Groen van Prinsterer, G., 1801-1876

Anthonij Michiel Cornelis van Asch van Wijck (1808-1874), rechter te Utrecht, was een religieus en politiek gemotiveerd voorvechter in de Réveilbeweging en behoorde tot de kring rond Guillaume Groen van Prinsterer. Zijn archief bevat onder andere materiaal over christelijke kiesverenigingen en brieven van Groen van Prinsterer en Abraham Capadose.

Anthonij Michiel Cornelis van Asch van Wijck (1808-1874), a judge in Utrecht, was a religiously and politically motivated champion of the Réveil movement and belonged to the circle around the Reformed politician and historian Guillaume Groen van Prinsterer. His archive includes materials on Christian electoral associations and letters by Groen van Prinsterer and physician and Calvinist writer Abraham Capadose.

Willem de Clercq (1795-1844) was koopman, bankier en literator. Hij was een invloedrijke figuur binnen de beweging van het Réveil. Het belangrijkste onderdeel van de collectie wordt gevormd door de dagboeken waarin De Clercq een levendige beschrijving geeft van Nederland tussen 1810 en 1844. In die dagboeken zijn geloofsbeleving, de toestand van de economie en het gezinsleven de belangrijkste thema's. De Clercq deed ook verslag van wat hij las. Van de vele duizenden brieven die De Clercq van Réveilvrienden en anderen ontving, nemen de meer dan 1800 brieven van zijn jeugdvriend Isaäc da Costa een speciale plaats in omdat zij de neerslag vormen van een 'romantische vriendschap'. Verder treft men in de collectie materiaal aan dat betrekking heeft op het ouderlingschap van De Clercq in de Waalse Kerk en zijn onofficiële werk voor de zending in binnen- en buitenland.

Willem de Clercq (1795-1844) was a merchant, banker and literary man. He was an influential person within the Réveil movement. The most important part of the collection is formed by his diaries, in which De Clercq vividly depicts the Netherlands between 1810 and 1844. The most important subjects in the diaries are the way in which people experience their religion, the state of the economy and family life. De Clercq also wrote about the things he read. Among the thousands of letters which De Clercq received from his friends of the Réveil and from others, the more than 1,800 letters from his old friend Isaäc da Costa are especially noteworthy, because they reflect a 'romantic friendship'. Besides this, the collection contains material about his position as a deacon of the Walloon Church and his unofficial work for the missionary both in the Netherlands and in foreign countries.

Hendrik Jacob Koenen (1809-1874) was letterkundige en politicus. Hij beschikte over een imposant netwerk van contacten in het protestants-christelijke Nederland van het midden van de negentiende eeuw. Daarvan getuigen de meer dan 4000 brieven die de collectie telt. Koenen correspondeerde uitvoerig met de grondlegger van de protestants-christelijke politiek Groen van Prinsterer en met figuren die het gezicht van de beweging het Réveil bepaalden zoals Isaäc da Costa en Willem de Clercq. Een aantal stukken heeft betrekking op Koenens lidmaatschap van de Amsterdamse Gemeenteraad en het Curatorium van het Athenaeum Illustre. In de collectie bevinden zich tevens de dagboeken en manuscripten van de geleerde verhandelingen van Koenen. Deze betreffen voor het merendeel de geschiedenis van Nederland.

Hendrik Jacob Koenen was a politician and a literary man. He had an impressive number of connections in the Dutch Protestant community of the mid-nineteenth century. This is testified by the more than 4,000 letters which are contained in this collection. Koenen corresponded elaborately with the founder of Protestant politics Groen van Prinsterer and with other leading characters in the Réveil, such as Isaäc da Costa and Willem de Clercq. A number of documents relate to Koenen's membership of the city council of Amsterdam and of the board of governors of the Athenaeum Illustre. Besides this, there are also two diaries and some manuscripts of academic treatises he wrote. These are largely about the history of the Netherlands.

Huibertus Johannes Lemkes (1828-1897) was onderwijzer. In 1852 richtte hij in Alphen aan den Rijn op eigen kosten een protestants-christelijke school op. De collectie bevat aan hem gerichte brieven, die vooral betrekking hebben op zijn inspanningen voor het christelijk onderwijs en voor de Vergaderingen van Gelovigen, christelijke gemeentes zonder predikant.

Huibertus Johannes Lemkes (1828-1897) was a teacher. In 1852 he founded a Protestant school in Alphen aan den Rijn, which he also funded himself. The collection contains letters addressed to him, which mainly have to do with his efforts for Christian education and for the Vergaderingen van Gelovigen (Meetings of Believers), religious communities without a reverend.

Het Réveil was een opwekkingsbeweging binnen het protestantisme tussen 1820 en 1860. De aanhang bestond uit predikanten en leken, overwegend afkomstig uit de gegoede burgerij. De beweging zette zich aanvankelijk sterk af tegen de relativering van het geloof en richtte zich later steeds meer op filantropisch werk. Belangrijke figuren uit de onstuimige beginperiode waren Willem de Clercq en Isaäc da Costa, terwijl Ottho Gerhard Heldring de grote man van de praktijk was. Rond 1860 viel de beweging uiteen, nog voordat onder Abraham Kuyper de kleine luyden het binnen de orthodoxie voor het zeggen kregen. De Stichting Het Réveil-Archief, opgericht in 1930, beoogt bronnen voor de geschiedschrijving van de beweging bijeen te brengen en de bestudering ervan te bevorderen. Het verzamelde materiaal heeft betrekking op enige tientallen aanhangers van de beweging. Het bestaat voor een belangrijk deel uit correspondentie van Réveilfiguren onderling en van Réveilfiguren met derden. Ook bevat de collectie veel egodocumenten, waaronder het omvangrijke dagboek van Willem de Clercq.

The Réveil was a revival movement within Protestantism between 1820 and 1860. Its supporters were to be found among clergymen and laypeople who largely derived from the upper middle classes. Initially the movement reacted strongly against the contemporary critique of faith, while later it increasingly focused on philanthropy. Leading figures from the tempestuous early years were Willem de Clercq and Isaac da Costa, while Ottho Gerhard Heldring was the motor behind the movement’s social work . The movement disintegrated around 1860, even before the ‘kleine luyden’ or lower middle classes gained the upper hand within the orthodoxy under the theologian, later Prime Minister, Abraham Kuyper. Established in 1930, the Stichting Het Réveil-Archief is a foundation that aims to collect sources for the historiography of the movement and promote the study of it. The collected material relates to a few dozen supporters of the movement, and consists for an important part of correspondence between figures of the Réveil movement themselves and with third parties. The collection is also rich in ego documents, including the extensive diary of Willem de Clercq.