Scope and Contents
Zowel naar inhoud als naar vorm is de collectie, die geheel uit handschriftelijk materiaal bestaat, zeer verscheiden. Zwaartepunten zijn stukken over de oprichting van het Nederlandsch Onderwijzers Genootschap, over onderwijs en opvoeding, en over geschiedenis en Nederlandse letterkunde. Buddingh had het plan een 'Geschied- en letterkundig woordenboek van opvoeding en onderwijs' uit te geven. Per lemma zijn er fiches opgenomen en ook portefeuilles met teksten die rondgestuurd werden ter aanvulling en verbetering. Naar de vorm zijn te onderscheiden: brieven, artikelen, lezingen, manuscripten, een portret, vertalingen en persoonlijke aantekeningen.
Dates
- ca. 1820-1874
Creator
- Buddingh, Derk (Person)
Language of Materials
Nederlands, Frans en Latijn
Conditions Governing Access
Voor raadpleging is een bezoekers- of lenerspas van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam vereist.
Conditions Governing Use
Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam van toepassing. Reproductie en reproductierechtvergoedingen conform de Tarieven en Diensten Universiteit van Amsterdam.
Het materiaal wordt alleen ter inzage gegeven.
Biographical / Historical
Derk Buddingh werd op 18 december 1800 in Driel geboren. In 1820 werd hij hulponderwijzer aan de particuliere school van Oudemans en Dill in Den Haag. In die plaats richtte hij in 1833 zelf een kostschool op met zijn vrouw aan het hoofd van de meisjesafdeling. Jarenlang werkte hij met anderen aan de oprichting van een vakbond voor (hoofd)onderwijzers. Die vakbond, het Nederlands Onderwijzers Genootschap (NOG), zou in 1842 gerealiseerd worden, met Buddingh als eerste voorzitter. In datzelfde jaar volgde zijn benoeming tot leraar Duits aan de Academie tot Opleiding voor Ingenieurs en Oost-Indische Ambtenaren, de latere Technische Universiteit. De laatste twee jaren van zijn werkzame leven (1862-1864) was hij daar tevens bibliothecaris.
In 1867 stemde het NOG in met Buddinghs voorstel om te komen tot een goed voorziene bibliotheek op het gebied van onderwijs en opvoeding. Hij maakte deel uit van een driemanschap dat de bibliotheek vorm gaf. Buddingh had een brede belangstelling; die blijkt uit zijn lidmaatschap van verschillende verenigingen, zoals die van het Bataviasche Genootschap, het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap (Kopenhagen), de Historical Society (New York), het Historisch Genootschap en de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde. Na zijn pensionering vestigde hij zich in Utrecht, waar een van zijn dochters directrice was van de HBS voor meisjes. Op 16 april 1874 overleed Derk Buddingh.
Extent
4 meter
Abstract in Dutch
Derk Buddingh, kostschoolhouder in Den Haag, was medeoprichter van het Nederlands Onderwijzers Genootschap (1842) en de Paedagogische Bibliotheek (1867). Hij sloot zijn loopbaan af als bibliothecaris van wat nu de bibliotheek van de Technische Universiteit in Delft is. Buddinghs brede belangstelling blijkt uit het actieve lidmaatschap van enkele belangrijke culturele instellingen. De collectie, die geheel uit handschriftelijk materiaal bestaat, vormde zijn persoonlijk archief en weerspiegelt zijn activiteiten op het brede terrein van onderwijs en opvoeding, geschiedenis en Nederlandse letterkunde. Het gaat hierbij om brieven, artikelen, lezingen, manuscripten, vertalingen en persoonlijke aantekeningen.
Abstract in English
Together with some others Derk Buddingh, director of a boarding school in The Hague, founded the Dutch teachers association ('Nederlands Onderwijzers Genootschap') in 1842 and the Paedagogische Bibliotheek (pedagogic library) in 1867. He ended his career as the librarian of what is nowadays the library of the Delft University of Technology. Buddingh's broad interest appears from the fact that he was also actively involved as a member of a number of important cultural institutions. The collection, which consists entirely of manuscripts, was his personal archive and reflects his activities in the broad areas of history, Dutch literature and in education and upbringing. The material consists of letters, articles, presentations, manuscripts, translations and personal notes.
Physical Location
Allard Pierson, Universiteit van Amsterdam
Other Finding Aids
- Catalogus van de Universiteit van Amsterdam.
- Bibliotheek der Universiteit van Amsterdam. Catalogus der Handschriften IV: brieven. Amsterdam, 1911-1919.
- De fichecatalogus Bruiklenen afdeling handschriften, verworven na 1902 is beschikbaar op de Onderzoekzaal.
- Catalogus Epistularum Neerlandicarum (CEN).
Custodial History
De collectie vormt het persoonlijk archief van Derk Buddingh, dat na zijn dood door de weduwe is overgedragen – waarschijnlijk geschonken – aan de Paedagogische Bibliotheek van het Nederlands Onderwijzers Genootschap.
Immediate Source of Acquisition
De collectie Derk Buddingh maakt al deel uit van de Paedagogische Bibliotheek wanneer deze in 1882 als bruikleen naar de Universiteitsbibliotheek komt.
Appraisal
Als kostschoolhouder kende Buddingh de praktijk van het onderwijs en behoorde hij tot de notabelen. Hij speelde een grote rol bij de oprichting van het Nederlands Onderwijzers Genootschap, de eerste vakvereniging in Nederland (1842), en was er de eerste voorzitter van. De vele stukken erover in zijn archief kunnen een nog ongekend perspectief bieden op de ontstaansgeschiedenis ervan. Met het onuitgegeven 'Geschied- en letterkundig woordenboek van opvoeding en onderwijs' was hij zijn tijd ver vooruit. Buddingh was een vooraanstaand man in de wereld van onderwijs en cultuur, maar toch is er nauwelijks over hem gepubliceerd. De collectie biedt uniek bronnenmateriaal om deze autodidact beter te leren kennen en daarmee de negentiende-eeuwse cultuur, in het bijzonder die van het onderwijs.
Accruals
De collectie is compleet overgedragen, aanvullingen worden niet verwacht.
Separated Materials
De Bibliotheek van de TU Delft, waar Buddingh werkzaam is geweest, bezit een geschilderd portret van hem.
Bibliography
- . Overzigt der boekwerken, brochuren en artikelen. Delft, 1854.
- Levensberichten der afgestorven medeleden van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde. Leiden, 1876.
- Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Leiden, 1876.
General
Het materiaal uit deze collectie kan worden aangevraagd bij de balie van de Onderzoekzaal. Vermeld dient te worden: hs. signatuur.
Processing Information
Hoewel de collectie Derk Buddingh al sinds 1882 bij de UB berust, is deze pas na 1902 ontsloten. De handschriften zijn beschreven in de fichecatalogus 'Bruiklenen afdeling handschriften, verworven na 1902', rubriek 'Paedagogische Bibliotheek'. De brieven zijn beschreven in deel IV (brieven) van de gedrukte catalogus handschriften (1911-1919) en in de Catalogus van de Universiteit van Amsterdam.
- Title
- Inventaris van de collectie Derk Buddingh (ca. 1820-1874)
- Author
- R. Jansma
- Date
- 2006
- Description rules
- International Standard for Archival Description - General
- Language of description
- Dutch; Flemish
- Script of description
- Latin
- Language of description note
- Nederlands
Repository Details
Part of the Allard Pierson Repository
Oude Turfmarkt 127-129
Amsterdam 1012 GC Nederland