Scope and Contents
Het archief bestaat uit twee hoofddelen: 1. een privé gedeelte met persoonlijke documenten zoals fotoalbums, documenten betreffende haar opleiding, brieven van familie, vrienden en kennissen, documenten over haar reizen en over haar financiën en bezittingen, waaronder kasboekjes. 2. een gedeelte over haar openbare leven, vooral met betrekking tot haar werk als freelancer en auteur en als werknemer in dienst van De Bijenkorf, Co-op2 en architectenbureau J.J. van der Linden. Dit gedeelte bevat onder meer opdrachtenboekjes over de periode 1944-1973, correspondentie met opdrachtgevers, werktekeningen, originelen en drukproeven van boekjes, folders, illustraties, strips, wens- en verhuiskaarten, kruissteekpatronen, borduurwerken en stukken betreffende tentoonstellingen. Daarnaast is ook haar vrije werk hierbij opgenomen, waaronder schetsboeken, tekeningen, borduurwerk en artikelen over haar gevangenschap. Ook tekeningen, schetsen en borduurwerk die niet aan opdrachten te relateren waren zijn onder het vrije werk geplaatst. Naast deze hoofddelen van het archief van Atie zijn in het derde deel de hierin aangetroffen archivalia opgenomen van haar ouders (waaronder veel brieven van Atie), haar zus en haar goede vrienden Jan van der Linden, Ernée van der Linden–’t Hooft en Erna van Osselen. De archivalia waarvan het verband niet duidelijk is met het archief zijn in een aparte vierde categorie geïnventariseerd.
Dates
- 1890-2002
- Majority of material found within 1935-1985
Creator
- Linden, J. J. van der, 1907-1993 (Person)
- Linden -'t Hooft, Ernee van der, 1911-2004 (Person)
- Siegenbeek van Heukelom, Jan, 1877-1941 (Person)
- Siegenbeek van Heukelom-Fockema, Catharina Elisabeth, 1880-1964 (Person)
- Hoogewerff-Siegenbeek van Heukelom, Elisabeth Aletta, 1911-1995 (Person)
- Osselen, Erna van, 1903-1989 (Person)
Language of Materials
Nederlands
Conditions Governing Access
De collectie is toegankelijk voor onderzoek.
Conditions Governing Use
Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.
Het materiaal wordt alleen ter inzage gegeven.
Biographical / Historical
Agatha Abrahamina Siegenbeek van Heukelom werd op 11 april 1913 in Rotterdam geboren. Zij was de jongste van twee dochters van de huisarts Jan Siegenbeek van Heukelom en Catharina Elisabeth Fockema. Na de middelbare school volgde zij in Amsterdam een opleiding tot interieurarchitect aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs. In oktober 1934 verruilde zij Amsterdam voor Berlijn en ging studeren aan de Berlijnse particuliere kunstacademie Schule Reimann. In 1937 ging ze naar de Akademie für angewandte Kunst in München waar ze tot 1939 een opleiding tot grafisch ontwerper volgde. Terug in Nederland ging zij als freelancer aan het werk. Ook was ze enige tijd in dienst van de reclamecentrale van De Bijenkorf en van 1940 tot 1941 werkte ze bij Co-op2, een klein reclamebureau van Paul Guermonprez, dat daarna zijn activiteiten staakte omdat men weigerde zich aan te sluiten bij de Kultuurkamer. Vanaf 1943 werkte ze als secretaresse en vormgever voor de architect J.J. van der Linden. Via Guermonprez raakte Atie betrokken bij het verzet en verrichtte onder andere koeriersdiensten. In 1944 werd zij opgepakt, eerst opgesloten in het Huis van Bewaring in Amsterdam en daarna op transport gesteld naar Vught en later Ravensbrück en Reichenbach. Tijdens haar internering heeft zij borduurwerk gemaakt en na de bevrijding heeft zij haar ervaringen in 24 tekeningen van het kampleven in een uitvoerig verslag vastgelegd.
Na de Tweede Wereldoorlog vestigde Atie Siegenbeek van Heukelom zich in Amsterdam, aan de Rozengracht 66, het oude atelier van Jozef Israels. Zij sloot zich aan bij de Gebonden Kunsten federatie (GKf). De volgende twintig jaren waren haar meest actieve periode. Ze werkte op freelance-basis voor uitgeverijen, verzorgde de lay-out en illustreerde boeken, waaronder dichtbundels en school- en kinderboeken. Daarnaast was zij vanaf 1947 ruim twintig jaar de vaste illustratrice van het blad Denken en doen van de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen. In dit tijdschrift publiceerde zij ook haar eerste losse kruissteekpatronen. Later verschenen diverse boeken met kruisstreekpatronen van haar hand en maakte zij patronen in opdracht van particulieren. Voor uitgever KrisKras heeft zij onder meer twee prentenboekjes verzorgd: Brieven aan Bernard (1964) en Arabella de hemelkat (1966). Dit laatste boekje werd als een van de best verzorgde boeken van 1966 bekroond. Ook verzorgde ze strips in het tijdschrift Kris Kras.
In 1964 verhuisde Atie naar Amerongen, vlak bij Leersum, waar haar goede vrienden Ernée van der Linden-'t Hooft en Jan van der Linden woonden. Haar opdrachtgevers werden meer en meer dorpsgenoten en kennissen. Op 14 februari 2002 overleed zij in Amerongen.
Extent
ca. 6,5 meter
Abstract in Dutch
Atie Siegenbeek van Heukelom (1913-2002) was grafisch ontwerpster en illustratrice (onder meer van kinderboeken). Daarnaast ontwierp en maakte zij borduurwerk. Naast het archief beheert het Allard Pierson een mede door haar verzamelde collectie kinderboeken.
Abstract in English
Atie Siegenbeek van Heukelom (1913-2002) was graphic designer and illustrator (including children's books). In addition, she designed and made embroidery. Besides the archive, the Allard Pierson holds also a collection of children's books collected by her.
Physical Location
Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Other Finding Aids
Custodial History
In het geschonken archief van Atie Siegenbeek van Heukelom werden ook archivalia aangetroffen afkomstig van haar ouders, haar zus en haar vrienden Jan van der Linden, Ernée van der Linden–’t Hooft en Erna van Osselen.
Immediate Source of Acquisition
Atie Siegenbeek van Heukelom heeft haar archief na bemiddeling van Koosje Sierman op 11 oktober 1999 geschonken aan de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam. In de schenkingsakte werd een clausule opgenomen dat enkele onderdelen van het archief pas na haar overlijden aan de Universiteitsbibliotheek zouden worden nagelaten.
Haar neef Jan Siegenbeek van Heukelom heeft het volgens het codicil nog over te dragen archief na haar dood bijeengezocht en in gedeeltes in 2002, 2005, 2011 en 2012, samen met een keuze uit haar handbibliotheek, overgedragen aan de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek.
Appraisal
Het in 1999 overgebrachte archief is door Atie Siegenbeek van Heukelom zelf in samenspraak met Koosje Sierman geselecteerd, die tevens een beknopte plaatsingslijst samenstelde. Na haar overlijden heeft haar neef een selectie gemaakt van archiefstukken en uitgevoerde projecten. De Universiteitsbibliotheek is tevens in staat gesteld om uit haar handbibliotheek, in beheer van Jan Siegenbeek van Heukelom, een aantal boeken te kiezen. Daarnaast is een deel van haar collectie kinderboeken geselecteerd door Jan Siegenbeek van Heukelom en samen met andere kinderboeken uit het bezit van de familie Siegenbeek van Heukelom als afzonderlijke collectie geschonken.
Atie Siegenbeek van Heukelom behoort met de tien jaar oudere Fré Cohen tot de eerste generatie professionele grafisch ontwerpers in Nederland. Haar archief is van belang voor designhistorici maar ook voor degenen die onderzoek willen doen naar de rol van (vrouwelijke) kunstenaars in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Accruals
Eventueel nog aanwezige stukken van het per codicil aan de Bijzondere Collecties vermaakte archief, veelal vrij werk van Atie Siegenbeek van Heukelom en van haar zuster Bep Siegenbeek van Heukelom, worden door de heer J. Siegenbeek van Heukelom ter completering van het archief nagelaten aan de Bijzondere Collecties.
Existence and Location of Originals
De originelen van ‘Foto van oorlogstekening Reichenbach (1945)’ en ‘Foto's van in de oorlog geborduurde zakdoeken met situaties in het Huis van Bewaring aan de Amstelveenseweg (1944) en in het kamp Reichenbach (1944-1945)’ bevinden zich in het Rijksmuseum.
Separated Materials
Het Allard Pierson beheert eveneens de Collectie Atie Siegenbeek van Heukelom, bestaande uit kinderboeken, verzameld door Jan Siegenbeek van Heukelom uit eigen bezit en uit het bezit van Atie Siegenbeek van Heukelom.
Twee borduurwerken uit het Huis van Bewaring in Amsterdam (1944) en uit kamp Reichenbach (1944-45) alsmede verslagen en tekeningen over haar internering tijdens de Tweede Wereldoorlog berusten bij het Rijksmuseum te Amsterdam.
Op de website 'Philips-kommando - Erfgoed van de oorlog' staat een interview (audio en tekst) van Clari Boissevain-De Wit, Bernard Jochems, Willem Boissevain van 8 april 1999 met Atie Siegenbeek van Heukelom.
Bibliography
- Biografische gegevens door Koosje Sierman, geannoteerd en vermeerderd door J[an] S[iegenbeek] v[an] H[eukelom] (niet gepubliceerd)
Nederlandse illustrators [2]
. In: Drukkersweekblad 48 (1960), 16-01-1960.
. - Mathieu Lommen, ‘Zestien kwatrijnen uit Het leven in vakken, 1955’ in: In beperkte oplage. Archief Stichting De Roos 1945–2005. Een keuze. Bussum, Uitgeverij THOTH, 2006, p. 38-43.
Atie Siegenbeek van Heukelom (1913-2002), illustratrice en kinderboekenschrijfster
. In: H.L.Ph. Leeuwenberg, F. Vogelzang (red.). De Utrechtse Heuvelrug-Zuid. Levensbeschrijvingen van bekende en onbekende mensen uit de gemeenten Renswoude, Rhenen, Utrechtse Heuvelrug en Veenendaal. Utrecht, 2006, p. 173-178.
. - Koosje Sierman,
Bij de dood van Atie Siegenbeek van Heukelom: gezwegen niet vergeten
. In: Compres 12-05-2002, p. 19-21. - Janneke van der Veer, ‘Leven, werk en verzameling van Atie Siegenbeek van Heukelom’, in: Boekenpost, 128 (nov./dec. 2013), p. 8-11.
- Jolande Withuis, ‘Heukelom, Agatha Abrahamina Siegenbeek van (1913-2002)’, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. Internet, geraadpleegd op 23-10-2017.
Processing Information
Het archief geschonken in 1999, 2002 en 2005 werd aanvankelijk opnieuw verpakt waarbij de oorspronkelijke ordening werd aangehouden en in een uitgebreide plaatsingslijst werd opgenomen. In 2017 is het gehele archief opnieuw bekeken en geïnventariseerd. De oorspronkelijke ordening heeft plaatsgemaakt voor de ordening in een inventaris en alles is opnieuw volgens de nieuwe indeling omgepakt. Atie Siegenbeek van Heukelom had zelf veel van haar archivalia in enveloppen met opschrift geordend. Deze ordening is zoveel mogelijk aangehouden bij het maken van de inventaris. De later binnengekomen nog niet geordende materialen zijn hier tussengevoegd. Verder is het archief ontdubbeld en het niet specifiek aan Atie Siegenbeek van Heukelom te relateren drukwerk is er uit gehaald. Enkele door Atie verzamelde boekjes en kaarten zijn ontsloten via de online catalogus.
- Archives
- Artists' books
- Boekkunst
- Borduurwerk
- Embroidery
- Grafische vormgeving
- Graphic arts
- Guermonprez, Paul, 1908-1944
- Hoogewerff-Siegenbeek van Heukelom, Elisabeth Aletta, 1911-1995
- Illustraties
- Illustrations
- Linden -'t Hooft, Ernee van der, 1911-2004
- Linden, J. J. van der, 1907-1993
- Manuscripts
- Osselen, Erna van, 1903-1989
- Siegenbeek van Heukelom, Jan, 1877-1941
- Siegenbeek van Heukelom-Fockema, Catharina Elisabeth, 1880-1964
- Strips
- archieven (collecties)
- manuscripten
- Title
- Inventaris van het archief van Atie Siegenbeek van Heukelom, 1890-2002
- Author
- Joke Mammen, Emma Binnendijk
- Date
- 2018
- Description rules
- International Standard for Archival Description - General
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Latin
- Edition statement
- eerste versie 2006, tweede herziene versie 2016, derde herziene versie 2018
Repository Details
Part of the Allard Pierson Repository
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland