Athenaeum Illustre (Amsterdam, Netherlands)

In 1851 besloten verschillende Amsterdamse ontgroeningssenaten tot samenwerking, waaronder Ne Praeter Modum (opgericht in 1818). Zij hieven zichzelf op en vormden de Illustrissimus Senatus Studiosorum Amstelodamensium (I.S.S.A.) als bestuur van een nieuwe studentenvereniging, het Amsterdamsch Studenten Corps (A.S.C.). De in 1902 opgerichte Amsterdamsche Vrouwelijke Studentenvereeniging (A.V.S.V.) fuseerde in 1971 met het A.S.C. De vereniging A.S.C./A.V.S.V. werd opengesteld voor studenten van de Vrije Universiteit en van hogere beroepsopleidingen. De vereniging kent vele subverenigingen en disputen. De collectie bestaat voornamelijk uit foto's, glasnegatieven, draagtekens en een aantal plakboeken van de genoemde gezelschappen, en geeft zo een uitstekend beeld van het studentenleven.

In 1851 a number of rag day senates, including the 'Ne Praeter Modum', which was founded in 1818, decided to cooperate. They promoted themselves to become the board of a new student union called the 'Amsterdamsch Studenten Corps' (ASC), and called themselves the 'Illustrissimus Senatus Studiosorum Amstelodamensium' (ISSA). In 1971 the 'Amsterdamsche Vrouwelijke Studentenvereeniging' (Amsterdam female student union - AVSV), founded in 1902, merged with the ASC. The student union which was the result of this merger was called ASC/AVSV and was open to students of the Vrije Universiteit and to students of a number of professional training institutes as well as to students of the University of Amsterdam. The ASC/AVSV incorporates many smaller student unions and senates. The collection consists mainly of photographs, glass negatives, emblems and a couple of scrapbooks of the societies mentioned, and, as such, gives a good insight into student life.

Archief van het in 1870 opgerichte Corps Berzelius (inclusief zijn sociëteit Fraternitas inter nos). Dit voornamelijk op gezelligheid gerichte corps verenigde de farmaceutische studenten aan het Athenaeum Illustre. In 1873 fuseerde Berzelius met de zuiver wetenschappelijk georiënteerde Vereeniging Unitas Pharmaceuticorum, die de Wetenschappelijke afdeling van Berzelius werd. Het archief bevat onder meer notulen, wetten, correspondentie, ledenlijsten, verslagen van lezingen en voordrachten. Het geeft inzicht in de opzet, doelstelling en werkzaamheden van het corps en zijn wetenschappelijke afdeling.

The archives of the Berzelius student union, founded in 1870 and of its club Fraternitas inter nos. This student union, which mainly focused on companionship, united the students of pharmacy at the Athenaeum Illustre. In 1873 Berzelius merged with the association Unitas Pharmaceuticorum which was purely academically orientated. This became the academic department of Berzelius. Among other things, the archive contains minutes, rules and regulations, correspondence, membership lists, and reports of lectures and presentations. The collection offers insight into the organization, the aim and the activities both of the student union itself and of its scientific department.

In 1883 startte het geschiedkundig dispuutgezelschap C.L.I.O. met het verzamelen van objecten uit de geschiedenis van het hoger onderwijs in Amsterdam in de ruimste zin van het woord. De collectie met materiaal vanaf de zeventiende tot de vroege twintigste eeuw omvat onder andere redes en oraties van hoogleraren, studentenalmanakken, portretprenten en topografische prenten, penningen en insignes, archiefstukken, documenten, brochures, wetten, tijdschriften, zegels en menu's. Deze collectie heeft aan de basis gelegen van de in 1923 opgerichte historische verzameling van de Universiteit van Amsterdam.

In 1883 the debating society of students of history, CLIO, started collecting objects from the history of higher education in Amsterdam in the broadest sense of the word. The collection contains material from the seventeenth century until the early twentieth century. Among other things, there are speeches and inaugural lectures, student almanacs, portraits and topographic pictures, medals and badges, archival documents, brochures, laws, periodicals, stamps and menus. The collection was the starting-point of the historical collection of the University of Amsterdam which was started in 1923.

De collectie omvat handgeschreven commentaren en lezingen, collegelijsten en collegedictaten van de bibliothecaris van de Stadsbibliotheek en hoogleraar in de rechtsgeleerdheid aan het Amsterdamse Athenaeum Illustre H.C. Cras (1739-1820). Cras kan beschouwd worden als degene die het vak rechtsgeleerdheid aan het Athenaeum Illustre deed herleven. De collectie geeft vooral een goed beeld van de visie op de rechtsgeleerdheid in de tijd van de Verlichting, in het bijzonder op het natuurrecht.

This collection consists of material of H.C. Cras (1739-1820), a professor of law at the Athenaeum Illustre in Amsterdam and librarian of the Amsterdam municipal library. The collection contains handwritten comments and lectures, lists of lectures and lecture notes. Cras can be considered to be the one who revived law as a field of study at the Athenaeum Illustre. The collection gives a good impression of the view on law, in particular natural law, during the Enlightenment.

Het studentengezelschap Du choc des sentiments et des opinions la verité jaillit et s'échappe en rayons, het oudste Amsterdamse dispuut, werd in 1796 opgericht door studenten rechten. Het reglement van orde is toonaangevend geweest voor de latere disputen. Het dispuut werd opgeheven in 1808. Het archief van Du Choc geeft inzicht in de opzet, werkwijze en doelstelling van dit dispuut. De in het archief opgenomen verhandelingen laten zien waar juridische studenten in de tijd van de Bataafse Republiek en het Koninkrijk Holland zich in het kader van hun studie mee bezighielden.

The student union 'Du Choc des sentiments et des opinions la verité jaillit et s'échappe en rayons' was founded in Amsterdam in 1796 by students of law and is the oldest student union in Amsterdam. For this reason its rules and regulations became an example for future student unions. It was discontinued in 1808. The collection consists of the archive and offers a good insight into its organization, its methods and its aims. The treatises in the archive show what students of law were interested in at the time of the Batavian Republic and the Kingdom of Holland around 1800.

Het Korps Mavors Medicator, een vereniging voor militaire studenten, werd in 1860 in Utrecht opgericht. De Sociëteit Machäon, uit 1847, werd er datzelfde jaar nog in opgenomen. De concentratie van medische opleidingen leidde in 1865 tot overplaatsing van opleiding en vereniging naar Amsterdam. In 1881 werd de militair-geneeskundige opleiding opgeheven, en daarmee verdwenen ook Mavors Medicator en Sociëteit Machäon. De collectie bestaat uit archiefmateriaal, zoals notulen, correspondentie, financiële verslagen en ledenlijsten, van zowel Mavors Medicator als Sociëteit Machäon. Daarnaast zijn er foto's, bestuurslinten, een voorzittershamer en divers drukwerk. Het opvallend complete archief is cultuurhistorisch van belang vanwege de voor die tijd ongebruikelijke aandacht die de studenten toonden voor sociale vraagstukken.

The student union Mavors Medicator, a student union for students of military medicine, was founded in Utrecht in 1860. In that same year the Sociëteit Machäon, founded in 1847, was incorporated in Mavors Medicator. In 1865 the clustering of medical disciplines led to the transfer of both the discipline and the student union to Amsterdam. In 1881 military medicine was discontinued entirely, and therefore Mavors Medicator and Sociëteit Machäon disappeared as well. The collection consists of archival material, such as minutes, correspondence, financial reports and membership lists of both Mavors Medicator and Sociëteit Machäon. Besides this, there are photographs, board ribbons, a gavel and a variety of printed material. The surprisingly complete archive is important in a cultural historical sense because of the for the period unusual attention the students had for social issues.

De nalatenschap van de Amsterdamse koopman en verzamelaar Gerardus van Papenbroeck bevat een belangrijk deel van zijn handschriftencollectie (bestaande uit ongeveer zevenhonderd manuscripten en brieven van Pieter Corneliszoon Hooft), het grootste deel van zijn portrettencollectie (49 portretten van geleerde en beroemde mannen) en een schilderij van de ruïnes van Palmyra. De collectie is onderdeel van een van de weinige humanistische verzamelingen die in hun geheel in Nederland behouden zijn gebleven.

This collection consists of nearly 700 manuscripts and letters by the 17th century Dutch writer and historian Pieter Corneliszoon Hooft, originating from the legacy of the Amsterdam trader and collector Gerardus van Papenbroeck (1673-1743). The collection also contains 49 of Van Papenbroeck's portraits of scholars and famous men and a large painting of the ruins of Palmyra, which shows his interest in antiquity. The collection of Van Papenbroeck is one of the few humanistic collections in the Netherlands which are still complete.

De collectie omvat in de eerste plaats de bibliotheek van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam (VDGA), begonnen in 1680. Deze bibliotheek werd vanaf 1735 gebruikt voor de Doopsgezinde Kweekschool. Zwaartepunten zijn geschriften van voor- en tegenstanders van het revolutionair anabaptisme, vroegreformatorische bijbels, theologische en polemische geschriften van vooraanstaande 17de-eeuwse en 18de-eeuwse leraren en werken over doopsgezinde literatoren en kunstenaars. Daarnaast is er een rijke prentencollectie. In de handschriftencollectie zijn er 16de-eeuwse tractaten van David Joris, de enige overgebleven brief van Menno Simons en 18de- tot 20de-eeuwse preken en collegedictaten. Ten slotte bevat de collectie het Doopsgezind Documentatiecentrum.

This collection contains the library of the Mennonite community in Amsterdam, the 'Doopsgezinde Gemeente Amsterdam' (VDGA), which was begun in 1680. From 1735 onwards the library was used for the Mennonite seminary. The core of the collection consists of documents by advocates and opponents of revolutionary Anabaptism, early reformational bibles, theological and polemical texts by leading 17th and 18th century teachers, documents about literary Mennonites and Mennonite artists. Besides this, there is a rich collection of prints. Finally, manuscripts were collected, for instance of the 16th century David Joris, of 18th to 20th Century lecture notes and the only letter that was left of Menno Simons. The Mennonite Documentation Centre is also included in his collection.