar-uitgever. In: Handelingen en mededeelingen van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden over het jaar 1886. Leiden, 1886.
  • Paul Seebregts. Catalogus van de verzameling betreffende G.T.N. en Hugo Suringar, uitgevers te Leeuwarden 1822-1900. Eerste deel: Brieven. Nieuwkoop, 1990. Een inventaris van het hele archief is beschikbaar in het collectiedossier.
  • Jos van Waterschoot. De Leeuwarder uitgever G.T.N. Suringar, de dichter Hendrik Tollens en de Gezamenlijke Dichtwerken. In: De boekenwereld 7 (1991), p. 158-167.
  • Bibliopolis. Geschiedenis van het gedrukte boek in Nederland (geraadpleegd 28-04-2014).

Processing Information

In de bibliotheek van de Vereeniging was het archief geplaatst in de collectie personalia en prospectussen. Na de overgang van deze bibliotheek naar de Universiteitsbibliotheek Amsterdam zijn de in de collectie aanwezige brieven en het overige handschriftelijke materiaal fysiek uit de collectie genomen en afzonderlijk beschreven. Van de circa 7000 losse brieven werd in 1990 een gedrukte catalogus gepubliceerd. Het overige beschreven materiaal is in 2003, naast de brieven uit de gedrukte catalogus, uitgebracht op een cd-rom. Het feit dat gekozen was voor ontsluiting op itemniveau heeft er toe geleid dat de oorspronkelijke ordening en het overzicht van het archief als geheel verloren zijn gegaan. In 1990 werd een deel van het archief deels op inhoudelijke gronden, deels op basis van de aard van het materiaal herordend en voorlopig geïnventariseerd.

Bij alle bewerkingen is het onderscheid tussen de archieven van G.T.N. Suringar en van Hugo Suringar verloren gegaan. Het materiaal is in 2013 beschreven in een archiefinventaris. Daarbij is geen poging gedaan de beide archieven weer rigoureus te scheiden. De bestaande toestand is zoveel mogelijk gehandhaafd waarbij de bestaande toegangen, de catalogus van de brieven, de voorlopige inventaris van de auteursdossiers en de database waarin het overige materiaal was beschreven, in één inventaris zijn ondergebracht.

De brieven zijn, overeenkomstig de gedrukte catalogus, alfabetisch geordend op naam van de afzender, waarbij zij per afzender in één inventarisnummer zijn ondergebracht. Een concordantie verwijst van de oude signaturen (beginnend met BSu) naar de nieuwe inventarisnummers. De gedrukte catalogus bevat aanvullende informatie over de correspondenten en over de brieven.

In 2014 is het archief in het kader van het landelijke conserveringsprogramma Metamorfoze gedigitaliseerd.

Title
Inventaris van het archief van G.T.N. Suringar en Hugo Suringar (circa 1809-1918)
Author
M. Vogelaar, M.S. Polak
Date
2014
Description rules
International Standard for Archival Description - General
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands
Edition statement
Eerste versie 2006, tweede herziene versie 2014

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland