Scope and Contents
De nalatenschap van Andreas Latzko behelst met name handschriftelijk materiaal en bestaat uit manuscripten en typoscripten voor publicaties (al dan niet uitgegeven), en correspondentie van en aan Latzko en/of zijn vrouw Stella Latzko-Otaroff. Zo is er het manuscript van zijn bekende biografie Lafayette (1935), over de Franse militair en politicus Gilbert de Lafayette (1757-1834). Ook aantekeningen voor deze biografie zijn aanwezig. Correspondenten waren onder meer vooraanstaande auteurs als Stefan Zweig (periode 1918-1939), Hermann Bahr (periode 1920-1926) en Heinrich Mann (periode 1924-1933). En dan is er nog een aantal publicaties en documentair materiaal als knipsels met recensies van zijn werk.
Het archief bevat ook materiaal betreffende Latzko’s militaire dienst in het leger (Militärkommando in Budapest) tijdens de Eerste Wereldoorlog en zijn uitdiensttreding. Een deel van het archief omvat personalia (geboorteakte, doopcertificaat, trouwakte, paspoorten, documenten betreffende de adoptie van Paul Halmi) en privécorrespondentie, voornamelijk met zijn zonen Paul en Dirk. Verder is er ook een aantal familiefoto’s.
Dates
- ca. 1900-2014
- Majority of material found within ca. 1920-1943
Creator
- Latzko, Andreas, 1876-1943 (Person)
Language of Materials
Diverse talen, waaronder Duits, Nederlands, Russisch, Hongaars, Frans en Engels
Conditions Governing Access
Het archief is toegankelijk voor onderzoek.
Conditions Governing Use
Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.
Het materiaal wordt alleen ter inzage gegeven.
Biographical / Historical
De journalist en schrijver Andreas Adolf (Andor) Latzko werd op 1 september 1876 in Boedapest geboren. In 1900 begon hij in Berlijn aan een studie filosofie. Sinds dat jaar publiceerde hij in het Duits. Als soldaat nam Latzko deel aan de Eerste Wereldoorlog, wat onder meer zijn neerslag vond in de antimilitaristische bundel Menschen im Krieg (1917), zes novellen die hem wereldberoemd maakten. Naast verhalen en romans schreef hij ook gedichten en toneelstukken. Omstreeks 1931 vestigde Latzko zich op advies van zijn vriend A.M. de Jong in Nederland. Hier was de Wereldbibliotheek zijn belangrijkste uitgever; zijn werk verscheen ook in andere landen, waaronder Engeland. Hij vroeg na enkele jaren de 'grote naturalisatie' aan. Voordat hij deze verkreeg, overleed hij op 11 september 1943 in zijn woonplaats Amsterdam aan een maagzweer.
Een gezamenlijke autobiografie van hem en zijn vrouw Stella Latzko-Otaroff verscheen in 1950 in het Nederlands als Levensreis. Herinneringen. Na Latzko's overlijden nam de belangstelling voor zijn werk af. Als mogelijke verklaring voor zijn latere relatieve onbekendheid gaf Andrew Barker (2003): 'Latzko paßt in keine kritische Schublade.'
Extent
ca. 2 meter
Abstract in Dutch
De Hongaarse journalist en schrijver Andreas Latzko emigreerde omstreeks 1931 naar Nederland. Hij verwierf internationaal bekendheid met zijn antimilitaristische bundel Menschen im Krieg (1917), die een jaar later in Engelse vertaling verscheen. De nalatenschap van Andreas Latzko omvat zijn literaire en persoonlijke archief. Het bestaat voornamelijk uit manu- en typoscripten voor literair werk. Een groot deel van het archief bevat ook correspondentie, van en naar Latzko en zijn vrouw Stella Latzko-Oroff. Deze nalatenschap maakt onder meer onderzoek mogelijk naar de ontstaansgeschiedenis en de receptie van Latzko's werk, en biedt daarnaast inzicht in zijn relaties met andere (emigranten)schrijvers, onder wie Stefan Zweig en Heinrich Mann.
Abstract in English
The Hungarian journalist and writer Andreas Latzko immigrated to the Netherlands around 1931, where he lived until his natural death in 1941. He achieved international fame with his antimilitarist volume Menschen im Krieg, which was published in 1917 and appeared in English in 1918 as Men in war. The collection contains manuscripts of his literary work and correspondence and documentation about his life and work. Among the correspondents are Stefan Zweig and Heinrich Mann. This legacy enables research into the development and reception of Latzko's publications.
Arrangement
Het materiaal is geordend naar documenttype: manuscripten (= handgeschreven stukken) en typoscripten, (ingeplakte) publicaties, recensies van (vertalingen van) zijn werk, correspondentie, diversen.
Physical Location
Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Other Finding Aids
- Catalogus van de Universiteit van Amsterdam.
- Plaatsingslijst beschikbaar op de Onderzoekzaal.
Custodial History
Na het overlijden van Stella Latzko-Otaroff viel het beheer van de schriftelijke nalatenschap onder verantwoordelijkheid van hun jongste zoon, prof. ir. D.G.H. Latzko.
Immediate Source of Acquisition
Het archief is in vijf gedeelten binnengekomen. In 1954 werd een verzameling van circa 130 brieven aan Andreas Latzko en zijn vrouw Stella Latzko-Otaroff in bruikleen gegeven aan de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek.
Meer dan vier decennia later, in 1997, droeg Guido van Suchtelen de verdere literaire nalatenschap van Andreas Latzko over aan de Bijzondere Collecties. De nalatenschap was aan hem in eigendom overgedragen door D.G.H. Latzko met het oogmerk de collectie onder te laten brengen in een algemeen toegankelijke instelling van openbaar nut. Dit deel, vergezeld van een plaatsingslijst, vormt het leeuwendeel van de collectie.
In 2003 stelde D.G.H. Latzko tenslotte nog vier foto's van zijn vader ter beschikking voor reproductie. Ook schonk hij een door hem samengestelde, voorlopige bibliografie van zijn vaders als boek of brochure uitgegeven werken.
In 2010 en 2022 volgden nog twee aanvullingen.
Accruals
Er worden geen aanvullingen verwacht.
Bibliography
- .
Ein Schrei, vor dem kunstrichterliche Einwendungen verstummen. Andreas Latzko: Menschen im Krieg (1917)
. In: Von Richthofen bis Remarque: Deutschsprachige Prosa zum I. Weltkrieg. Hrsg. von Thomas F. Schneider und Hans Wagener. Amsterdam, 2003. (Amsterdamer Beiträge zur neueren Germanistik; Bd. 53). - . Andreas Latzko. Rebel tegen het onrecht, strijder voor de vrede. Met een woord vooraf door Stella Latzko-Otaroff. Antwerpen, 1954.
- . Der Doppelpatriot : Texte 1900 - 1932. Hrsg. und mit einem Nachw. vers. von János Szabó. München; Budapest, 1993.
- & . Levensreis: herinneringen. Vert. uit het Hongaars door Annie Vonk e.a. Amsterdam [etc.], 1950.
- . Die literarische Kritik am Ersten Weltkrieg in der Zeitschrift 'Die Weissen Blätter': René Schickele, Annette Kolb, Max Brod, Andreas Latzko, Leonhard Frank. Konstanz, 1986.
- . Van en over Andreas Latzko. 1 september 1876 - 11 september 1943. Onuitgegeven werk, vertaald, ingeleid en toegelicht. Antwerpen, 1964.
Processing Information
De correspondentie die in 1954 is binnengekomen, is op itemniveau beschreven. Het overige handschriftelijke materiaal, waaronder de foto's en een klein aantal brieven, is ontsloten middels een plaatsingslijst.
- Antimilitarisme
- Bahr, Hermann, 1863-1934
- Biographies
- Drama
- Eeden, Frederik van, 1860-1932
- Eerste Wereldoorlog
- Emigrantenliteratuur
- Exiles' writings
- Graphic novels
- Hongarije
- Hungary
- Lafayette, Marie Joseph Paul Yves Roch Gilbert Du Motier, marquis de, 1757-1834
- Latzko, Andreas, 1876-1943
- Latzko-Otaroff, Stella, 1889-1968
- Mann, Heinrich, 1871-1950
- Manuscripts
- Militarism
- Nederland
- Netherlands
- Personal correspondence
- Poetry
- Schlesinger, Stefan, 1896-1944
- Wereldbibliotheek (Publisher)
- World War (1914-1918)
- Zweig, Stefan, 1881-1942
- biografieën
- brieven (correspondentie)
- gedichten
- manuscripten
- romans
- toneelstukken
- Title
- Inventaris van het archief van Andreas Latzko (ca. 1900-2014)
- Author
- M.M.J.J.P.E. Lommen en Agata Studzinska
- Date
- 2023
- Description rules
- Describing Archives: A Content Standard
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Latin
- Language of description note
- Nederlands
- Edition statement
- Eerste versie 2005, tweede herziene versie 2023
Repository Details
Part of the Allard Pierson Repository
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland