Skip to main content

Archief van het studentengezelschap Du Choc

 Fonds
Identifier: UBA36

Scope and Contents

Het archief van Du Choc bestaat grotendeels uit handschriftelijk materiaal. Het omvat de notulen over de periode 1799-1808, verslagen van commissies ter voorbereiding van nieuwe wetten, de wetten zelf met de handtekeningen van de leden, registers met een opsomming van de theses, de casus-posities en de pleitgedingen. Tevens is er een briefwisseling tussen R.H. Arntzenius en de fiscaal C. Vollenhoven. De hoofdmoot van het archief vormen evenwel de aanspraken uitgesproken ter gelegenheid van de inauguratie van een nieuw lid en de verhandelingen. Het merendeel van de 76 verhandelingen is in het Nederlands, elf zijn in het Latijn en slechts één is in het Frans geschreven. De meeste gaan over een onderwerp uit de klassieke oudheid of liggen op het terrein van de filosofie van die dagen. Verder zijn er opstellen over onder andere de handelsvrijheid, het nadeel van de staande legermachten en de onschendbaarheid der gezanten. Twee verhandelingen doen verslag van een reis naar Frankrijk.

Het gedrukte materiaal omvat theses verdedigd aan het Athenaeum Illustre door leden of honorairen van het dispuut.

Dates

  • 1796-1808

Creator

Language of Materials

Nederlands, Frans en Latijn

Conditions Governing Access

Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.

Conditions Governing Use

Het materiaal in deze collectie wordt uitsluitend ter inzage gegeven. Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.

Biographical / Historical

In oktober 1796 richtten zeven juridische studenten aan het Athenaeum Illustre een dispuut op: Du choc des sentiments et des opinions la verité jaillit et s'échappe en rayons. De lange naam, die het ideaal van de Verlichting weerspiegelt, ontleenden zij aan twee regels uit een gedicht van Charles-Pierre Colardeau (1732-1776). De voornaamste en in het begin enige werkzaamheid was het oefenen in het disputeren door middel van het defenderen van en het opponeren tegen theses over juridische, historische en wijsgerige onderwerpen. In het voorjaar van 1797 werd een nieuwe werkzaamheid ingesteld: het verhandelen. Dit verhandelen behelsde het voordragen van zelf vervaardigde opstellen, die betrekking moesten hebben op 'Wetenschappen of Fraaie Letteren' en geschreven moesten zijn 'in de Latijnsche, Nederduitsche of Fransche taal'. Kort daarna werd het werkprogramma uitgebreid met het expliceren van wetten, het behandelen van casus-posities en het voeren van pleitgedingen. Op 1 april 1808 verenigde Du Choc zich met het in 1798 opgerichte, eveneens juridische, dispuut Litterarum Studia Amicitiae Vinculum (L.S.A.V.) en werd besloten tot de oprichting van een nieuw dispuut onder de naam Vigemus Concordia. Dit bleef tot 1856 bestaan.

Kenmerkend voor Du Choc was het uiterst gedetailleerde en minutieus opgetekende reglement van orde, de wet genoemd. De eerste versie daarvan dateert uit het oprichtingsjaar. De wet regelde onder meer de gang van zaken tijdens de wekelijkse werkvergaderingen, begrensde het aantal werkende leden op ten hoogste acht en had een uitgebreid boetestelsel. De wet van Du Choc heeft als voorbeeld gediend voor die van latere disputen. Het bestuur bestond uit een fiscaal en een wethouder, die jaarlijks werden verkozen. De taak van de fiscaal was het bekeuren van overtreders van de wet en het innen en bewaren van de boetes. Verder beheerde de fiscaal het archief en voerde hij het secretariaat. De taak van de wethouder bestond uit het notuleren van de vergaderingen en uit het controleren van de fiscaal.

Extent

0.4 meter

Abstract in Dutch

Het studentengezelschap Du choc des sentiments et des opinions la verité jaillit et s'échappe en rayons, het oudste Amsterdamse dispuut, werd in 1796 opgericht door studenten rechten. Het reglement van orde is toonaangevend geweest voor de latere disputen. Het dispuut werd opgeheven in 1808. Het archief van Du Choc geeft inzicht in de opzet, werkwijze en doelstelling van dit dispuut. De in het archief opgenomen verhandelingen laten zien waar juridische studenten in de tijd van de Bataafse Republiek en het Koninkrijk Holland zich in het kader van hun studie mee bezighielden.

Abstract in English

The student union 'Du Choc des sentiments et des opinions la verité jaillit et s'échappe en rayons' was founded in Amsterdam in 1796 by students of law and is the oldest student union in Amsterdam. For this reason its rules and regulations became an example for future student unions. It was discontinued in 1808. The collection consists of the archive and offers a good insight into its organization, its methods and its aims. The treatises in the archive show what students of law were interested in at the time of the Batavian Republic and the Kingdom of Holland around 1800.

Physical Location

Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam

Other Finding Aids

Gedrukte catalogi:

  1. I.H. van Eeghen. Archieven van de Amsterdamsche studentengezelschappen. In: Inventarissen van archieven betreffende de Latijnsche school, het Athenaeum en gezelschappen van studenten aan het Athenaeum te Amsterdam. Amsterdam, 1946, p. 25.

Custodial History

Na de fusie in 1808 kwam het archief onder het beheer van het nieuwe dispuut Vigemus Concordia. Later – wanneer is niet bekend – werden de losse stukken in banden samengebracht en gaf men deze een nummering. Een inventaris hiervan is niet bewaard gebleven.

Immediate Source of Acquisition

Over de lotgevallen van het archief na de opheffing van Vigemus Concordia is niets met zekerheid bekend, maar het archief kwam uiteindelijk terecht bij de Stadsbibliotheek van Amsterdam, de voorloper van de Universiteitsbibliotheek. Tussen 1924 en 1926 werd het archief tegelijkertijd met het archief van Vigemus Concordia door de Universiteitsbibliotheek geschonken aan de Historische Commissie en geplaatst in de Historische Verzameling van de Universiteit van Amsterdam, en is nu onderdeel van de Bijzondere Collecties.

Appraisal

De notulen over de periode 1797-1799 zijn niet bewaard gebleven.

Accruals

Het archief is compleet overgedragen; aanvullingen zijn niet te verwachten.

Related Materials

Het archief van Vigemus Concordia bevindt zich eveneens in de Bijzondere Collecties.

Bibliography

  • G.F.M. Bossers [red.commissie]. La verité Du Choc. Voordrachten gehouden door de leden van het Amsterdamse juridische studentengezelschap Du Choc 1796-1808. Amsterdam, 1979.
  • Henri van der Bijll e.a. (red.). Geschiedenis van het Amsterdamsch studentenleven, 1632-1932. Amsterdam, 1932, p. 12-24.

General

Alle collectieonderdelen kunnen worden aangevraagd bij de balie van de Onderzoekzaal. Vermeld dient te worden: Archief van het studentengezelschap Du Choc.

Processing Information

Het archief werd in 1946 ontsloten middels een door I.H. van Eeghen vervaardigde standlijst, die zestien inventarisnummers omvat.

Title
Inventaris van het archief van het studentengezelschap Du Choc (1796-1808)
Author
A.A. Bruins
Date
2005
Description rules
Describing Archives: A Content Standard
Language of description
Dutch; Flemish
Script of description
Latin
Language of description note
Nederlands

Repository Details

Part of the Allard Pierson Repository

Contact:
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland